LIVE UPDATES
Aktualitet

Si zhvillohen vendet dhe debati mbi “Sunny Hill”

Qeveria e Republikës së Shqipërisë, e ardhur në pushtet në vitin 2013, tashmë ka bërë publik, nëpërmjet veprimeve, e jo detyrimisht fjalëve, modelin e saj për zhvillimin e vendit. Sipas këtij modeli, qeveria, nëpërmjet lehtësive të shumta që u fal një grupi të ngushtë sipërmarrësish lokalë, do ta kthejë vendin në një parajsë turistike.

21 Qershor 2022, 08:20 Nga A.B
Si zhvillohen vendet dhe debati mbi “Sunny Hill”
Sunny Hill

Debatet e këtyre ditëve mbi zhvendosjen e festivalit “Sunny Hill” nga Prishtina në Tiranë, janë përqendruar kryesisht mbi emrat e përveçëm të personazheve publike të përfshirë në të. Debatet, ama, duket se kanë mënjanuar një detaj edhe më të rëndësishëm për zhvillimin afatgjatë ekonomik të vendit dhe seriozitetin e qëndrueshmërinë e institucioneve: arsyet se pse ky proces ndodh diku e ndalon diku tjetër.

Qeveria e Republikës së Shqipërisë, e ardhur në pushtet në vitin 2013, tashmë ka bërë publik, nëpërmjet veprimeve, e jo detyrimisht fjalëve, modelin e saj për zhvillimin e vendit. Sipas këtij modeli, qeveria, nëpërmjet lehtësive të shumta që u fal një grupi të ngushtë sipërmarrësish lokalë, do ta kthejë vendin në një parajsë turistike. Është sërish qeveria që do të kryejë promovimin e kësaj parajse nëpërmjet pranisë së vazhdueshme të Kryeministrit në mediat kombëtare dhe ndërkombëtare.  Në zhvillimin e këtij procesi, koncepte si barazi ligjore, të drejta të barabarta, e drejta e pronësisë, procese ligjore, institucione të pavarura, janë të bezdisshme, të panevojshme dhe ndalojnë progresin e madh që Qeveria po skicon për të ardhmen e vendit. Ajo çka i përmbledh të gjitha këto ide është parimi kryesor se Qeveria, ose thënë më thjesht Kryeministri dhe vetëm ai, është përgjegjës dhe ka mundësitë për të zhvilluar vendin. Kontributi i njerëzve të zakonshëm në këtë proces konsiderohet i papërfillshëm.

Për të mbrojtur këtë model janë angazhuar prej kohësh një sërë argumentesh publike, së bashku me figura mediatike, që i përmendin dhe i shpërhapin ato prej vitesh. Sipas këtyre argumenteve, burimet e financimit prapa shpërthimit të ndërtimeve në vend janë të parëndësishme. Thithja e fondeve, qoftë edhe me origjinë kriminale, është një hap i rëndësishëm për të zhvilluar një vend. Angazhimi i qeverisë për të përvetësuar e më pas për të falur trojet më të rëndësishme të vendit është i justifikuar, pasi njerëzit e zakonshëm nuk kanë kapitale të mjaftueshme për t’i zhvilluar ato. Artikujt në media ndërkombëtare, edhe kur e zbukurojnë realitetin shqiptar, nuk duhen kundërshtuar, pasi investitorë të rëndësishëm po përthithen prej tyre.

Ky model i zhvillimit të një vendi nuk është as i rrallë, as i rastësishëm. Në fakt, është modeli më i zakonshëm gjatë historisë së njerëzimit. Monarkitë absolute dhe regjimet feudale, që kanë qeverisur botën për shumicën e historisë, kanë ushtruar të njëjtat të drejta, duke pretenduar se zhvillimi i një vendi vjen vetëm nëpërmjet drejtuesve të tij. Është një model që ende sot mbrohet nga institucione ndërkombëtare, apo agjenci ndihmash, të cilat bashkëpunojnë me qeveritë e vendeve përkatëse, por jo me shoqëritë e vendeve që duhet të ndihmojnë.

