Ndërroi jetë të Hënën e Pashkëve/ Vatikani konfirmon funeralin e Papës të shtunën, nesër arkivoli i Atit të Shenjtë do të dërgohet në Bazilikën e Shën Pjetrit

Papa Françesku

VATIKAN- Papa Françesku ndërroi jetë brenda rreth 30 minutash mëngjesin e së hënës pasi u zgjua nga gjumi në orën 6 të mëngjesit dhe ishte mirë për të paktën një orë. Mediat e huaja shkruajnë se rreth orës 7 të mëngjesit, qendra shëndetësore e Vatikanit mori një telefonatë urgjente nga shtëpia e tij në bujtinën Santa Marta ku kishte zgjedhur të jetonte. Stafi mjekësor vlerësoi ndër të tjera mundësinë e transferimit të Papës në spitalin “Gemelli”, ku ai ishte shtruar për pneumoninë në shkurt dhe mars.

Përveç kësaj, policia e Romës mori një kërkesë urgjente për një shoqërim pas orës 7 të mëngjesit. Megjithatë, gjendja e Françeskut u përkeqësua shpejt dhe kërkesa u anulua. Papa Françesku i bëri shenjë me kokë infermierit të tij personal Massimiliano Strapetti dhe ra në koma. Papa Françesku ndërroi jetë në orën 7:35 në moshën 88-vjeçare.

“Ai nuk vuajti, gjithçka ndodhi shumë shpejt”, thanë dëshmitarët për “Vatican News”, median zyrtare e Selisë së Shenjtë.

“Faleminderit që më ktheve në shesh”, këto ishin fjalët e Papa Françeskut drejtuar infermierit të tij personal, i cili e nxiti të bënte një xhiro të fundit nëpër sheshin e Shën Pjetrit me mjetin e tij special të dielën e Pashkëve. Kjo ishte një nga frazat e fundit të Papës para vdekjes së tij, sipas Vatican News.

Pas bekimit tradicional “Urbi et Orbi” nga ballkoni i Bazilikës së Shën Pjetrit, Papa Françesku u shfaq në “Popemobile” në sheshin e Shën Pjetrit, për habinë e mijëra besimtarëve që ishin mbledhur për Pashkë. Para se të fillonte, Françesku e pyeti Massimiliano Strapettin: “A mendon se mund ta bëj?” Strapetti e qetësoi atë. Më pas ai qëndroi në korridoret e sheshit për gati 15 minuta dhe bekoi foshnjat në një atmosferë të ngrohtë, i rrethuar nga truproja të shumtë. Sipas Vatican News, Papa pushoi pasdite në banesën e tij në rezidencën Santa Marta në Vatikan dhe më pas darkoi.

foto ilustruese

IZRAEL- Qveria izraelite përveç se nuk bëri asnjë reagim ngushëllimi për ndarjen nga jeta të Kreut të Vatiaknit, ka kërkuar fshirjen e të gjitha postimeve të publikuara nga ambasadat izraelite në mbarë botën. Por ky reagim i qeverisë izraekite ka shkaktuar indinjatë tek ambasadorët izraelitë, veçanërisht ata në vendet katolike.

Në postime shkruhej: “U prehsh në paqe Papa Françesku, kujtimi i tij qoftë i bekuar”.

Gjithashtu edhe vetë Presidenti Isaac Herzog bëri një koment për Papën: “Shpresoj që kujtimi i tij të frymëzojë akte mirësisë dhe shprese për njerëzimin”.

Por zyrtarët izraelitë nuk e kanë fshehur arsyen e kësaj heshtjeje dhe të këtyre fshirjeve të bujshme. Pasi gjatë vitit të kaluar, Françesku vuri në dukje se ajo që po ndodh në Gaza nuk është një luftë, por është mizori dhe akuzoi Izraelin për bombardimin e fëmijëve. Ai gjithashtu pohoi se ajo që po ndodh në Gaza ka karakteristika të gjenocidit.

Megjithatë, disa zyrtarë izraelitë kanë kritikuar vendimin për të heshtur, duke argumentuar se Papa nuk ishte thjesht një udhëheqës politik.

"Unë mendoj se vendimi është një gabim. Ne nuk duhet të mbajmë rezultate kështu pas vdekjes së dikujt," tha Jerusalem Post Raphael Schutz, i cili shërbeu deri verën e kaluar si ambasador i Izraelit në Vatikan .

Ai e bëri të qartë se vërejtjet e Papës meritojnë dënim të fortë dhe se Izraeli duhet të ishte përgjigjur diplomatikisht në atë kohë.

"Por tani, ne nuk po flasim vetëm për një kryetar shteti, por edhe për një udhëheqës shpirtëror për më shumë se një miliard njerëz gati 20% e njerëzimit. Unë nuk mendoj se heshtja dërgon mesazhin e duhur," tha ai. 

Ndërsa Ministria e Jashtme postoi shkurtimisht mesazhe në llogaritë e mediave sociale Instagram, Facebook dhe X duke thënë: “U prehsh në paqe Papa Françesku. Qoftë i bekuar kujtimi i tij”.  Megjithatë, ato postime u fshinë menjëherë më pas. 

Varrimi i Papës është caktuar për të shtunën në mëngjes. Duke pasur parasysh kritikat e tij në të kaluarën ndaj Izraelit dhe faktin që funerali do të bëhet në Shabatin hebre, mbetet e paqartë nëse Izraeli do të dërgojë një përfaqësues zyrtar. Ish-ambasadori Schutz beson se Izraeli duhet dhe mund të dërgojë një delegat, pavarësisht nga koha.

