LIVE UPDATES
Bota

5 muaj nga lufta, Ukraina ndalon muzikën dhe librat rusë

Për shkak të luftës, Parlamenti ukrainas ndaloi me një ligj të ri letërsinë dhe muzikën nga Rusia. Cilët shkrimtarë dhe interpretues preken nga ligji i ri dhe çfarë përjashtimesh përmban ai?

1 Gusht 2022, 10:42 Nga d.a.
5 muaj nga lufta, Ukraina ndalon muzikën dhe librat rusë
foto ilustruese

UKRAINË- Luajtja e muzikës ruse në vende publike dhe futja e sasive të mëdha librash nga Rusia dhe Bjellorusia, ndalohet tani në Ukrainë me ligj. Ndalimi i vendosur nga Parlamenti në Kiev përfshin "produktet e artistëve ose autorëve që janë ose kanë qenë qytetarë të shteteve agresore”. Përveç kësaj, interpretuesit përkatës nuk lejohen më të japin shfaqje në Ukrainë. Moderatori ukrainas i televizionit dhe producenti, Ihor Kondratjuk, pati mbledhur që para fillimit të invazionit të Rusisë mbi 25.000 firma në një peticion për ndalimin e koncerteve të artistëve rusë në Ukrainë. Ai mendon se ligji i ri është një hap logjik për mbrojtjen e vendit.

"Kjo është për mbrojtjen e Ukrainës, njësoj si lufta që bëjnë forcat e armatosura në luftën kundër agresorit. Artistët rusë do të jenë të padëshiruar në Ukrainë, deri sa marrëdhëniet me Rusinë të vendosen në bazë miqësore,” tha Kondratjuk në bisedë me Deutsche Wellen.

Që kur Rusia aneksoi në 2014 Krimin dhe filloi luftën në Donbas, ushtria ruse i pati shfrytëzuar artistët si një lloj pararoje, thotë moderatori.

Platformat e streaming dhe YouTube panë rritje interesi për përmbajtjet ukrainase, thotë Kondratjuk. Me këtë rritje popullariteti, autorët e ligjit argumentojnë ndër të tjera ndalimin e ri që i bëhet letërsisë dhe muzikës ruse, ligj i cili bën edhe përjashtime. Interpretuesit nga Rusia, të cilët dënojnë agresionin rus kundër Ukrainës, nuk preken nga ligji i ri. Cilët janë këta artistë, e vendos Ukraina.

Jo më libra nga Rusia dhe Bjellorusia  

Po ashtu u aprovua edhe një ligj i ri: Parlamenti ukrainas ka vendosur që të ndalojë futjen dhe shpërndarjen e prodhimeve të shtëpive botuese nga Rusia dhe Bjellorusia, si dhe nga territoret e pushtuara të Ukrainës. Këtu bëhet fjalë për librat që shkruhen në këto territore, por edhe për veprat e autorëve, që janë qytetarë rusë. Përjashtim bëjnë librat që janë botuar para pushtimit.

Letërsia që botohet në gjuhën ruse në vende të tjera, vazhdon të lejohet të hyjë në Ukrainë, nëse ka marrë lejen për këtë gjë. Sipas ligjit një Këshill ekspertësh do të kontrollojë më parë tekstet, nëse ato përmbanjnë propagandë anti-ukrainase.

Po ashtu në Ukrainë nuk lejohet të shtypen më libra autorësh, që kanë pasur ose kanë një pasaportë ruse. "Edhe kjo është natyrisht reaksion i një shoqërie në luftë. Si "rusët e mirë” edhe "rusët e këqinj” nuk pranohen më në tregun ukrainas të librit, thotë pronari dhe drejtuesi i shtëpisë botuese "Folio", -j, i cili ka dhënë kontributin e vet për përpilimin e ligjit. Ndalimi i shtypjes së librave nuk prek librat në gjuhën ruse, që pritet të publikohen në Ukrainë deri në 1 janar të 2023. 

Si do të zbatohet ndalimi?

Ndalimi përqëndrohet kryesisht tek autorët me pasaportë ruse, thotë Krasowyzkyj. Sipas tij, Këshilli i ekspertëve do e trajtojë çdo rast më vete. Vepra, për shembull të Alexander Pushkinit ose të Leo Tolstoit, që shtypen tani në Rusi, nuk lejohen më të futen në Ukrainë.