Është gjithashtu një model kryekëput i gabuar dhe i lënë prapa nga historia ekonomike e 200 viteve të fundit! Rezultatet e tij në Shqipëri sot janë të qarta. Jo vetëm që vendi nuk ka thithur investime të huaja të rëndësishme gjatë këtyre viteve, por prej tij janë larguar një sërë kompanish të rëndësishme ndërkombëtare. Të ardhurat për frymë e renditin Shqipërinë ende mes vendeve të fundit të kontinentit. Thuajse çdo raport ndërkombëtar e cilëson vendin të papërshtatshëm për të investuar apo për të kryer biznes.

Falë vuajtjeve dhe përpjekjeve të disa shoqërive dhe punës së palodhur të kërkuesve të historisë dhe ekonomisë që i kanë dokumentuar ato, sot njerëzimi ka një ide më të qartë për arsyet që krijojnë zhvillim ekonomik afatgjatë e të qëndrueshëm. Shoqëritë e zhvilluara të botës sot nuk e kanë arritur atë nivel, falë punës së palodhshme të një lideri të rrallë e të papërsëritshëm. Përkundrazi, vendet e zhvilluara janë ato ku drejtuesit politikë zëvendësohen me shpeshtësi shumë herë më të madhe krahasuar me vendet e varfra. Përpjekjet shekullore të këtyre shoqërive kanë bërë që e drejta e pronës dhe barazia para ligjit të jenë koncepte të shenjta e të paprekshme. Projekte zhvillimore ndalen për vite e dekada, apo edhe pezullohen, rëndom nga gjykata të ndryshme, sa herë që këto të drejta preken edhe për qytetarin më të thjeshtë të vendit. Mbi të gjitha, statistikat tregojnë se shumica e punësimit, inovacionit, zhvillimit kryhet nga kompani të vogla, të cilat më shumë se kushdo, lulëzojnë kur të drejtat ekonomike dhe barazia para ligjit respektohen, e jo kur ato shkelen për të favorizuar kompani apo individë, sado të famshëm apo të njohur të jenë ata.

Është ende herët për të thënë nëse Kosova do të ndjekë modelin shqiptar, apo modelin e vendeve të zhvilluara. Shenjat e këtyre viteve të bëjnë të besosh se pushteti i centralizuar përreth një grupi të ngushtë individësh do të jetë i vështirë të realizohet në Kosovë, në atë përmasë siç ka ndodhur në Shqipëri, e megjithatë rrugëtimi është ende i gjatë. Ajo që mund të thuhet me shumë siguri është se e ardhmja e vendit nuk do të përcaktohet nga dhënia ose jo e një kontrate koncesionare për përdorim ekskluziv të 17 hektarëve tokë publike për 99 vjet.

Kjo kontratë koncesionare i ngjan modelit të aplikuar në Shqipëri, i cili nuk ka prodhuar as zhvillim, as përmirësim imazhi e as rritje të investimeve publike. Në refuzimin e saj, Kosova nuk ka hedhur poshtë asgjë nga zhvillimi i ardhshëm i saj, por na ka ndihmuar të kuptojmë sa të ndryshme janë rrugëtimet institucionale, politike dhe ekonomike që po marrin dy shtete shqiptare në Ballkan./MONITOR

sunny hill ne prishtine sunny hill ne tirane

Sondazh

Poll

VIDEO-VIRALE/ Po fliste në Rrugën e Salës, demokrati 'kapet mat' nga gruaja

VIDEO-VIRALE/ Po fliste në Rrugën e Salës, demokrati 'kapet mat' nga gruaja

"Injoranca nuk është argument" Nuk i pëlqeu pyetja, Rama prek në faqe gazetaren Ambrozia Meta

Del VIDEOJA, Elia godet Princ Lekën: Familja ime të ka mbajtur me bukë

VIDEO/ Noka i jep Spiropalit pankartën, Ministrja ofrohet ta mbaj para fytyrës

Publikohen pamjet nga brenda bazës ajrore të Kuçovës, Komandanti: E gatshme për stërvitjen e trupave

Tempulli 2/ Me kanabis gati për shitje dhe shuma parash, arrestohen 4 të rinj në Tiranë

Dalin pamjet nga kasollja ku u vra 50-vjeçari në Durrës

Kontrabandonin ilaçe dhe telefona, arrestohen dy persona në Tiranë, sekuestrohen 47 iPhone

I vunë flakën eskavatorit me vlerë 150 mijë euro, arrestohen 2 autorët e ngjarjes

Reshjet e shiut dhe borës në vend, policia: Moderoni shpejtësinë e mos kryeni parakalime të gabuara

Kampioni Alvin Karaqi mes lotësh: Për besë u ndjeva si Gjergj Kastrioti kur mora flamurin

'Dokumentar horror'/ Berisha publikon pamjet: Do ju paraqes terrorin që Bajrajt ushtruan më 14 maj

Krimi në Bulqizë/ Fqinji: Po hante bukë në banesë kur erdhën dy makina!