"Ky do të jetë një funeral ku marrin pjesë liderë botërorë. Nëse mungojmë, do të bie në sy dhe do të reflektojë keq për ne. Mund të përforcojë një ndjenjë izolimi, tashmë të rritur nga lufta në vazhdim, dhe të shtojë benzinë ​​në mënyrë të panevojshme në atë zjarr. Kjo do të ishte për të ardhur keq," tha ai.

10 Papët e fundit

VATIKAN- Papa i ardhshëm nuk mund të jetë një grua. BBC shkruan në artikull të tij se vetëm burrat e kishës katolike romake që janë pagëzuar mund të merren në konsideratë në përzgjedhjen e Papës.

Në teori, mund të ishte çdo burrë i pagëzuar, por në praktikë, kardinalët preferojnë që të zgjedhin një nga mesi i tyre. Veç kësaj, vetëm burrat mund të emërohen si priftërinj në Kishën Katolike.

Një argument që lidhet me këtë shpjegon se 12 dishepujt e Jezusit ishin burra, ndaj duhet të jenë burrat ata që udhëheqin Kishën.

Megjithatë, ka pasur arsyetime si për emërimin e burrave, ashtu edhe të grave. Për shembull, në mësimet e krishtera, burri dhe gruaja janë krijuar nga Zoti, ndaj të dy janë të barabartë para Tij dhe duhet të emërohen njësoj.

Kandidatët e mundshëm

VATIKAN- Kush do të jetë Papa i ardhshëm? Vendimi mund të ketë një ndikim të thellë mbi Kishën Katolike dhe 1.4 miliardë katolikët në botë. Ky mund të jetë një proces shumë i paparashikueshëm dhe i hapur për një mori arsyesh. Kolegji i Kardinalëve do të mblidhet në konklavë në Kapelën Sistine për të debatuar dhe më pas për të votuar për kandidatët e tyre të preferuar derisa të mbizotërojë një emër i vetëm.

Me 80% të kardinalëve të emëruar nga vetë Papa Françesku, ata jo vetëm që po zgjedhin një Papë për herë të parë, por do të ofrojnë një perspektivë të gjerë globale. Për herë të parë në histori, më pak se gjysma e atyre që do të votojnë do të jenë evropianë. Dhe megjithëse kolegji mund të mbizotërohet nga emërimet e tij, ata nuk janë domosdoshmërisht “progresistë” apo “tradicionaliste”.

Për këto arsye, është më e vështirë se kurrë të parashikohet se kush do të zgjidhet Papa i ardhshëm. A mund të zgjedhin kardinalët një Papë afrikan apo një aziatik? Apo do të favorizojnë një nga garda e vjetër e administratës së Vatikanit? BBC ka sjellë një përzgjedhje të shkurtër të 4 emrave që përmenden si pasardhësi i mundshëm i Françeskut.

Pietro Parolin
Kombësia: Italian
Mosha: 70 vjeç

Kardinali italian Parolin, i përfolur si i butë, ishte sekretari i shtetit i Vatikanit nën Papa Françeskun duke e bërë atë këshilltarin kryesor të Papës. Sekretari i Shtetit kryeson gjithashtu Kurinë Romake, administratën qendrore të Kishës. Pasi ka vepruar në mënyrë efektive si zëvendës i Papës, ai mund të konsiderohet një kryesues.

Ai shihet nga disa si me më shumë gjasa për t’i dhënë përparësi diplomacisë dhe një këndvështrimi global sesa pastërtisë së dogmës katolike. Kritikët e tij e konsiderojnë këtë një problem, ndërsa mbështetësit e shohin një forcë. Por ai ka qenë kritik për legalizimin e martesave të të njëjtit seks në mbarë botën, duke e quajtur votimin historik atë që ndodhi në vitin 2015 në Republikën e Irlandës si “një humbje për njerëzimin”.

Kardinali Parolin duhet ta dijë mirë një thënie të vjetër italiane që thekson pasigurinë e procesit të zgjedhjes së papës: “Ai që hyn në një konklavë si Papë, e lë atë si kardinal”. Rreth 213 nga 266 papët e mëparshëm kanë qenë italianë dhe edhe pse nuk ka pasur një papë italian në 40 vjet, strumbullari i niveleve të larta të Kishës larg Italisë dhe Evropës mund të nënkuptojë se mund të mos ketë një tjetër për momentin.

Luis Antonio Gokim Tagle
Kombësia: filipinase
Mosha: 67 vjeç

A mund të vijë Papa i ardhshëm nga Azia? Kardinali Tagle ka dekada përvojë në kishë që do të thotë se ai ka qenë një udhëheqës aktiv i saj mes njerëzve në krahasim me një diplomat të Vatikanit apo një ekspert strikt i ligjit të Kishës. Kisha ka një ndikim masiv në Filipine, ku rreth 80% e popullsisë janë katolike. Vendi aktualisht ka një rekord prej 5 anëtarësh në Kolegjin e Kardinalëve, gjë që mund të krijojë një fraksion të rëndësishëm lobues nëse të gjithë mbështesin Kardinalin Tagle.

