LIVE UPDATES
Bota

Shpërthimi që bëri jehonë në mbarë botën dhe përhapi frikë, 38 vjet nga katastrofa bërthamore e Çernobilit

Termocentrali bërthamor "Vladimir Ilyich Lenin", i njohur edhe si "Çernobil", u bë funksional në vitin 1977, megjithatë, disa vite më vonë ai do të bëhej sinonim i frikës dhe shkatërrimit pasi aty ndodhi aksidenti më i keq bërthamor në botë shkruan CNN.

26 Prill 2024, 07:34 Nga N.F
Shpërthimi që bëri jehonë në mbarë botën dhe
Foto ilustruese

ÇERNOBIL- Më 26 prill 1986, ndodhi katastrofa më e madhe bërthamore e regjistruar ndonjëherë. Kanë kaluar plot tridhjetë e tetë vjet nga ajo ditë, megjithatë shenja e saj është gdhendur thellë në njerëzimin.

Çernobili, një qytet i vogël në Ukrainën veriore (atëherë Republika Socialiste Sovjetike e Ukrainës), veçanërisht qyteti i Pripyat që ndodhet 15 km larg, u zgjodh në vitin 1972 për të pritur termocentralin e parë bërthamor të Bashkimit Sovjetik. Termocentrali bërthamor "Vladimir Ilyich Lenin", i njohur edhe si "Çernobil", u bë funksional në vitin 1977, megjithatë, disa vite më vonë ai do të bëhej sinonim i frikës dhe shkatërrimit pasi aty ndodhi aksidenti më i keq bërthamor në botë shkruan CNN.


Hiroshima është e zbehtë

Natën e së shtunës, 26 prill 1986, reaktori nr. 4 shpërtheu, duke lëshuar sasi masive radioaktiviteti në atmosferë. Dy shpërthimet e njëpasnjëshme u shkaktuan gjatë një prove të kryer atë natë fatale nga operatorët e reaktorit bërthamor për të kontrolluar nëse sistemi i ftohjes do të funksiononte në rast ndërprerjeje të detyruar të energjisë.

Aksidenti renditet në krye të Shkallës Ndërkombëtare të Ngjarjeve Bërthamore, pasi sasia e radioaktivitetit të lëshuar vlerësohet të ketë qenë gati 200 herë më e madhe se radioaktiviteti i lëshuar nga dy bombat atomike të hedhura në Hiroshima dhe Nagasaki së bashku.

Mëngjesin e 28 prillit, sensorët në termocentralin bërthamor Forsmark në Suedi, i vendosur më shumë se 1000 km larg uzinës së Çernobilit, regjistruan nivele të radioaktivitetit që alarmuan stafin e uzinës. Punonjësit në Forsmark raportuan incidentin tek Autoriteti Suedez i Mbrojtjes nga Rrezatimi, i cili përcaktoi se rrezatimi vinte nga një burim jashtë vendit.

Në të njëjtën ditë, qeveria suedeze kontaktoi qeverinë sovjetike, e cila mohoi se kishte ndodhur ndonjë gjë, dhe vetëm kur qeveria suedeze tregoi se do të paraqiste një paralajmërim zyrtar në Agjencinë Ndërkombëtare të Energjisë Atomike, ajo pranoi se një aksident kishte ndodhur. u zhvillua në Çernobil.

Re radioaktive


Një re radioaktive “mbuloi” vendet fqinje dhe u përhap pothuajse në të gjithë kontinentin evropian. Shiu radioaktiv arriti deri në Irlandë, ndërsa Ukraina, Bjellorusia dhe Rusia ishin vendet më të prekura, duke thithur 63% të ndotjes nga aksidenti. Qyteti më i afërt i Pripyat u evakuua dy ditë pas katastrofës, pasi banorët e tij tashmë ishin ekspozuar ndaj niveleve shumë të larta të rrezatimit.

Një gardh me tela me gjemba dhe një shenjë paralajmëruese ku shkruhet: “Zonë e ndaluar. Nuk lejohet kalimi rreth qytetit të Pripyat, i cili u evakuua pas shpërthimit të reaktorit bërthamor. Të nesërmen, në orën 11:00, autobusët mbërritën në Pripyat për të larguar njerëzit. Evakuimi filloi në orën 14:00.

