LIVE UPDATES
Bota

Shtimi i vrasjeve të gazetarëve në vendet e BE-së tregon dështimin në mbrojtjen e tyre

18 Shtator 2021, 09:39 Nga DOSJA
Shtimi i vrasjeve të gazetarëve në vendet e BE-së tregon

BRUKSEL– Rastet më të njohura të gazetarëve të vrarë që tronditën publikun vitet e fundit ishin vdekjet e Daphne Caruana Galizia në Maltë dhe Jan Kuciak në Sllovaki. Këto raste kanë rezultuar me demonstrata masive dhe një ndryshim të qeverisë. Pastaj vrasja e reporterit për krimet Peter R. de Vries, që tronditi Holandën në verë, e në pranverë u vra edhe reporteri grek Giorgos Karaivaz, por kjo nuk ka shkaktuar ndonjë valë të shkrimeve në mediat ndërkombëtare. Bashkimi Evropian tani dëshiron t’i mbrojë gazetarët më mirë, por kjo nuk mund të konsiderohet asgjë tjetër veçse një gjest i pafuqishëm. Sepse arsyet e vrasjeve janë strukturore dhe tregojnë për një dështim më të thellë.

Korrupsioni dhe krimi i organizuar

Sulmi me bombë i vitit 2017 ndaj gazetares investigative nga Malta tronditi bashkatdhetarët e saj, si dhe publikun më të gjerë evropian. Si ishte e mundur një vrasje e tillë publike e një gruaje në mes të Evropës që i ishte përkushtuar luftës kundër korrupsionit në atdheun e saj?

Sqarimi i çështjes në Maltë filloi vetëm kur BE ndërhyri dhe kolegët gazetarë filluan të hulumtojnë ngjarjen. Ndërkohë si një organizator i mundshëm i vrasjes është nxjerrë para gjykatave një oligark, bizneset e të cilit Galizia ishte duke hulumtuar. Por kanë kaluar dy vjet nga vrasja, para se qeveria e Joseph Muscat të detyrohej të jepte dorëheqjen. E pasardhësit në qeveri janë nga e njëjta parti. Ka dyshime se rasti nuk është sqaruar deri në fund.

Rasti i Jan Kuciak, i cili u ekzekutua brutalisht nga vrasësit me pagesë, së bashku me partneren e tij në vitin 2018, është shumë i ngjashëm. Edhe në Sllovaki, çështja ishte korrupsioni dhe përfshirja e politikanëve të lartë në biznesin kriminal. Edhe atje hetimet fillimisht u vonuan. Gazetari sllovak gjithashtu thuhet se ka rënë viktimë e një oligarku. Procesi i parë kundër tij përfundoi me një shfajësim befasues. Ndërsa në shkallën e apelit ende nuk është marrë ndonjë vendim.

Vrasja e porositur e reporterit holandez të krimit de Vries nga ana tjetër, erdhi nga qarqet e krimit të organizuar. Ndoshta nga të njëjtët bosë që inicuan edhe vrasjen e një avokati dhe një dëshmitari.

Propozimet boshe

Kur BE tani i bën rekomandime shteteve anëtare për të mbrojtur më mirë gazetarët, ato nuk mund të konsiderohen asgjë më shumë se një shprehje e pafuqisë së tyre. Linjat telefonike hotline dhe kontaktet institucionale për gazetarët e kërcënuar janë krejtësisht të pakuptimta, nëse ata nuk mund t’u besojnë autoriteteve të tyre. Kjo vlen mbi të gjitha për ato vende të Evropës Lindore ku ngatërrimi i njerëzve të korruptuar të biznesit dhe politikës është bërë një sistem dhe mbrojtja ligjore është minuar prej kohësh.

Bullgaria, Rumania, Hungaria dhe të tjerët janë shembuj të asaj që ekspertët e quajnë “shteti i kapur” – shtete ku politika, administrata publike, drejtësia dhe njerëzit e biznesit kriminel janë bërë një trup i përbashkët. Nga ana tjetër, ato pak media të pavarura që kanë mbetur nuk po mund të bëjnë hulumtimet e duhura në kuptimin e mirëfilltë të fjalës.