Ai konsiderohet si një i moderuar brenda përkufizimit katolik dhe është quajtur “Françesku aziatik” për shkak të një përkushtimi ndaj çështjeve sociale dhe simpatisë për emigrantët që ai ndante me Papën e ndjerë. Ai ka kundërshtuar të drejtat e abortit, duke i quajtur ato “një formë vrasjeje”, një pozicion në përputhje me qëndrimin e gjerë të Kishës se jeta fillon me ngjizjen. Ai ka folur edhe kundër eutanazisë.

Por në vitin 2015, kur ishte Kryepeshkop i Manilës, Kardinali Tagle bëri thirrje që Kisha të rivlerësonte qëndrimin e saj “të ashpër” ndaj homoseksualëve, të divorcuarve dhe nënave beqare, duke thënë se ashpërsia historike kishte bërë dëme të përhershme dhe i kishte lënë njerëzit të ndiheshin “me njollë” dhe se secili individ meritonte dhembshuri dhe respekt.

Kardinali u konsiderua si një kandidat për të qenë Papë që në konklavën e vitit 2013 në të cilën u zgjodh Françesku. I pyetur një dekadë më parë se si i shikonte sugjerimet se mund të ishte i radhës, ai u përgjigj: “Unë e trajtoj atë si një shaka! Është qesharake.”

Fridolin Ambongo Besungu
Kombësia: Kongolez
Mosha: 65 vjeç

Është shumë e mundur që Papa i ardhshëm mund të jetë nga Afrika, ku Kisha Katolike vazhdon të shtojë miliona anëtarë. Kardinali Ambongo është një kandidat kryesor, me prejardhje nga Republika Demokratike e Kongos (DRC). Ai ka qenë kryepeshkop i Kinshasës për 7 vjet dhe u emërua kardinal nga Papa Françesku. Ai është një konservator kulturor, që kundërshton bekimet për martesën e të njëjtit seks, duke deklaruar se “bashkimet e personave të të njëjtit seks konsiderohen kontradiktore me normat kulturore dhe thelbësisht e ligë”.

Megjithëse krishterimi është feja e shumicës në DRC, të krishterët atje janë përballur me vdekje dhe persekutim nga duart e grupit xhihadist të Shtetit Islamik dhe rebelëve të lidhur. Në këtë sfond, kardinali Ambongo shihet si një avokat i ashpër i Kishës. Por në një intervistë të vitit 2020, ai foli në favor të pluralitetit fetar, duke thënë: “Protestantët le të jenë protestantë dhe muslimanët myslimanë. Ne do të punojmë me ta. Por secili duhet të ruajë identitetin e tij.”

Komente të tilla mund t’i bëjnë disa kardinalë të pyesin veten nëse ai e përqafon plotësisht ndjenjën e tyre të misionit – në të cilin katolikët shpresojnë të përhapin fjalën e Kishës në të gjithë botën.

Peter Kodwo Appiah Turkson
Kombësia: Gana
Mosha: 76 vjeç

Nëse zgjidhej nga bashkëmoshatarët e tij, kardinali me ndikim Turkson do të kishte gjithashtu dallimin e të qenit Papa i parë afrikan për 1500 vjet. Ashtu si kardinali Ambongo, ai ka pretenduar se nuk e dëshiron këtë punë. “Nuk jam i sigurt nëse dikush aspiron të bëhet Papë”, tha ai për BBC në vitin 2013. I pyetur nëse Afrika kishte një rast të mirë për të ofruar Papën e ardhshëm bazuar në rritjen e Kishës në kontinent, ai tha se mendonte se Papa nuk duhet të zgjidhet bazuar në statistika, sepse “këto lloj konsideratash priren të turbullojnë ujërat”.

Ai ishte i pari ganez që u bë kardinal, në vitin 2003 nën Papa Gjon Pali II. Ashtu si Kardinali Tagle, Kardinali Turkson u konsiderua një Papë i mundshëm një dekadë më parë, kur u zgjodh Françesku. Në fakt, bastet e bënë atë favorit përpara votimit. Një kitarist që dikur luante në një grup funk, Kardinali Turkson njihet për praninë e tij energjike. Si shumë kardinalë nga Afrika, ai anon nga konservatorët. Megjithatë, ai ka kundërshtuar kriminalizimin e marrëdhënieve të homoseksualëve në vendet afrikane, përfshirë vendlindjen e tij Gana.

Në një intervistë për BBC në vitin 2023, ndërsa parlamenti i Ganës po diskutonte një projekt-ligj që vendos dënime të ashpra për personat LGBTQ+, Turkson tha se ndjente se homoseksualiteti nuk duhet të trajtohet si një shkelje. Në vitin 2012, ai u akuzua se kishte bërë parashikime frikësuese mbi përhapjen e Islamit në Evropë në një konferencë peshkopësh të Vatikanit, për të cilat më vonë kërkoi falje./ BBC

fumija

VATIKAN- Papa Françesku në ditën e Pashkës, fëmijën e fundit që ka takuar në sheshin e Shën Pjetrit është shqiptar. Fëmija quhet Hera Çoba, vajza e Nikoll Çobës dhe Franga Prengës, me origjinë nga fshati Jubë i Durrësit e që jetojnë në Gjermani. Dom Gjergj Meta ka publikuar videon e postuar nga prindërit e Herës dhe thotë se fëmija i fundit që ka takuar Papa Françesku është shqiptar.

“Vijnë nga një familje e nderuar me të cilën njihemi me qindra vjet, duke qenë se na ndan vetëm lumi Erzenit nga fshati ku kam jetuar edhe unë. Ma dërgoi sot vetë babai i Herës, Niku, dhe më lejuan ta publikoj. I falënderoj dhe i urojmë jetë të gjatë Herës së vogël e pastë bekimet e Zotit…”, shkruan Dom Gjergj Meta.

