LIVE UPDATES
Bota

Propozohet themelimi i një Gjykate të Lartë për Krime Lufte në Ukrainë

Në këtë rast, Gjykata Penale Ndërkombëtare do të gjykonte rastet e nivelit më të lartë, ndërsa Gjykata e Lartë ukrainase do të gjykonte rastet e nivelit të mesëm dhe atij të ulët.

25 Korrik 2022, 17:56 Nga k.m.
Propozohet themelimi i një Gjykate të Lartë për Krime Lufte
Foto ilustruese

Themelimi i një gjykate speciale me përfshirje ndërkombëtare që do të gjykonte krimet e luftës në Ukrainë është i mundshëm nëse Kievi do shfrytëzonte modelin e Gjykatës së Lartë kundër Korrupsionit. Format tjera do të binin ndesh me Kushtetutën e Ukrainës dhe ajo nuk mund të ndryshohet në kohë lufte. Këtë sugjerim e ka bërë Grupi i Politikave dhe të Drejtës Ndërkombëtare Publike, një organizatë me seli në Uashington. Në këtë rast, Gjykata Penale Ndërkombëtare do të gjykonte rastet e nivelit më të lartë, ndërsa Gjykata e Lartë ukrainase do të gjykonte rastet e nivelit të mesëm dhe atij të ulët.

Më 27 qershor, Rusia sulmoi një qendër tregtare në Kremenchuk, në Ukrainën qëndrore, duke vrarë së paku 20 persona, të gjithë civilë.

Të njejtën ditë, Rusia e vazhdoi bombardimin e qytetit verilindor ukrainas të Kharkivit. Sulmi vrau 5 persona dhe plagosi 22 të tjerë, pesë prej të cilëve fëmijë.

Forcat ruse nuk kanë kursyer objektet e banimit. Kharkiv, qyteti i dytë më i madh në Ukrainë, tani është shndërruar pothuajse i tëri në një gërmadhë. Sipas autoriteteve vendore, Ukraina po përballet me vrasje, tortura, zhdukje, deportime e përdhunime, që kur Rusia nisi sulmin e saj në muajin shkurt. Të gjitha këto përbëjnë krime lufte, përfshirë edhe shkatërrimet që po konsiderohen si më të rëndat prej përfundimit të Luftës së Dytë Botërore.

Komisioneri i Lartë i Kombeve të Bashkuara për të Drejtat e Njeriut thotë se janë dokumentuar mbi 10 mijë vrasje dhe lëndime të civilëve.

355 prej tyre janë fëmijë. Shumica e viktimave civile, sipas njoftimit, janë si pasojë e përdorimit të municioneve shpërthyese në zona të banuara.

Ndërsa, kryeprokuroria e Ukrainës thotë të ketë dokumentuar së paku mbi 20 mijë raste të krimeve të luftës.

“Ka një mal me dëshmi që përfshin fotografi, video, përgjime telefonike, intervista me dëshmitarë, pra nuk do ketë mungesë të dokumentimit për të verifikuar rastet e krimeve të luftës. Megjithatë ka një hendek të krijuar kur është fjala për llogaridhënie”, thotë Michael Scharf, i Grupit të Politikave dhe të Drejtës Ndërkombëtare Publike, (PILPG) me seli në Uashington , i cili këto ditë paraqiti një propozim për krijimin e një gjykate për krimet e luftës në Ukrainë.

“Ukraina po përballet me rezultatet e sulmit rus duke përfshirë vrasje, tortura, zhdukje, deportime, përdhunime e të tjera”, thotë ekspertja ukrainase, Kateryna Kyrychenko e grupit PILPG.

Janë një mori shtetesh që krahas Ukrainës janë duke mbledhur dëshmi për krime të luftës, por nxjerrja para drejtësisë e autorëve është një çështje e komplikuar. Gjykata Penale Ndëkombëtare është njëra prej tyre e cila tani po bashkëpunon me autoritet e Ukrainës, por ekspertët thonë se kjo nuk e ofron zgjidhjen e duhur.