Vdekjet


Për sa i përket vdekjeve të menjëhershme që i atribuohen aksidentit, katastrofa bërthamore e Çernobilit rezultoi të ishte çdo gjë tjetër veçse një forcë jashtëzakonisht shkatërruese. Ndërsa bombardimet në Hiroshima dhe Nagasaki shkaktuan pothuajse 200,000 viktima direkte (mbi 100,000 të vdekur dhe po aq të plagosur), shpërthimi i Çernobilit shkaktoi dy vdekje direkte dhe 29 vdekje nga ekspozimi akut ndaj rrezatimit gjatë tre muajve të ardhshëm.

Në total, 237 persona u transportuan nga Çernobili në Moskë dhe u trajtuan në një klinikë speciale. Prej tyre, 134 shfaqën simptoma të sindromës akute të rrezatimit. Gjithsej 50 njerëz vdiqën nga sindroma akute e rrezatimit dhe rreth 4000 të tjerë mund të vdesin në të ardhmen nga shkaqe që lidhen me ekspozimin ndaj rrezatimit.

Numri përfundimtar i vdekjeve në Çernobil, megjithëse i vështirë për t'u vlerësuar, mund të rezultojë të jetë dukshëm më i lartë. Vlerësimet aktuale e vendosin atë midis 4,000 vdekjeve (Kombet e Bashkuara, 2005) dhe 90,000 (Greenpeace International).


Në Ukrainë, në pesë vitet e para pas katastrofës, rastet e kancerit tek fëmijët u rritën me më shumë se 90%. Gjatë njëzet viteve të para pas aksidentit. Rreth 5,000 raste të kancerit të tiroides u regjistruan në Rusi, Ukrainë dhe Bjellorusi në njerëz që ishin më të rinj se 18 vjeç në ditën e shpërthimit bërthamor. Organizata Botërore e Shëndetësisë vlerëson se rreth 5000 vdekje nga kanceri janë të lidhura me aksidentin e Çernobilit, por kjo shifër shpesh kontestohet nga ekspertë të pavarur.

Në Ukrainë në vitin 2005, 19,000 familje morën ndihmë shtetërore për shkak të humbjes së një anëtari të familjes, vdekja e të cilit lidhej me aksidentin e Çernobilit. Fatkeqësia shkaktoi dëme gjenetike edhe te njerëzit e lindur pas shpërthimit. Shkencëtarët janë veçanërisht të shqetësuar për rastet e paqëndrueshmërisë së mikrosatelitit (MSI), një gjendje që ndikon në aftësinë e ADN-së për të kopjuar dhe riparuar vetveten, e cila është zbuluar te fëmijët, prindërit e të cilëve u ekspozuan ndaj rrezatimit pas aksidentit.

Edhe para pushtimit rus të Ukrainës, mund të vizitohej qyteti i Pripyat, i cili ishte kthyer në një muze të hapur. Agjencitë e udhëtimit organizuan udhëtime ditore në qytetin që dikur ishte shtëpia e 49,000 banorëve. Mbetjet e pranisë njerëzore mbeten si një kujtesë e zymtë e tragjedisë që ndodhi atje.

 

katastrofa më e madhe bërthamore cernobil


Sondazh

Poll

Berisha: Ta injorojmë narrativën e Edi Ramës, ai flet si Nuredin Dumani!

Berisha: Ta injorojmë narrativën e Edi Ramës, ai flet si Nuredin Dumani!

Dhurata Çupi: PD e vetmja forcë politike me një program për të gjitha moshat dhe target grupet!

Berisha: Do falim çdo gjobë dhe kamatë të vendosur që nga viti 1992 deri më 11 maj!

Berisha me gratë: Mediat po e censurojnë opozitën, katër TVSH-të janë njësoj!

Rama u tregon rekordet personale fermerëve në Berat: Jam piktori më i mirë mes kryeministrave

Rama replika me fermerin në Berat: Demokratët ndahen në dy kategori

Rama në Berat: Të bëhesh pjesë e BE, është si të vendosësh mushkëri të reja

Rama: Merrni kredi me 70 për qind kolateral të garantuar nga shteti

Benet Beci është i pandehur/Tom Doshi:Si mund të drejtojë fushatën një njeri që ka vjedhur qytetarët

Berisha thirrje nëpunësve të shtetit: Në takime shkoni se ju heqin nga puna, por votën mos ia jepni

Berisha: Një familje e fortë është themeli i të gjitha arritjeve tona, është kushti i mirëqenies

'Që ta çojmë tek 5-sa do votojmë 1-shin'/ Vrenozi: Më 11 maj Shqipëria përsëri do të buzëqesh!