Dom Mark Pashkja

TIRANA- Konferenca Ipeshkvnore e Shqipërisë, në një deklaratë për shtyp, ka shprehur dhimbjen e saj të thellë për ndarjen nga jeta të Papa Françeskut, duke falënderuar të gjithë ata që në këto çaste të vështira janë gjendur pranë Kishës Katolike shqiptare në mënyra të ndryshme. Me nënshkrimin e zëdhënësit të saj Dom Mark Pashkja, Konferenca Ipeshkvnore e Shqipërisë njofton se ditën e enjte, më 24 prill, në orën 18:00, do të kremtohet një meshë për shpirtin e Atit të Shenjtë, në katedralen e Shën Palit në Tiranë.

Në këtë meshë do të marrin pjesë të gjithë ipeshkvijtë e dioqezave në vend, ndërsa besimtarët ftohen të bashkohen në lutje për shpirtin e Papës. Për të përfaqësuar Kishën Katolike shqiptare në ceremoninë mortore në Vatikan, është caktuar një delegacion zyrtar, i përbërë nga Sh.T. Imzot Giovanni Peragine, Arqipeshkëv Metropolit i Shkodër-Pultit, Sh.T. Imzot Arjan Dodaj, Arqipeshkëv Metropolit i Tiranë-Durrësit.

Gjithashtu, Nunciatura Apostolike në Tiranë (Ambasada e Selisë së Shenjtë), do të presë ngushëllimet e rastit në datat 23 dhe 24 prill, gjatë orareve 10:00-12:30 dhe 14:00-17:00. Ndërkohë, mesha e varrimit të Papa Françeskut do të mbahet të shtunën, më 26 prill, në orën 10:00, në Bazilikën e Shën Pjetrit në Vatikan, për të vijuar më pas sipas dëshirës së fundit të vetë Atit të Shenjtë, të shënuar në testamentin e tij.

Njoftimi:

Duke falënderuar të gjithë ata që në këto çaste na gjenden pranë në mënyra të ndryshme si Kishë Katolike, për humbjen e bariut tonë, Papa Françeskut, Konferenca Ipeshkvnore e Shqipërisë njofton se:

• Ditën e enjte, më 24 prill, në orën 18:00, në katedralen e Shën Palit në Tiranë, do të kremtohet mesha për shpirtin e Papa Françeskut. Në këtë kremtim do të marrin pjesë të gjithë ipeshkvijtë e dioqezave në vendin tonë dhe janë të ftuar të gjithë besimatarët të bashkohen në lutje për shpirtin e Papa Françeskut, që aq shumë e deshi vendin tonë.

• Delegacioni zyrtar që do të marrë pjesë në varrimin e Papa Françeskut dhe që do të përfaqësojë kishën tonë lokale, do të përbëhet nga:

Sh.T. Imzot Giovanni Peragine, Arqipeshkëv Metropolit i Shkodër-Pult-it
Sh.T. Imzot Arjan Dodaj, Arqipeshkëv Metropolit i Tiranë-Durrës-it

• Nunciatura Apostolike (Ambasada e Selisë së Shenjtë në Tiranë) do të presë ngushëllimet e rastit në datat 23-24 prill 2025, në oraret 10:00-12:30 dhe 14:00-17:00.

• Mesha e varrimit të Papa Françeskut do të mbahet të shtunën, më 26 prill, në orën 10:00, në Bazilikën e Shën Pjetrit, për të vazhduar më pas sipas testamentit që vetë Ati i Shenjtë ka lënë të shkruar.

Dom Mark Pashkja,
Zëdhënës i KISH

Nostradamus

VATIKAN- Parashikimet që i atribuohen Nostradamusit kanë shkaktuar edhe një herë debat, veçanërisht ato që përmendin ardhjen e një "Pape të Zi" dhe shkatërrimin e mundshëm të shtetit të Vatikanit në vitin 2024. Në një kontekst pasigurie pas ndarjes nga jeta të Papa Françeskut, këto profeci kanë ngjallur frikë dhe spekulime në mbarë botën.

Misteri i Papës së Zi

Ndër interpretimet e shumta të profecive të Nostradamusit, një nga më shqetësuesit është ai që parashikon ardhjen e një “Pape të Zi” në Vatikan. Disa analistë besojnë se kjo mund të simbolizojë një ndryshim të thellë brenda Kishës Katolike. Ndërsa të tjerët e lidhin atë me një udhëheqës nga rendi i jezuitëve, të cilit i përkiste dhe Papa Françesku. Kjo teori po gjeneron hamendje të pafundme për të ardhmen e institucionit fetar.

Të tjerë argumentojnë se ai simbolizon një transformim më të gjerë brenda udhëheqjes së Kishës, i cili mund të shënohet nga sfida të rëndësishme dhe ndryshime në drejtim.

Shqetësim për Vatikanin

Një tjetër parashikim i Nostradamus përmend shkatërrimin e "Qytetit të Shtatë Kodrave", të cilin shumë e kanë interpretuar si referencë për Vatikanin. Megjithëse këto profeci kanë qenë subjekt i interpretimeve të ndryshme gjatë historisë, koincidenca e tyre me vdekjen e Papa Françeskut ka intensifikuar alarmin dhe debatin në botën fetare dhe mediatike.