Tmerri në Holandë ishte më i madh kur u bë e qartë se autoritetet atje funksionojnë normalisht, por krimi i organizuar ka qenë në gjendje të përhapet i pakontrolluar për vite me radhë dhe ka pasur pak përpjekje për të luftuar sistematikisht bandat. Në Greqi, nga ana tjetër, njerëzit ishin më pak të befasuar nga një “ballkanizim” i tillë i shtetit.

Dështimi i shtetit juridik

Por kudo që ka korrupsion të rrënjosur thellë ose përparim të krimit të organizuar, sundimi i ligjit dështon në vendet e BE-së. E Brukseli – për të mos rrezikuar paqen politike – shikoi në heshtje për vite me radhë si u infiltruan krimi i organizuar në sistemet e vendeve të  Evropës Lindore. Ndërsa tani Komisioni Evropian në Bruksel ka filluar të kërkojë në Poloni dhe Hungari që ky fenomen të luftohet.

Aty ku ka autoritete të pavarura gjyqësore dhe policore, ligji penal u ofron zakonisht gazetarëve të njëjtën mbrojtje sikur edhe të gjithë qytetarë të tjerë. Aty ku politika ka minuar sundimin e ligjit, nuk mund të ketë as mbrojtje. Evropa do ta ketë shumë vështirë të fillojë të korrigjojë gabimet e së kaluarës. Tani thirrja e shteteve anëtare për t’u dhënë gazetarëve mbrojtje të veçantë nuk është gjë tjetër veçse alibi politike./DW/

Iftar dhe politikë, a u prek Muaji i Ramazanit nga politikanët?

View Results

bota bota jan kuciak komisioni evropian mbrojtja e gazetareve jan kuciak komisioni evropian mbrojtja e gazetareve

Sondazh

Poll

Ezani i ndërpret fjalën/ Rama ndalon: Ta respektojmë!

Ezani i ndërpret fjalën/ Rama ndalon: Ta respektojmë!

"Vetëm me gratë po e mund Rama kënetën"/ Kryeministri nga Berati: Kaq sa jeni ju këtu

Rama nga Poliçani:Thonë "e ka gjysmën e qeverisë në qeli"! Ju kujtohet kur ju thoja ma jepni timonin

Rama: Do të krijohet një unazë që do të sjell më tepër investime dhe turizëm

Rama ironizon partitë e reja: Këta më kujtojnë Suden, Xhaferrin dhe Vehbiun!

"Ilir Vrenozi lideri i vërtet i PD-së"/ Rama: E ekzaltoi gjithë sallën kur përmendi erotizmin tim

Rama nga Skrapari: Dera e BE-së nuk hapet kollaj

"Altin Dumani nuk erdhi dje nga materniteti!" Rama në Skrapar: Ju këtu jeni specialistë për politikë

Rama nga Skrapari: Reformën në drejtësi e donim dhe e sollëm ne...

"Të thajmë kënetën që është bërë një pengesë!" Rama në Skrapar:Më 11 maj të shtyjmë Shqipërinë në BE

Rama në Skrapar: Shiu, oguri i bereqetit për mandatin e katërt

Berisha: Siguria në shkolla prioritet, orari në shkolla do të jetë 8 orë, që fëmijët të ushqehen

Berisha: Ne do e ndryshojmë atë dhe reformën territoriale

Berisha: Ju garantoj se situata që ekziston në Spitalin Onkologjik do të marrë fund me urgjencë

Berisha për studentët: Do hiqet mesatarja, do vendoset bursa 200 euro dhe do përgjysmohet

Berisha: Barra fiskale mbi çmimin e naftës do jetë njësoj si në Kosovë

Berisha premton reformë: Arben Rakipi është një mafioz që përdor Shkollën e Magjistraturës