Nëse veprat e tyre shtypen në një vend tjetër, atëherë lejohet të futen në Ukrainë. 

Disa vetë mendojnë se kjo do të jetë e vështirë në të ardhmen: Përshembull a do të lejohen në të ardhmen të futen në Ukrainë librat e shtypura në Rusi të autorit Boris Akunin, i cili nuk jeton më në Rusi, por vazhdon të ketë pasaportë ruse. Librat e tij lejohen tani të shiten në Ukrainë, nëse janë botuar në një vend tjetër dhe janë kontrolluar dhe lejuar nga Këshilli i ekspertëve për retorikën anti- ukrainase.

Edhe për personat private bëhen përjashtime. Nëse dikush nuk merret me shpërndarjen e librit dhe ka në valixhe jo më shumë se dhjetë kopje libri, që nuk ndodhet në listën e letërsisë anti-ukrainase, lejohet të hyjë në Ukrainë.

Moska reagoi siç pritej ndaj ligjit të ri: Për të futur më shumë në jetën e përditshme gjuhën ukrainase, bëhet presion mbi numrin e madh të ukrainasve që flasin rusisht, thuhet nga Rusia.

Plan mësimor pa klasikët rusë? 

Hapi tjetër mund të jetë përjashtimi i letërsisë ruse nga plani mësimor në shkolla. Një grup pune i ministries së Arsimit ka dhënë tashmë udhëzime që të hiqen nga plani veprat e 40 shkrimtarëve dhe poetëve rusë dhe sovjetikë, mes të cilëve Leon Tolstoi, Alexander Pushkini, Fjodor Dostojevski dhe Mihail Bulgakovi.

Shkrimtari Rostyslav Semkiv druhet madje se letërsia ruse nuk do të jetë më pjesë e mësimit në shkolla. "Aktualisht, unë nuk shoh se si mund t'i afrosh nxënësit me bukurinë e poezisë ruse. Në klasat e shkollës ka fëmijë, shtëpia e të cilëve është shkatërruar, fëmijë që janë kthyer në refugjatë, fëmijë mbi të cilët është bombarduar ose fëmijë që kanë humbur anëtarë të familjes", tha Semkiv për televizionin ukrainas. 

Letërsia gjermane u fut në planin mësimor të shkollave sovjetike në vitin 1960, pra 15 vjet pas fitores kundër nacional-socializmit. Fillimi u bë me futjen në shkollë të Faustit të Gëtes. 

Andrij Hirnyk, profesor psikologjie dhe pedagogjik në Universitetin "Kiev-Mohyla-Akademie" mendon se gjithësesi letërsia dhe kultura ruse kanë pasur krahasimisht shumë vend në Ukrainë edhe para sulmit rus. Tani do t'u jepet më shumë rendësi letërsive angleze, gjermane, franceze, kineze dhe ukrainase./DW/

lufta ukraine-rusi ihor kondratjuk

Sondazh

Poll

VIDEO-VIRALE/ Po fliste në Rrugën e Salës, demokrati 'kapet mat' nga gruaja

VIDEO-VIRALE/ Po fliste në Rrugën e Salës, demokrati 'kapet mat' nga gruaja

"Injoranca nuk është argument" Nuk i pëlqeu pyetja, Rama prek në faqe gazetaren Ambrozia Meta

Del VIDEOJA, Elia godet Princ Lekën: Familja ime të ka mbajtur me bukë

VIDEO/ Noka i jep Spiropalit pankartën, Ministrja ofrohet ta mbaj para fytyrës

Publikohen pamjet nga brenda bazës ajrore të Kuçovës, Komandanti: E gatshme për stërvitjen e trupave

Tempulli 2/ Me kanabis gati për shitje dhe shuma parash, arrestohen 4 të rinj në Tiranë

Dalin pamjet nga kasollja ku u vra 50-vjeçari në Durrës

Kontrabandonin ilaçe dhe telefona, arrestohen dy persona në Tiranë, sekuestrohen 47 iPhone

I vunë flakën eskavatorit me vlerë 150 mijë euro, arrestohen 2 autorët e ngjarjes

Reshjet e shiut dhe borës në vend, policia: Moderoni shpejtësinë e mos kryeni parakalime të gabuara

Kampioni Alvin Karaqi mes lotësh: Për besë u ndjeva si Gjergj Kastrioti kur mora flamurin

'Dokumentar horror'/ Berisha publikon pamjet: Do ju paraqes terrorin që Bajrajt ushtruan më 14 maj

Krimi në Bulqizë/ Fqinji: Po hante bukë në banesë kur erdhën dy makina!