Kardinalët marrin pjesë në Vigjiljen e Pashkëve në Bazilikën e Shën Pjetrit në Vatikan, 19 prill 2025.

VATIKAN- Pas vdekjes së Papa Françeskut, siç njoftoi Vatikani të hënën, katolikët romakë në mbarë botën do të fillojnë të hamendësojnë se cili nga kardinalët me rroba të kuqe do ta pasojë atë. Duke pasur parasysh natyrën e emërimeve të kardinalëve që Françesku bëri gjatë papatit të tij, do të ketë padyshim pritshmëri që pasardhësi i papës argjentinas të jetë një tjetër joevropian, dhe se, mu sikur Françesku, ai të jetë një tjetër progresist, e kundërta e krahun konservator të kishës.

Megjithatë - procesi i zgjedhjes së papës, që do të nisë pasi Françesku të jetë varrosur - është tepër i fshehtë dhe asgjë nuk do të jetë e sigurt derisa tymi i bardhë të dalë nga oxhaku i Kapelës Sistine për t’i treguar botës se është zgjedhur një papë i ri. Vatikani njoftoi se Françesku do të varroset të shtunën në orën 10:00.

Kardinalët janë bashkëpunëtorët më të afërt të papës, ata udhëheqin departamente të rëndësishme në Vatikan dhe dioqezat në të gjithë botën. Kur një papë vdes ose jep dorëheqje, kardinalët që janë nën moshën 80-vjeçare mblidhen në një këshill të fshehtë për ta zgjedhur nga radhët e veta kreun e ri të Kishës Katolike Romake me gati 1.4 miliardë anëtarë.

Votimi i ndërlikuar do të tregojë nëse kardinalët e tanishëm, shumica e të cilëve janë emëruar nga Françesku, besojnë se përqafimi i vlerave sociale liberale nga ai dhe agjenda e tij reformuese progresive kanë shkuar shumë larg, dhe nëse është e nevojshme ndonjë periudhë pakësimi. Kardinalët do ta caktojnë datën për fillimin e këshillit të fshehtë, pasi të fillojnë të mbërrijnë në Romë gjatë ditëve në vijim.

Vetëm papa mund të emërojë kardinalë, dhe lloji i burrave që ai zgjedh mund të lërë gjurmë në kishë shumë kohë pas udhëheqjes së tij – për shkak të statusit të tyre si klerikë të lartë dhe sepse ndonjëri prej tyre mund të bëhet papë. Që nga 21 prilli, ka gjithsej 252 kardinalë, 135 prej tyre kardinalë votues nën moshën 80-vjeçare, sipas të dhënave të publikuara nga Vatikani. 108 nga votuesit ishin emëruar nga Françesku, 22 nga paraardhësi i tij Benedikti dhe pesë nga Gjon Pali II.

Kardinalët "krijohen" në ceremoni të quajtura konsistorë, ku atyre u jepet unaza, një bireta e kuqe – një kapelë katror – dhe betohen për besnikëri ndaj papës, edhe nëse kjo do të thotë të derdhin gjak ose të sakrifikojnë jetën e tyre, siç simbolizon ngjyra e kuqe. Papa Françesku mbajti 10 konsistorë dhe me secilin prej tyre, ai shtoi gjasat që pasardhësi i tij të jetë një tjetër joevropian, pasi përforcoi kishën në vende ku ajo është ose një pakicë e vogël ose ku po rritet më shpejt se në Perëndimin kryesisht të stagnuar.

Për shumë shekuj, shumica e kardinalëve ishin italianë, përveç një periudhe kur papati ishte bazuar në Avignon midis viteve 1309-1377, kur shumë prej tyre ishin francezë. Ndërkombëtarizimi i Kolegjit të Kardinalëve filloi seriozisht nën Papën Pal VI (1963–1978). Ai u përshpejtua shumë nga Papa Gjon Pali II (1978–2005), një polak që ishte papa i parë joitalian në 455 vjet. Derisa Evropa ende ka pjesën më të madhe të kardinalëve votues, me rreth 39 për qind, kjo ka rënë nga 52 për qind në vitin 2013 kur Françesku u bë papa i parë nga Amerika Latine. Grupi i dytë më i madh i votuesve është nga Azia dhe Oqeania, me rreth 20 për qind.

Françesku emëroi më shumë se 20 kardinalë nga vende që më parë nuk kishin pasur kurrë kardinal, pothuajse të gjithë nga vende në zhvillim si Ruanda, Kepi i Gjelbër, Tonga, Mianmari, Mongolia dhe Sudani i Jugut, ose vende me shumë pak katolikë si Suedia. Në disa raste, ai anashkaloi qëllimisht vende vakante në qytete të mëdha evropiane që tradicionalisht kishin kardinalë, për të theksuar se kisha nuk mund të jetë e përqendruar në Evropë kaq shumë.

Në vende të tjera, si Shtetet e Bashkuara, ai anashkaloi dioqezat si Los Anxhelosi dhe San Francisko, sic duket për shkak se ato kishin kryepeshkopë konservatorë. Robert McElroy, kryepeshkop i Uashingtonit që nga marsi, shihet si një progresist dhe aleat i zëshëm i qasjes priftërore të Françeskut ndaj çështjeve sociale, si mbrojtja e mjedisit dhe një qasje më mikpritëse ndaj katolikëve LGBTQ. Sa më shumë kardinalë që një papë emëron gjatë udhëheqjes së tij, aq më shumë rritet mundësia që pasardhësi i tij të jetë dikush që ndan pikëpamje të ngjashme për kishën dhe çështjet sociale.

