LIVE UPDATES
Bota

Shkrimtari hungarez: Agresiviteti helmon gjithë klimën publike

30 Mars 2022, 06:54 Nga DOSJA
Shkrimtari hungarez: Agresiviteti helmon gjithë klimën publike

 Në prag të zgjedhjeve parlamentare në Hungari shkrimtari György Dalos shprehet për një klimë të helmuar publike në vend dhe flet për pasojat e ndasive poltike dhe ndarjes sociale.

Në prag të zgjedhjeve parlamentare në Hungari, dallimet mes kampeve të qeverisë dhe të opozitës duken të pakapërcyeshme. Polarizimi në vend është jashtëzakonisht i fortë. Publicisti György Dalos thotë se “atmosfera në Hungari është krejtësisht neurotike. Në vend sundon një luftë e ftohtë civile, që është doktrina zyrtare e sistemit Orban.

Termin “luftë e ftohtë civile” e ka përdorur disa vite më parë Kryetari i Parlamentit Laszlo Këver, i cili tha se në Hungari nuk ka konkurrencë demokratike, por sundon një luftë e ftohtë civile. Sipas György Dalos në Hungari politikisht ka  “nga njëra anë një rrymë skeptike, nacionaliste dhe autoritare ndaj BE-së, dhe nga ana tjetër një rrymë jo nacionaliste që ka besim tek Europa dhe që natyrisht është disi më tolerante se rryma e parë. Fatkeqësisht, ndarja shoqërore që ka rezultuar prej këtyre rrymave është reale dhe ka arritur në një fazë shumë agresive. Nëse i pyet njerëzit sot në Hungari për ndonjë gjë, për një film të ri, për një libër të ri, çfarëdo qoftë, kjo ndarje e thellë del në pah menjëherë. Ky agresivitet helmon të gjithë klimën publike.”

Që në fillim të viteve 1990 në Hungari nisi të vërehej një ndarje e caktuar shoqërore në një kamp nacionalist dhe një kamp liberal. Por njerëzit mendonin se anëarësimi në BE dhe integrimi evropian do t’i zgjidhte thuajse të gjitha problemet e vendit. Mendohej se adoptimi i vlerave politike dhe morale të botës së lirë në Hungari do të çonte në lulëzimin e vendit. Por kjo nuk ndodhi. Dhe kjo vlen edhe për vendet e tjera të Bllokut Lindor. Kishte shumë pritshmëri dhe në një moment do të ndodhte ndarja e kampeve politike, thotë Dalos.

Agresiviteti helmon gjithë klimën publike

Sipas György Dalos mënyra e privatizimit të së ashtuquajturës pronë shoqërore, është shkaku i thuajse të gjitha konflikteve në vendet postkomuniste të Bllokut Lindor pas viteve 1989/90. Në Hungari, si kudo tjetër, u krijua një grup i fortë që mori në zotërim pjesën më të madhe të kësaj prone dhe nisi edhe diferencimi dhe ndarja shoqërore. Por deri në ardhjen në pushtet të qeverisë së Orbanit në vend nuk mbretëronte urrejtja e papajtueshme.

“Kur zotërinjtë flisnin dikur në parlament, dukej sikur ishin armiq për vdekje, por në mbrëmje ata takoheshin në kazino. Pra deri në orën 18:00 ishin armiq për kokë, por pas orës 20:00 nuk ishin më armiq. Politika e fronteve kokëforta si e ndeshim sot në Hungari është vepër e qeverisë së dytë të Orbanit, pra pas vitit 2010. Gjatë kohës së qeverisë së parë Orban, nga viti 1998 deri në 2002, mund të flisje ende me njerëzit e qeverisë, edhe nëse bisedat nuk ishin gjithmonë të këndshme.”

Ndasitë poltike pamundësojnë kompromiset

Sot sipas Dadalos politikanët e pozitës dhe të opozitës as që flasin me njëri-tjetrin. Kjo gjendje ka fituar nje dinamikë të vetën dhe ndasitë në politikë funksionojnë tani pavarësisht luftrave politike mes partive. Dadalos kërkon që “lufta e ftohtë civile të ndalet dhe që në shoqëri të kthehet ekuilibri.”  Sipas tij dy blloqe politike mund të vazhdojnë të ekzistojnë, por ato duhet të gjejnë mundësinë që të bëjnë kompromise mes tyre. “Pavarësisht nga rezultati i zgjedhjeve, mendoj se nga pikëpamja strategjike, në Hungari do të fitojë ai që rivendos paqen.”

György Dalos, i lindur në Budapest në vitin 1943, është një nga shkrimtarët bashkëkohorë më të njohur hungarezë. Ai ka studiuar histori në Moskë dhe ka punuar si muzeolog dhe përkthyes në Budapest. Dalos është një nga bashkëthemeluesit e opozitës demokratike gjatë diktaturës komuniste në Hungari dhe që nga fundi i viteve 1960 atij iu ndalua t’i botonte veprat e veta në Hungari. Pas rënies së diktaturës ai ishte drejtues i Institutit Hungarez të Kulturës në Berlin. Dalos jeton në Berlin.

Marrë nga DW.

Ndihmës-Sekretarja e Shtetit takoi Alibeajn, ndërsa Paloka deklaroi se ka firmosur peticionin kundër ambasadores Kim. Çfarë do të thotë kjo për PD?