Dosja "Gjici"/ Zv.kryetari i bashkisë së Kukësit shkon në SPAK

Newsroom 11 |XAMA: LAJMI I FUNDIT FAKE QË PASHË, ISHTE PËR MUA

Newsroom 11 |XAMA: KËSHILLË QYTETARËVE- MOS LEXONI VETËM NJË BURIM

Newsroom 11 | XAMA: GAZETARËT NUK SHKRUAJNË ME EMËR, KJO S'ËSHTË ETIKE

Xama në Newsroom: Lajmet e rreme përhapin panik! Më akuzuan se kisha marrë para për një shkrim

Muka në Newsroom: Në Shqipëri ka portale gjobaxhie, u bëjnë shantazh njerëzve

Xama në Newsroom: Fake News shpërndahet më shumë në Facebook e Tik Tok! Gazetarët të shkruajnë emrin

Newsroom 11 |Kush prodhon lajme të rreme në Shqipëri

Newsroom 10 |SENJA: NE S'REAGOJMË NDAJ GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 |HAZIZAJ: 'ÇOHU ENVER', PJESË E GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ KEMI MARRËVESHJE PËR TË MBROJTUR 'VIKTIMAT'

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES KA SHKAKTUAR DHE KRIME

Newsroom 10 |GAZETARI: GJUHA E URREJTJES, PJESË E SHOQËRISË

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES, E FRIKSHME NË SHQIPËRI

Vidhnin në banesa duke përdorur çelësa të klonuar, vihet në pranga 1 person,nje tjeter në kërkim

Newsroom 10 |GJUHA E URREJTJES PËRDORET NGA POLITIKA, AMA TË KONTROLLOJË GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: STEREOTIPET NXISIN GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES LUFTOHET ME EDUKIM

Newsroom 10 | Gjuha e urrejtjes në media, si dhe kush e shpërndan?

Ndryshimet në PS/ Gjiknuri: S'është fundi, por fillimi i diçkaje të re.

Inceneratorët/ S’kam dhënë asnjë kontratë pa garë, ato janë publike!

Ndihet 'i shitur' nga Rama? Gjiknuri: Nuk ndjej braktisje, kam komunikim me të prej 20 vitesh

Klosi: Kemi primare reformimin e partisë, PS synon mandatin e katërt

U shkarkua si Sekretar i Përgjithshëm, Gjiknuri: PS edhe kur fiton, refekton!

Digjet shtëpia në Shkodër, në banesë ndodhej një i moshuar, përfundon në spital

Vazhdon përplasja në PD! Basha kërkon mbledhjen e Komisionit të Etikës për të, Bardhi: Shenjë humbje

Vrasja e Jetmirës/ Autori u dënua me 28 vite burg, nëna e viktimës: Duhet dënim përjetë!

Newsroom 9 | Kallanxhi: Threads? S`besoj se do zgjasë shumë

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Mos merrni për bazë asgjë thuhet në rrjet

Newsroom 9 | Gazetarja: po ndodhin vrasje nga tik tok

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Fake News dallohet vetëm po të jemi kritikë

Newsroom 9 | Kallanxhi: Shqiptarët besojnë gjithçka shohin në rrjet

Newsroom 9 | Eksperti i IT, Tomi Kallanxhi: Tik Tok ka "fake news" sepse s'ka censurë

Newsroom 9 | Gazetarja: Shqipëria do kohë të përshtatet me Tik Tok

Newsroom 9| Eksperti i IT: Çdo rrjet është i përkohshëm, duhet të kujdesemi për vlerat

A mund të mbyllet TikTok për Shqipërinë? Flet për Newsroom eksperi i IT

Fëmija mbyllet brenda në shtëpi, nëna e alarmuar njofton zjarrfikësit, NDËRHYRJA nga ballkoni