Megjithatë, jo gjithmonë ndodh kështu, pasi kardinalët mund ta zgjedhin një person teologjikisht të ndryshëm nga paraardhësi i tij, por që konsiderohet kandidati më i përshtatshëm për arsye të brendshme kishtare ose për kohën historike kur bëhet emërimi i tij. Papa Benedikti u zgjodh për ta pasuar Papën Gjon Palin II kryesisht sepse ai kishte punuar me të për dy dekada dhe kardinalët donin vazhdimësi. Por, shumë nga të njëjtët kardinalë ndienin se nevojitej një "i jashtëm" për ta pasuar Benediktin, i cili dha dorëheqje në vitin 2013, pas skandalit “Vatileaks” që zbuloi një administratë të brendshme jofunksionale, kryesisht nën drejtimin e klerikëve të lartë italianë.

Në të njëjtën kohë, shumë kardinalë e ndienin qartë se e ardhmja e katolicizmit ndodhej përtej Evropës së plakur, prandaj e zgjodhën Jorge Mario Bergoglio nga Argjentina si papën e tyre – papa i parë joevropian në gati 13 shekuj. Megjithëse kardinalët që kanë mbushur 80 vjet nuk mund të hyjnë në këshillin e fshehtë, ata prapëseprapë mund të ndikojnë në rezultatin e tij. Ata lejohen të marrin pjesë në takime të quajtura Kongregacionet e Përgjithshme që zhvillohen në prag të fillimit të këshillit të fshehtë, dhe ku formohet një profil i cilësive që papa i ardhshëm duhet t’u gëzojë./ REL

Papa Françesku

ITALI- Qeveria italiane ka shpallur pesë ditë zie kombëtare për vdekjen e Papa Françeskut. 5 ditët e zisë u vendosën sot gjatë mbledhjes së kabinetit. Ky vendim hyn në fuqi menjëherë dhe do të zgjasë deri të shtunën më datë 26, ditën e varrimit të Papës.

Vatikani njoftoi më herët se varrimi do të bëhet të shtunën, më 27 prill, në orën 10:00 dhe do të shënojë fillimin e nëntë ditëve zie. Ceremonia mortore do të mbahet në një ambient të hapur përballë Bazilikës së Shën Pjetrit.

Ceremonia do të drejtohet nga Dekani i Kolegjit të Kardinalëve, Kardinali Giovanni Battista Re.  Në fund të meshës, Kardinali Re do të japë lutjen e fundit me të cilën Papa i ndjerë i është përkushtuar zyrtarisht Zotit dhe menjëherë më pas trupi do të transferohet për varrim në Santa Maria Maggiore.

Sipas Sky Neës, pas përfundimit të kësaj periudhe, konklava - procesi zyrtar i zgjedhjes së Papës së re - do të fillojë në maj. Në të njëjtën kohë, Vatikani konfirmoi se trupi i Papës do të transferohet nesër në mëngjes, nga ora 09:00, në Bazilikën e Shën Pjetrit për një  pelegrinazh publik  që do të zgjasë deri  të premten.

Papa Françesku

VATIKAN- Presidenti i SHBA, Donald Trump ishte ndër liderët e parë që njoftoi se do të merrnin pjesë në funeralin e Papa Françeskut. I pranishëm do të jetë edhe presidenti francez Emmanuel Macron.

"Ne do të jemi në funeralin e Papës, siç duhet të jemi," tha presidenti francez nga ishulli Reunion, të cilin ai po viziton.

Konfirmimin e prezencës e ka njoftuar edhe lideri ukrainas Volodymyr Zelenskyy. Në të njëjtën kohë, ka shumë të ngjarë që Princi ëilliam të marrë pjesë gjithashtu për të përfaqësuar familjen mbretërore, sipas Ian Pelham Turner.

"Presidenca po pret datën e funeralit të Papës dhe po përgatit vizitën e Presidentit në Romë për t'i dhënë lamtumirën Papës", tha qeveria ukrainase për agjencinë franceze.

“Melania dhe unë do të marrim pjesë në funeralin e Papa Françeskut në Romë”, tha presidenti amerikan në një postim në platformën “Truth Social”.

Kardinalët në Vatikan kanë konfirmuar se varrimi i Papa Françeskut do të zhvillohet ditën e shtunë më 27 prill. Kjo do të shënojë gjithashtu edhe ditën e parë të nëntë ditëve të zisë.

Ndërkohë Vatikani ka njoftuar gjithashtu se arkivoli me trupin e Papa Françeskut do të dërgohet në Bazilikën e Shën Pjetrit të mërkurën në mëngjes në orën 09:00 me orën lokale. Arkivoli i Papës do të jetë aty deri në varrim, në mënyrë që publiku të bëjë nderimet e tyre.

pamje nga rezidenca e papes

VATIKAN- Kardinalët në Vatikan kanë konfirmuar se varrimi i Papa Françeskut do të zhvillohet ditën e shtunë më 27 prill. Kjo do të shënojë gjithashtu edhe ditën e parë të nëntë ditëve të zisë.

Ndërkohë Vatikani ka njoftuar gjithashtu se arkivoli me trupin e Papa Françeskut do të dërgohet në Bazilikën e Shën Pjetrit të mërkurën në mëngjes në orën 09:00 me orën lokale. Arkivoli i Papës do të jetë aty deri në varrim, në mënyrë që publiku të bëjë nderimet e tyre.