Berisha: Sistemi i ri fiskal mbi ndërtimet do të reflektohet edhe në uljen e çmimeve të qirave

Berisha: Diaspora do përcaktojë ndryshimin e madh, po ndjekim me shqetësim, problemet e raportuara

Berisha: Amnistia ndaj gjobave absurde të gjobëvënësve do jetë një nga aktet më të para të qeverisë

Berisha: Kabineti ynë do jetë një kabinet me përfaqësim mbarëkombëtar të shqiptarëve në Shqipëri

Berisha: Do japim 30 mijë euro grant dhe do ulim të paktën 10 herë taksat mbi sipërfaqen e ndërtimit

Berisha: Fëmijët autik përjashtohen nga detyrimi për tu paraqitur çdo vit në KEMP

Berisha: Çdo punonjës i administratës do konsiderohet një shërbëtor i çmuar i shtetit

" Edi Rama refuzon të përballet në debat"/ Berisha: Në 11 maj censura merr përgjigjen përfundimtare

Berisha: Ta injorojmë narrativën e Edi Ramës, ai flet si Nuredin Dumani!

Dhurata Çupi: PD e vetmja forcë politike me një program për të gjitha moshat dhe target grupet!

Berisha: Do falim çdo gjobë dhe kamatë të vendosur që nga viti 1992 deri më 11 maj!

Berisha me gratë: Mediat po e censurojnë opozitën, katër TVSH-të janë njësoj!

Rama u tregon rekordet personale fermerëve në Berat: Jam piktori më i mirë mes kryeministrave

Rama replika me fermerin në Berat: Demokratët ndahen në dy kategori

Rama në Berat: Të bëhesh pjesë e BE, është si të vendosësh mushkëri të reja

Rama: Merrni kredi me 70 për qind kolateral të garantuar nga shteti

Benet Beci është i pandehur/Tom Doshi:Si mund të drejtojë fushatën një njeri që ka vjedhur qytetarët

Berisha thirrje nëpunësve të shtetit: Në takime shkoni se ju heqin nga puna, por votën mos ia jepni

Berisha: Një familje e fortë është themeli i të gjitha arritjeve tona, është kushti i mirëqenies

'Që ta çojmë tek 5-sa do votojmë 1-shin'/ Vrenozi: Më 11 maj Shqipëria përsëri do të buzëqesh!

Rama i përgjigjet biznesmenit në Përmet: Hajde bujrum, bëje ti! Unë po bëj sa mundem

Rama me bizneset e turizmit: Kush pranon paqen nuk ka kontrolle nga inspektorët!

“Thonë se kam mbaruar, s'kam çfarë them!" Rama: Pasaporta europiane është kapërcim historik

“Gjysma e burrave çyrykë!” Rama: Bëjnë moral dhe habiten pse po shkojmë në drejtimin e duhur!

Rama: Në hetim apo të dënuar kemi ato të mandatit të parë, nuk kemi asnjë të burgosur nga qeveria

"Nëse zgjedh kënetën dhe jo BE-në, je autik", Rama për LaCivita: Latifi kishte kandidat në Amerikë

Rama: Plani është që në "Shqipërinë 2030" paga mesatare për mësuesit të jetë 1200 euro

Rama takim me pensionistët:Nga dhjetori i 2024 në shkurt të 2025 kemi ndarë 165 mln euro për bonuset

Berisha: Këta të rinjtë si Enver Hoxha dhe Rama e kanë dëmtuar më shumë Shqipërinë

Berisha:Edi Rama po rrokulliset! Mos u ndikoni nga përpjekjet primitive për të manipuluar opinionin

"LaCivita është makthi i Edi Ramës"/ Berisha:Me Chris dhe gjithë ekipin e tij jemi në lidhje nonstop

"Nëse zgjedh kënetën, je politikisht autik",Berisha për deklaratën e Ramës:Ky është një superskandal

Berisha: Ata që kanë kryer akte të tilla, janë përjashtuar nga gara zgjedhore dhe janë ndëshkuar