“Shoqëria ukrainase ka pritje të mëdha nga Gjykata Penale Ndërkombëtare. Megjithatë, përgjegjësia kryesore për hetimet dhe ndjekjen e kriminelëve ndërkombëtarë qëndron mbi autoritetet vendore”, thotë aktivisti ukrainas, Ievgenii Iaroshenko, që monitoron zhvillimet në zonat e pushtuara nga forcat ruse.

Prokurori i Gjykates Penale Ndërkombëtare, Karim Khan tanimë e ka vizituar Ukrainën disa herë, por kapaciteti i kësaj gjykate premton pak.

“Gjykata Penale Ndërkombëtare asnjëherë nuk ka gjykuar më shumë se 6 persona të nivelit të lartë nëpër botë, jo rrallë herë numri i të gjykuarve ka qenë edhe më i vogël”, tha gjatë debatit Ambasadori Stephen Rap, i cili ka qenë Kryeprokuror i Gjykatës Speciale për Sierra Leonen.

Themelimi i një gjykate me gjyqtarë ndërkombëtarë nuk lejohet nga Kushtetuta e Ukrainës. Ajo që e komplikon çështjen edhe më shumë është se Ukraina nuk e lejon ndryshimin e Kushtetutës së saj në kohë lufte. Zgjidhja e ofruar sipas ekspertëve amerikanë dhe ukrainas është shfrytëzimi i modelit të Gjykatës së Lartë kundër Korrupsionit, e themeluar në vitin 2019. Propozimi i Grupit për Politika dhe të Drejtën Ndëkombëtare sugjeron që kjo gjykatë e re do të kishte mandat fillestar 10 vjeçar që do të funksiononte me personel vendor, por me mbështetje dhe vëzhgim ndërkombëtar.

“Unë besoj që ky model i një Gjykate të Lartë për krime lufte do t’i shërbejë mjaft mirë qëllimit për hetimin e krimeve të luftës”, tha gjatë debatit Rasim Babanly, Shefi i Departamentit të Punës Analitike dhe Juridike të Gjykatës së Lartë të Ukrainës.

Mënyra se si do të përfshiheshin ndërkombëtarët në këtë gjykatë pa rënë ndesh me Kushtetutën e Ukrainës do të jetë përmes themelimit të “Këshillit Publik të Ekspertëve Ndërkombëtarë”. Ukraina do të pranonte kandidatët e propozuar nga organizatat ndërkombëtare me të cilat vendi bashkëpunon në fushat e ligjit humanitar ndërkombëtar, të drejtave të njeriut dhe paqes ndërkombëtare.

Çështja tjetër me rëndësi e një gjykate të tillë do të ishte puna e financimit. Deri më tani sipas diskutimit, i vetmit vend që ka ofruar përkrahje financiare për hetimin e krimeve të luftës nga një gjykatë e veçantë është Britania e Madhe e cila ka ofruar mbi 2 milionë euro. Kjo shumë, sipas ekspertëve që morën pjesë në këtë debat duhet të jetë rreth 50 herë më e lartë, që ajo të funksionojë si një gjykate për krime lufte./VOA

gjykata penale ndërkombëtare lufta ukraine-rusi

Sondazh

Poll

VIDEO-VIRALE/ Po fliste në Rrugën e Salës, demokrati 'kapet mat' nga gruaja

VIDEO-VIRALE/ Po fliste në Rrugën e Salës, demokrati 'kapet mat' nga gruaja

"Injoranca nuk është argument" Nuk i pëlqeu pyetja, Rama prek në faqe gazetaren Ambrozia Meta

Del VIDEOJA, Elia godet Princ Lekën: Familja ime të ka mbajtur me bukë

VIDEO/ Noka i jep Spiropalit pankartën, Ministrja ofrohet ta mbaj para fytyrës

Publikohen pamjet nga brenda bazës ajrore të Kuçovës, Komandanti: E gatshme për stërvitjen e trupave

Tempulli 2/ Me kanabis gati për shitje dhe shuma parash, arrestohen 4 të rinj në Tiranë

Dalin pamjet nga kasollja ku u vra 50-vjeçari në Durrës

Kontrabandonin ilaçe dhe telefona, arrestohen dy persona në Tiranë, sekuestrohen 47 iPhone

I vunë flakën eskavatorit me vlerë 150 mijë euro, arrestohen 2 autorët e ngjarjes

Reshjet e shiut dhe borës në vend, policia: Moderoni shpejtësinë e mos kryeni parakalime të gabuara

Kampioni Alvin Karaqi mes lotësh: Për besë u ndjeva si Gjergj Kastrioti kur mora flamurin

'Dokumentar horror'/ Berisha publikon pamjet: Do ju paraqes terrorin që Bajrajt ushtruan më 14 maj

Krimi në Bulqizë/ Fqinji: Po hante bukë në banesë kur erdhën dy makina!