Ai do të jetë Papa i parë në më shumë se një shekull që nuk do të varroset në Vatikan, në kriptin e Bazilikës së Shën Pjetrit, por në vend të kësaj do të vendoset të prehet në Bazilikën e Shën Marisë Major të Romës. Papa kërkoi gjithashtu që të varrosej në një arkivol të thjeshtë prej druri, ndryshe nga paraardhësit e tij që u varrosën në tre arkivole tradicionale të bëra nga selvi, plumbi dhe lisi.

Papa Françesku ndërroi jetë ditën e djeshme, 21 prill në moshën 88-vjeçare. Papa, i cili ishte peshkop i Romës dhe kreu i Kishës Katolike, u bë Papë në vitin 2013 pasi paraardhësi i tij Benedikti XVI dha dorëheqjen. 

foto ilustruese

KINË- Ministria e Jashtme e Kinës ka shprehur ngushëllimet për vdekjen e Papa Françeskut në një deklaratë të lëshuar më shumë se 24 orë pasi ai ndërroi jetë.

"Kina dhe Vatikani kanë mbajtur kontakte konstruktive dhe kanë kryer shkëmbime miqësore," tha zëdhënësi i ministrisë së jashtme Guo Jiakun. "Kina është e gatshme të bëjë përpjekje të përbashkëta me Vatikanin për të promovuar përmirësimin e vazhdueshëm të marrëdhënieve Kinë-Vatikan."

Marrëdhënia midis Vatikanit dhe Kinës ka qenë prej kohësh e vështirë, që kur Kina ndërpreu për herë të parë marrëdhëniet diplomatike me Selinë e Shenjtë në 1951, kur regjimi i sapokrijuar komunist ndërpreu lidhjet dhe dëboi nuncin papal, të dërguarin e Selisë së Shenjtë. Gjithashtu Vatikani mbetet i vetmi në Evropë që njeh sovranitetin e Tajvanit, një demokraci ishullore vetëqeverisëse që Pekini pretendon të sajin.

Presidenti i Tajvanit Lai Ching-te ofroi "ngushëllimet më të sinqerta në emër të popullit të Tajvanit" për vdekjen e Papës menjëherë pas njoftimit të Vatikanit, ndërsa ministria e jashtme e ishullit tha se Taipei do të dërgonte një të dërguar në funeralin e Papës. Kjo besnikëri diplomatike ndaj Tajvanit ka mbetur një pikë e dhimbshme për Pekinin, pasi u grind me Vatikanin për dekada se kush mund të emërojë peshkopët katolikë në Kinë. Papa Françesku ishte përpjekur ta trajtonte çështjen me një marrëveshje historike – edhe pse e diskutueshme – me qeverinë kineze, ndërsa ai nxiti përpjekjet për lidhje më të mira.

Në Kinë, Partia Komuniste në pushtet mban një kontroll të ngushtë mbi fenë, duke u frikësuar nga sfidat ndaj autoritetit të saj dhe lejon adhurimin vetëm në kishat e kontrolluara nga shteti. Për dekada, kishat katolike të Kinës, të sanksionuara nga shteti, drejtoheshin nga peshkopë të emëruar nga Pekini, derisa të dyja palët arritën një marrëveshje nën Papa Françeskun në vitin 2018. Detajet e marrëveshjes së diskutueshme nuk janë bërë kurrë publike dhe shumë brenda kongregacioneve të fshehta të Kinës, të cilët kanë qëndruar besnikë ndaj Romës dhe janë përballur prej kohësh me frikën e një persekutimi.

Marrëveshja, e cila është pjesë e vizionit të Papa Françeskut për të zgjeruar ndjekësit e Kishës Katolike në të gjithë botën, synonte të ndihmonte Vatikanin të fitonte akses te miliona potencialisht të konvertuar në Kinë. Ai u rinovua në 2020 dhe 2022, dhe në tetor të vitit të kaluar, të dyja palët ranë dakord për ta zgjatur atë edhe për katër vjet të tjerë.

pamje nga rezidenca

VATIKANI- Vatikani ka publikuar fotografitë e Papa Françeskut në arkivolin e tij. Arkivoli i Papës do të dërgohet në Bazilikën e Shën Pjetrit ku do të kryhen homazhe nga publiku.

Imazhet janë marrë në kapelën e Casa Santa Marta, rezidenca e Françeskut në Vatikan. Ritualet e zisë pritet të zgjasin nëntë ditë, ndërsa data e varrimit do të vendoset nga kardinalët. Këta të fundit po takohen tani në Vatikan për të diskutuar planet e funeralit.

Papa Françesku ndërroi jetë ditën e djeshme, 21 prill në moshën 88-vjeçare. Papa, i cili ishte peshkop i Romës dhe kreu i Kishës Katolike, u bë Papë në vitin 2013 pasi paraardhësi i tij Benedikti XVI dha dorëheqjen. 

papa francesku

VATIKAN- Që nga vdekja e Papa Françeskut, një pjesë e madhe e botës ka diskutuar për një profeci 900-vjeçare. mKjo është profecia e Shën Malakia Irlandezit, sipas së cilës Papa Françesku do të pasohet nga "Pjetri Romak" deri në vitin 2027. Pikërisht atëherë profeti "sheh" Ditën e Gjykimit, gjatë së cilës do të ndodhë "Ardhja e Dytë" dhe bota do të përfshihet në kaos.