Dosja "Gjici"/ Zv.kryetari i bashkisë së Kukësit shkon në SPAK

Newsroom 11 |XAMA: LAJMI I FUNDIT FAKE QË PASHË, ISHTE PËR MUA

Newsroom 11 |XAMA: KËSHILLË QYTETARËVE- MOS LEXONI VETËM NJË BURIM

Newsroom 11 | XAMA: GAZETARËT NUK SHKRUAJNË ME EMËR, KJO S'ËSHTË ETIKE

Xama në Newsroom: Lajmet e rreme përhapin panik! Më akuzuan se kisha marrë para për një shkrim

Muka në Newsroom: Në Shqipëri ka portale gjobaxhie, u bëjnë shantazh njerëzve

Xama në Newsroom: Fake News shpërndahet më shumë në Facebook e Tik Tok! Gazetarët të shkruajnë emrin

Newsroom 11 |Kush prodhon lajme të rreme në Shqipëri

Newsroom 10 |SENJA: NE S'REAGOJMË NDAJ GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 |HAZIZAJ: 'ÇOHU ENVER', PJESË E GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ KEMI MARRËVESHJE PËR TË MBROJTUR 'VIKTIMAT'

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES KA SHKAKTUAR DHE KRIME

Newsroom 10 |GAZETARI: GJUHA E URREJTJES, PJESË E SHOQËRISË

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES, E FRIKSHME NË SHQIPËRI

Vidhnin në banesa duke përdorur çelësa të klonuar, vihet në pranga 1 person,nje tjeter në kërkim

Newsroom 10 |GJUHA E URREJTJES PËRDORET NGA POLITIKA, AMA TË KONTROLLOJË GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: STEREOTIPET NXISIN GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES LUFTOHET ME EDUKIM

Newsroom 10 | Gjuha e urrejtjes në media, si dhe kush e shpërndan?

Ndryshimet në PS/ Gjiknuri: S'është fundi, por fillimi i diçkaje të re.

Inceneratorët/ S’kam dhënë asnjë kontratë pa garë, ato janë publike!

Ndihet 'i shitur' nga Rama? Gjiknuri: Nuk ndjej braktisje, kam komunikim me të prej 20 vitesh

Klosi: Kemi primare reformimin e partisë, PS synon mandatin e katërt

U shkarkua si Sekretar i Përgjithshëm, Gjiknuri: PS edhe kur fiton, refekton!

Digjet shtëpia në Shkodër, në banesë ndodhej një i moshuar, përfundon në spital

Vazhdon përplasja në PD! Basha kërkon mbledhjen e Komisionit të Etikës për të, Bardhi: Shenjë humbje

Vrasja e Jetmirës/ Autori u dënua me 28 vite burg, nëna e viktimës: Duhet dënim përjetë!

Newsroom 9 | Kallanxhi: Threads? S`besoj se do zgjasë shumë

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Mos merrni për bazë asgjë thuhet në rrjet

Newsroom 9 | Gazetarja: po ndodhin vrasje nga tik tok

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Fake News dallohet vetëm po të jemi kritikë

Newsroom 9 | Kallanxhi: Shqiptarët besojnë gjithçka shohin në rrjet

Newsroom 9 | Eksperti i IT, Tomi Kallanxhi: Tik Tok ka "fake news" sepse s'ka censurë

Newsroom 9 | Gazetarja: Shqipëria do kohë të përshtatet me Tik Tok

Newsroom 9| Eksperti i IT: Çdo rrjet është i përkohshëm, duhet të kujdesemi për vlerat

A mund të mbyllet TikTok për Shqipërinë? Flet për Newsroom eksperi i IT

Fëmija mbyllet brenda në shtëpi, nëna e alarmuar njofton zjarrfikësit, NDËRHYRJA nga ballkoni