Si ndodhi aksidenti në Fier? Policia jep detaje: Automjetet u përplasën me njëra-tjetrën dhe morën para bagët...
Plagosja me thikë në Tiranë/ Autori, me precedent të mëparshëm penal (EMRAT) 12 Tetor, 19:46 Pla...
Qeveri teknike si e vitit 2017? Berisha: Ai ishte model i dështimit të plotë! Një qeveri teknike me Ramën kryeminist&eu...
Iu gjet në makinë armë dhe tritol/ Zbardhet identiteti i 39-vjeçarit shqiptar të arrestuar në Athinë, ishte...
I vetmi muze i hebrenjve në Shqipëri, dëshmi e 5 dekadave histori dhe një mrekulli kombëtare që ekziston falë përkushtimit të Simon Vrushos, rrezikon në shembet.
Simon Vrusho u nda nga jeta duke lenë pas një dyqan të kthyer në muze, të cilin e financonte vetë.
AFP takoi një profesor në Berat i cili tha se duhet një shtëpi për kujtimet.
“Kujtimet duhet të ketë një shtëpi për ta. Ka pasur më shumë hebrenj në Shqipëri në fund të luftës se sa në fillim, thotë ai.
Nga disa qindra para konfliktit, sidomos në Berat, ka pasur më shumë se 2.000 në rrëzimin e Gjermanisë naziste.
Pasi duke qenë nën kujdestarinë e Italisë fashiste, Shqipëria u vendos nën kontrollin gjerman në vitin 1943, por autoritetet kanë refuzuar të japin listat e hebrenjve.
Në muret e muzeut panelet tregojnë historinë e hebrenjve që arritën në këtë qytet të vogël të Shqipërisë pasi u dëbuan nga Spanja. Në qendër të koleksionit janë dokumente dhe suvenire të dhuruara nga familjet muslimane dhe të krishtera shqiptare që i kanë mbrojtur gjatë Luftës së Dytë Botërore.
Simon Vrusho e kishte financuar vetë muzeun e tij të vogël, me pensionin e tij prej 180 eurosh.
Nezir Ago një artist 40-vjeçar nga Berati tregon foton e gjyshit të tij që ka strehuar një familje hebre për 3 vite.
“Është gjyshi im”, thotë ai. Ky bukëpjekës ka mbrojtur një familje prej tre vetësh. “Ai nuk i njihte ata”, “nuk kishte asnjë detyrim për t’i strehuar ata”, thotë Nezir Ago.
Simon Vrusho kishte mbledhur dhjetëra prej këtyre fotografive. Vetëm në Berat, rreth 60 familje kanë mbrojtur hebrenjtë. Familjet “Të krishterë dhe muslimanë, të pasur dhe të varfër”, sipas fjalëve të tij në mur.
Në një listë janë 600 emrat e të mbijetuarve, shumë prej të cilëve erdhën nga qytete të tjera të Ballkanit, si Beogradi ose Prishtina, komunitetet e të cilëve ishin të dhjetësuara.
– Ligji i Besës –
Marilena Langu Dojaka, 77 vjeçe, jeton në Tiranë, ku ka lindur në vitin 1942, tre vjet pas ikjes së Çekosllovakisë nga nëna dhe vëllai i saj më i madh. Ata ishin fshehur në një familje të Matit, në veri të vendit.
“Kur nazistët e kontrolluan fshatin, na fshehën në male, në një bodrum, derisa rreziku u zhduk”, tha ajo duke treguar një pamje të anëtarëve të tjerë të familjes së saj, “të gjithë vdiqën në kampe”.
Ajo shpjegon se ajo mbeti e lidhur me familjen që i mbronte: “Ne ndanim gjithçka me ta: bukën, dhimbjen dhe gëzim”.
Si ta shpjegojmë këtë trimëri shqiptare? Shumë e quajnë “Besa”, ky kod nderi që vendos mbi të gjitha respektin e fjalës së dhënë dhe mbrojtjen e jetës.
Ky vend, ku bashkëjetojnë ortodoksët dhe katolikët, Sunni Hanafi dhe Sufi (Bektashi), gjithashtu ka një traditë të tolerancës fetare. Dëshmia për këtë është xhamia dhe kisha që hasin njëra-tjetrën në sheshin kryesor të Beratit.
Sot, në Shqipëri ka më pak se 100 hebrenj. Shumica prej tyre emigruan në Izrael në vitin 1991, pas rënies së regjimit komunist që i kishte bërë fetë ilegale.
Historia e tyre tani paraqitet nga autoritetet. Por dyqani i vogël i Simon Vrushos mbetet muzeu i vetëm që e tregon atë. Pak ditë para vdekjes së tij, ai i tha AFP-së se do të donte të kishte mjetet për të “dyfishuar madhësinë” dhe imagjinonte një muze në formën e “amfiteatrit”.
Sot, e veja e tij Angjelina është “shumë e shqetësuar për fatin e muzeut”. Qiraja e dyqanit paguhet vetëm deri në prill,” thotë ajo.
Burimi: Agence France Press
Përshtati në Shqip: F.G/ Dosja.al
Tirana është boshatisur për ditët e pushimit. Cilën nga ritet e shenjta po ndiqni:
TIRANË-Mrekullive natyrore të rrethinave të Tiranës nuk kanë mundur që t’i shpëtojnë as ambasadorët e akredituar në vendin tonë, sikurse është ai i Bashkim...
Dita e djeshme bëri bashkë bukuroshet e Hollywood, Julia Roberts dhe Gwyneth Paltrow të cilat nuk munguan në ditëlindjen e mikut tyre të mirë, Chris Martin. Aj...
‘Energizer’ është një markë e mirënjohur e baterive, e cila ofron një qëndrueshmëri të pabesueshme. Pikërisht kjo kompani ka bërë të mundur që ta sjellë këtë ba...
Isida u bë më e njohur nga pjesmarrja e saj në ‘Dancing with the Stars’ ku u pikas për aftësitë e saj si një balerinë e zonja. Përveç kësaj balerina di t...
Në profilin e të fejuarës së pilotit të garava është shpërndarë edhe fotoja ku çifti duken shumë të ngjashëm me personazhet që kanë zgjedhur.Fotoja është...
Ajo ka qenë duke realizuar një video në ecje dhe në moment një djalë përballë saj i ka dhuruar një akullore. Këngëtarja ka mbetur disi e surprizuar dhe e ka fal...
Dashi Vetëm për shkak se dikush ka një ide tjetër, nuk do të thotë se është një ide më e mirë. Mendimi i pavarur gjithmonë duhet të inkurajohet. Mos u shqetëson...
Po të shikojmë profilin e rreperit kosovar do të gjejmë vetëm foto serioze. Getoari mban të njëjtin qëndrim pothuajse në të gjitha fotot e rrallë na bie ta shik...
Këngëtarja na kishte njohur me detaje të klipit dhe e kishte paraprirë edhe titullin e këngës. Projekti u realizua në Venecia. Me tekst dhe muzikë të Pirro &Cce...
Emisioni i preferuar i fundjavës ‘E diela shqiptare’ në televizionin Klan, në rubrikën më të pëlqyer nga publiku, ‘Shihemi në gjyq’, aty ku përballjet në gjyq m...