Rama i përgjigjet biznesmenit në Përmet: Hajde bujrum, bëje ti! Unë po bëj sa mundem

Rama me bizneset e turizmit: Kush pranon paqen nuk ka kontrolle nga inspektorët!

“Thonë se kam mbaruar, s'kam çfarë them!" Rama: Pasaporta europiane është kapërcim historik

“Gjysma e burrave çyrykë!” Rama: Bëjnë moral dhe habiten pse po shkojmë në drejtimin e duhur!

Rama: Në hetim apo të dënuar kemi ato të mandatit të parë, nuk kemi asnjë të burgosur nga qeveria

"Nëse zgjedh kënetën dhe jo BE-në, je autik", Rama për LaCivita: Latifi kishte kandidat në Amerikë

Rama: Plani është që në "Shqipërinë 2030" paga mesatare për mësuesit të jetë 1200 euro

Rama takim me pensionistët:Nga dhjetori i 2024 në shkurt të 2025 kemi ndarë 165 mln euro për bonuset

Berisha: Këta të rinjtë si Enver Hoxha dhe Rama e kanë dëmtuar më shumë Shqipërinë

Berisha:Edi Rama po rrokulliset! Mos u ndikoni nga përpjekjet primitive për të manipuluar opinionin

"LaCivita është makthi i Edi Ramës"/ Berisha:Me Chris dhe gjithë ekipin e tij jemi në lidhje nonstop

"Nëse zgjedh kënetën, je politikisht autik",Berisha për deklaratën e Ramës:Ky është një superskandal

Berisha: Ata që kanë kryer akte të tilla, janë përjashtuar nga gara zgjedhore dhe janë ndëshkuar

Berisha: Do bëjmë gjithçka për rivendosjen e sigurisë ushqimore, zero tolerancë ndaj korrupsionit

Berisha: Agjencia e Sigurisë Ushqimore do ketë të gjithë kompetencat ekzekutive

Berisha: Në vend futen substanca kancerogjene nga mafia

Banori

Rama-banori

Rama-komentuesit: Europa na ka dhënë planin, të mbyllim negociatat deri në 2027!

"Pse nuk bën debat me Berishën?"/ Rama: Nuk bëhet debat me bufin e kënetës

Rama: Më 11 Maj do të marrin rezultatin më të keq që nga ’97 e këtej!

Kur e ke pasur vizitën e fundit në USA?,Rama i përgjigjet komentuesit:Kur kam pasur punë kam shkuar!

Rama: Ishte një trishtim i madh se çfarë sheh e çfarë dëgjon populli shqiptar!

Rama-banori

Banori

Komenti për fotot nudo në takimin me minorenët, Rama: O pika pika!

Rama:Kur them gjysma e burrave janë çyryk, them se të shkosh pas kënetës do të thotë të jesh gjysmak

"U garantoj se furnizimi me ujë do të jetë një përparësi absolute"/Berisha:Do falen të gjitha gjobat

Berisha në Kukës:Do hiqet trau, ky qytet do ketë një nga pallatet e sportit më të bukura në Shqipëri

Berisha në Kukës: Minimum jetik 200 euro për çdo jetim dhe për çdo fëmijë të tretë dhe të katërt!

Rama u kërkoi fëmijëve që të shohin fotot e tij nudo/ Berisha e paralajmëron: Larg duart nga familja

Berisha: Rama, biri i xhelatit të Havzi Nelës, dëboi nga Tirana përfaqësuesit e qeverisë së Kosovës

Rama me gratë në Durrës: Më 11 maj ne të shikojmë përtej kufirit të partive

Rama "këshillon" gratë dhe vajzat në Durrës: Vendosini në gjumë burrat që duan të votojnë kënetën

Rama:Të jesh në BE si emigrant nuk është njësoj si të jesh me një pasaportë europiane të Shqipërisë

Rama nga Durrësi: Imagjinoni proceset të kalojnë nga kënetë! Nuk na del llogaria...

Rama: Çyrykët thonë lloj lloj broçkullash, por BE e hap derën kur të jetë gati

Rama nga Durrësi: Ne kemi mundësi t’i mbyllim negociatat për tre vjet