Profecia e Shën Malakisë u shkrua në vitin 1139, kur, si Kryepeshkop i Irlandës, ai kishte udhëtuar për në Romë. Aty ai shkroi një rrëfim për punët e tij dhe atje pa një vegim të çuditshëm ku i zbulohej emri i çdo Pape deri në fund të botës. Profecia, e cila u bë libri "Profecia e Papëve", u fsheh në Arkivin Sekret të Vatikanit dhe u rishfaq në vitin 1590 nga murgu Arnold Wynne.

Libri përmban një seri frazash të shkurtra latine në 112 seksione misterioze, të cilat supozohet se parashikojnë papët katolikë (një për çdo emër), duke filluar nga Celestine II deri te Papa Françesku, i cili vdiq dje. Megjithatë, janë dy fraza të Shën Malakisë që janë bërë në qendër të diskutimeve. Një që ka të bëjë me mesin e historisë (nga e cila lind data e fundit) dhe një që i referohet ngjarjeve të ditëve të fundit...

Në një pasazh, ai i referohet Papa Sixtus V, duke e quajtur atë "boshti në mes të një pike". Duke qenë se mandati i Papa Sixtus filloi 442 vjet pas mbretërimit të Papës së parë dhe pasazhi sugjeron se ai është në "mesin" e gjenealogjisë papale - shumë sugjerojnë se fundi i botës do të vijë 442 vjet më vonë, në 2027.

Në pasazhin e tij të fundit, libri thotë: "Në përndjekjen përfundimtare të Kishës së Shenjtë Romake, do të mbretërojë Pjetri Romaku, i cili do të ushqejë kopenë e tij përmes shumë fatkeqësive, pas së cilës qyteti i shtatë kodrave do të shkatërrohet dhe Gjykatësi i tmerrshëm do të gjykojë njerëzit." 

Roma përmendet si "qyteti i shtatë kodrave" dhe disa e interpretojnë pasazhin e fundit që të thotë se jo një Pjetër, por Shën Pjetri, do të zërë vendin e Papa Françeskut, duke e bërë atë Papa i fundit. Sipas disa të tjerëve, është domethënës fakti që tre prej kandidatëve pasardhës të Papa Françeskut quhen Pjetër. Ekziston një interpretim tjetër, sipas të cilit Shën Malakia nuk ka shtuar një Papë më shumë në numërimin e tyre deri më sot (112 nga 268, një numër që ai çuditërisht bie brenda), por se Pjetrit do t'i paraprijë një tjetër të cilin ai e karakterizon si "lavdia e ullinjve".

Këtu është konfuzioni. Fraza "de labore solis" (nga puna e diellit) që Shën Malakia shkruan për Papën e mëparshme interpretohet se i referohet Papa Gjon Palit dhe se "De gloria olivae" ("Lavdia e pemëve të ullirit") është Françesku. Pra, Papa që do të zgjidhet tani do të jetë i fundit, pasi ai do të zërë vendin e Shën Pjetrit pak para se bota të zhytet në kaos dhe anarki dhe të çohet në shkatërrim.

Megjithatë, shumë ekspertë argumentojnë se profecia nuk ishte... një profeci, por se ajo u shkrua nga Shën Malakia me shpresën për të marrë vetë pozicionin e lartë.

Sipas disa të tjerëve, Profecia është ose një falsifikim në tërësi, ose është falsifikuar nga një pikë e në vazhdim. Kjo për shkak se përshkrimet e papëve janë shumë specifike deri në vitin 1590, shumë e përshtatshme, viti kur u zbulua dhe vetëm disa dekada pas pretendimeve të Nostradamusit (me të cilat përkon). Që andej e tutje, formulimi bëhet shumë më i paqartë dhe i hapur për interpretim, gjë që ka çuar në spekulime për autorin aktual dhe vlefshmërinë e parashikimeve.

Disa nga parashikimet e tij kanë dalë të vërteta. Për shembull, Shën Malakia e përshkruan Papa Gjon XXII (1316-1334) si "de sutore osseo "- "nga këpucari kockor". Është rrëqethëse që ai papë ishte djali i një këpucari dhe mbiemri i familjes së tij ishte "Ossa", që do të thotë kockë. Në një shembull tjetër, "lilium et rosa" ishte fraza e përdorur për të përshkruar Papa Urban VIII (1623-1644), stema e familjes së të cilit ishte e mbuluar me "zambakë dhe trëndafila". Fraza "pastor et nauta ", që do të thotë "bari dhe marinar", i atribuohet Gjonit XXIII. Ky Papë vinte nga Venediku, historikisht një qytet marinarësh, dhe në ditën kur mori detyrën deklaroi se qëllimi i tij ishte të ishte "një bari i mirë".

Nga ana tjetër, ka pasur edhe shumë raste dështimesh apo ku profecia ka shkuar... “gabim”. Të tilla si, për shembull, përshkrimet me frazat "lule e luleve" (Pali VI), "nga një gjysmëhënë" (Gjon Pali I) dhe "nga puna e diellit" (Gjon Pali II), nga të cilat nuk mund të rrjedhë asnjë lidhje e dukshme me persona realë.

Pra, a është e vërtetë profecia e Shën Malakisë, apo është një tekst i falsifikuar që “luan” me skenarë konspirativë për të cilët Bibla thotë se “për atë ditë dhe orë askush nuk e di, as engjëjt në qiell, as Biri, por vetëm Ati”. Nëse… Shën Malakia dinte diçka më shumë, do ta zbulojmë në vitin 2027…