Dosja "Gjici"/ Zv.kryetari i bashkisë së Kukësit shkon në SPAK

Newsroom 11 |XAMA: LAJMI I FUNDIT FAKE QË PASHË, ISHTE PËR MUA

Newsroom 11 |XAMA: KËSHILLË QYTETARËVE- MOS LEXONI VETËM NJË BURIM

Newsroom 11 | XAMA: GAZETARËT NUK SHKRUAJNË ME EMËR, KJO S'ËSHTË ETIKE

Xama në Newsroom: Lajmet e rreme përhapin panik! Më akuzuan se kisha marrë para për një shkrim

Muka në Newsroom: Në Shqipëri ka portale gjobaxhie, u bëjnë shantazh njerëzve

Xama në Newsroom: Fake News shpërndahet më shumë në Facebook e Tik Tok! Gazetarët të shkruajnë emrin

Newsroom 11 |Kush prodhon lajme të rreme në Shqipëri

Newsroom 10 |SENJA: NE S'REAGOJMË NDAJ GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 |HAZIZAJ: 'ÇOHU ENVER', PJESË E GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ KEMI MARRËVESHJE PËR TË MBROJTUR 'VIKTIMAT'

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES KA SHKAKTUAR DHE KRIME

Newsroom 10 |GAZETARI: GJUHA E URREJTJES, PJESË E SHOQËRISË

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES, E FRIKSHME NË SHQIPËRI

Vidhnin në banesa duke përdorur çelësa të klonuar, vihet në pranga 1 person,nje tjeter në kërkim

Newsroom 10 |GJUHA E URREJTJES PËRDORET NGA POLITIKA, AMA TË KONTROLLOJË GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: STEREOTIPET NXISIN GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES LUFTOHET ME EDUKIM

Newsroom 10 | Gjuha e urrejtjes në media, si dhe kush e shpërndan?

Ndryshimet në PS/ Gjiknuri: S'është fundi, por fillimi i diçkaje të re.

Inceneratorët/ S’kam dhënë asnjë kontratë pa garë, ato janë publike!

Ndihet 'i shitur' nga Rama? Gjiknuri: Nuk ndjej braktisje, kam komunikim me të prej 20 vitesh

Klosi: Kemi primare reformimin e partisë, PS synon mandatin e katërt

U shkarkua si Sekretar i Përgjithshëm, Gjiknuri: PS edhe kur fiton, refekton!

Digjet shtëpia në Shkodër, në banesë ndodhej një i moshuar, përfundon në spital

Vazhdon përplasja në PD! Basha kërkon mbledhjen e Komisionit të Etikës për të, Bardhi: Shenjë humbje

Vrasja e Jetmirës/ Autori u dënua me 28 vite burg, nëna e viktimës: Duhet dënim përjetë!

Newsroom 9 | Kallanxhi: Threads? S`besoj se do zgjasë shumë

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Mos merrni për bazë asgjë thuhet në rrjet

Newsroom 9 | Gazetarja: po ndodhin vrasje nga tik tok

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Fake News dallohet vetëm po të jemi kritikë

Newsroom 9 | Kallanxhi: Shqiptarët besojnë gjithçka shohin në rrjet

Newsroom 9 | Eksperti i IT, Tomi Kallanxhi: Tik Tok ka "fake news" sepse s'ka censurë

Newsroom 9 | Gazetarja: Shqipëria do kohë të përshtatet me Tik Tok

Newsroom 9| Eksperti i IT: Çdo rrjet është i përkohshëm, duhet të kujdesemi për vlerat

A mund të mbyllet TikTok për Shqipërinë? Flet për Newsroom eksperi i IT

Fëmija mbyllet brenda në shtëpi, nëna e alarmuar njofton zjarrfikësit, NDËRHYRJA nga ballkoni