View Results

bota bota györgy dalos györgy dalos

Sondazh

Poll

Shkrihet Akademia e Studimeve Albanologjike, senati: Këtu diçka po lëviz, ka një tendencë, por…

Shkrihet Akademia e Studimeve Albanologjike, senati: Këtu diçka po lëviz, ka një tendencë, por…

Habib Rexha del para gjykatës së Durrësit!

Lezhë, gjenden 3 mijë fidanë kanabis të mbjellë në kubikë, në fshatin Ungrej, ende nuk dihen autorët

Sherr mes të dehurve në Vlorë, njëri goditet me shishe në kokë

PLAGOSET me armë zjarri 24-vjeçari në Kuçovë/ Në kërkim 4 autorët

Aksident në Tiranë, “Audi” përplaset me taksinë

Elbasan/ Do të vriste një të dënuar për drogë me të cilin kishte bërë sherr, në kërkim 23-vjeçari!

Pastori Akil Pano fiton gjyqin kundër komunitetit LGBT për nismën ‘Prindin 1 dhe Prindin 2’

Lexon denoncimin, Berisha: Dan Hutra, vrasësi i grave ka mbledhur vota për Rakip Sulin.

Shkodër, sekuestrohet parcela me 1437 rrënjë kanabis, 2 në pranga dhe 2 në kërkim

Shpërthim tritoli në një fasoneri në zonën e Freskut, dëme të shumta materiale

Përmbytet Lezha për 5 minuta

'Acarohet' Felaj, gafa e drejtueses së Kuvendit: Vari lesht

Rikthimi i Bashës në krye të PD, Berisha: Vegël në duar të Ramës

Rama "falenderon" opozitën: Rezultati i zgjedhjeve është edhe vepra juaj Rama kundër maxhorancës….

Rama-Dash Sulës: Vdeksha unë për ty o jetimi im

Bardhi i drejtohet Ramës: Pushtetin ta dhanë Doshi e Dako të shpallur non grata, ti je llumi…

Sula: Çfarë kemi bërë të na rritet rroga? Turp më të madh ska

Tabaku: Punon shqiptari dhe pasurohet oligarku

Dibër/ Mbytet tragjikisht një 13 vjeçar në liqenin e fshatit Shumbat, banorët: Pamë çorapen dhe….

Lëvizja Bashkë i pret rrugen Ahmetajt ne protesten para Kuvendit

Rritja e pagave të deputetëve e ministrave,Qorri:Rroga e tyre 39 herë më e madhe se e pensionistit

Zgjedhjet vendore, Rama takim me Glover

'Zoti kryetar'/Basha i ndërhyn të riut: Të lutem, unë s'jam më kryetar, mu drejtoni Basha ose Lulzim

Përfundon mbledhja e PD-së/ Do e pranojë drejtimin e partisë? Tabaku: Të mos përsëriten gabimet...

Dështimi në 14 maj, deputeti Sula: E pafalshme! Po nuk u bashkuam jemi të marrë fund

PD pa kryetar, Xhaferaj dhe Korreshi me një mendim: Nuk duhet të kandidojë as Berisha dhe as Basha

Basha rikthehet në PD? Alibeaj: Çdo kush ka të drejtë të kandidojë

Berisha: Rama bleu votat, per te 'Fajin e ka Saliu'

Marrëveshja me Britaninë për të burgosurit, Manja jep detaje: Është 2-vjeçare, por mund të rinovohet

Momenti ku Habib Rexha është larguar me vrap pasi ekzekutoi me armë zjarri Arjan Gosën.

Korreshi: Ore a ju marrin këta të dysheqeve? Se iu hap barku atyre per ne.

Berisha: PD nuk do e mbronte votën me armë apo dhunë! Kjo ishte detyra jonë kryesore

Humbja më e thellë në histori ndaj Veliajt/ Këlliçi: Duhet të bashkohemi të gjithë faktorët

Braçe kritika për ligjin e qeverisë për rritjen e pagave. Shqetësuese paga titullarit dhe punonjësit

Deputetët replikojnë për pagat /Spaho: Mos u tallni me njerëzit, në Albcontrol trajtohen me xhakuzi

Rritja e pagave, Shehaj: Rrisim pagat për popullin, jo për vete. Turp. S'duhet të përjashtohemi

PËRGJAKET VENDI I SHENJTË! Dhunohet rojet e Kishës së Laçit, u përplasën me shitësit ambulantë

Kallzimet për 14 Majin, Flamur Noka thirret në SPAK

Rama falenderon dibranët me dajre

Rritja e pagave, Rama: Miratohet këtë të enjte. Në rrogën e Majit, merrni dhe shtesën e Prillit

"Belinda është si lepur" Rama çon burrat e Bulqizës në këmbë.

Rama MESAZH atyre që s'votuan: Se ngarkuat traditën e djathtë me turpin e votës për “Like floririn”

Arrest me burg për Fredi Belerin

Komisioni i Ekonomisë, debat mes Shalsit dhe Spahos: Injorojeni, ti do degjenerohesh.

Balla kërkesë opozitës: Të miratojmë ndryshimet në ligjin e reformës në drejtësi

Padi elektorale? Veliaj nuk paraqitet për të tretën herë në gjyqin me gazetarin Bledian Koka

Berisha: Bandat e urdhëruara nga Rama ndryshuan rezultatet e zgjedhjeve

Shkrumbohet mjeti në Bypass-in e Rrugës së Arbrit

Vrau kunatën me sëpatë në Elbasan, autori lihet në burg, Tashi: Jam penduar, isha gjaknxehtë