Mbahet sot para SPAK protesta e thirrur nga Partia e Lirisë 6 Dhjetor, 10:13 FOTO/ Protesta e PL para Prokurorisë s...
Mesazh për SPAK apo për Ramën? Veliaj nga Hamburgu poston videon e tigrit pas kontrolleve të BKH në banesën e tij ...
Pasi tërmeti me magnitudë 7 goditi brigjet e Kalifornisë, autoritetet anulojnë paralajmërimet për cunami: Nuk ka d...
Detaje nga vrasja makabër në familjen shqiptare, 39-vjeçari e goditi me çekiç bashkëshorten pasi mori nj&eum...
Ballkani Perëndimor shihet si një rajon potencialisht i paqëndrueshëm brenda komunitetit transatlantik. Ndërsa Shqipëria shihet si një spirancë e stabilitetit të politikës së jashtme, zhvillimet brenda vendit mund të kenë pasoja rajonale. Si i tillë, një rivendosje në marrëdhëniet SHBA-Shqipëri duket e pamundur, por faktorë duke përfshirë korrupsionin, krimin dhe protestat e fundit mund ta shtyjnë Uashingtonin të rivlerësojë marrëdhëniet.
Marrëdhëniet midis Shteteve të Bashkuara dhe Shqipërisë, të dyja anëtare të NATO-s, renditen poshtë në listat e shqetësimeve të Uashingtonit. Pavarësisht nëse administrata e ardhshme do të jetë republikane apo demokratike, preferenca do të jetë që të mbahet kështu. Megjithatë, mund të bëhet gjithnjë e më e vështirë për Uashingtonin të qëndrojë indiferent ndaj situatës së brendshme në Shqipëri, veçanërisht duke pasur parasysh pozicionin e tij të diskutueshëm përgjatë një kufiri kritik të aleancës.
Ballkani Perëndimor shihet si një rajon potencialisht i paqëndrueshëm brenda komunitetit transatlantik. Ndërsa Shqipëria shihet si një spirancë e stabilitetit të politikës së jashtme, zhvillimet brenda vendit mund të kenë pasoja rajonale. Si i tillë, një rivendosje në marrëdhëniet SHBA-Shqipëri duket e pamundur, por faktorë duke përfshirë korrupsionin, krimin dhe protestat e fundit mund ta shtyjnë Uashingtonin të rivlerësojë marrëdhëniet.
Interesat strategjike të NATO-s
Shqipëria është një vend i vogël, por, si një anëtar i NATO-s, me rëndësi strategjike për SHBA-në. Kombi është zotuar të arrijë shpenzimet e mbrojtjes të aleancës prej minimumi 2 për qind të prodhimit të brendshëm bruto (PBB) në vitin 2024 – një objektiv që administratat e ardhshme të SHBA, qofshin ato republikane ose demokratike, ka të ngjarë të theksohet. Shqipëria ka treguar mbështetje të fortë për Ukrainën, ka dënuar agresionin rus dhe mban marrëdhënie miqësore me Izraelin, të gjitha pozicione që përputhen mirë me interesat e politikës së SHBA-së. Tirana ka mbështetur gjithashtu Uashingtonin gjatë mandatit të fundit të Shqipërisë në Këshillin e Sigurimit të Kombeve të Bashkuara (2022-2023).
Strategjikisht, rëndësia e Shqipërisë qëndron në rolin e saj të perceptuar në sigurimin e stabilitetit të Ballkanit Perëndimor. Ndërsa Pekini kërkon të sfidojë dominimin perëndimor në zinxhirët e parë dhe të dytë të ishujve të Paqësorit, ndërsa izolon aleatët e SHBA-së, po bëhet gjithnjë e më e qartë se SHBA-së do t'i duhet të forcojë asetet e sigurisë në Indo-Paqësor, duke i shtrirë burimet e saj të holla dhe duke e mbajtur vëmendjen e saj larg nga Ballkani.
Vëmendja më e madhe ndaj Azisë nuk ka gjasa të vijë nga një strumbullar i drejtpërdrejtë, por më tepër si një efekt anësor i sigurimit të stabilitetit në rajone të tjera kyçe, veçanërisht në Evropë dhe Lindjen e Mesme. Megjithatë, përveç luftës së vazhdueshme në Ukrainë dhe konflikteve të nxitura nga Irani në Lindjen e Mesme, krahu lindor i NATO-s përballet me dobësi të konsiderueshme, ku shqetësimi kryesor është Ballkani Perëndimor. Shqipëria ka treguar mbështetje të fortë për Ukrainën, ka dënuar agresionin rus dhe ruan marrëdhënie miqësore me Izraelin.
SHBA synon të minimizojë ndikimet përçarëse nga Kina dhe Rusia në rajon, duke siguruar kështu një front lindor të mbrojtur për NATO-n. Gjëja e fundit që SHBA dëshiron është që Ballkani Perëndimor të bëhet një pikë zjarri që fuqitë e jashtme ose aktorët rajonalë mund të shfrytëzojnë, duke çuar në kaos prapa kufirit të NATO-s. Ky shqetësim ka vazhduar në shumë administrata amerikane që nga presidenca e Bill Clinton (1993-2001).
Megjithatë, situata në Ballkanin Perëndimor mbetet e pasigurt, me tensionet e pazgjidhura nga konfliktet dhe gjenocidi i viteve 1991-1999 që vazhdojnë ende. Pjesa më e madhe e rajonit shtrihet jashtë sferës stabilizuese të NATO-s dhe Bashkimit Evropian, ku Kroacia është i vetmi vend që është anëtar i të dyjave. Megjithëse Shqipëria ka qenë një kandidate formale në BE që nga viti 2014, perspektivat e saj për t'u anëtarësuar në çdo kohë së shpejti duken të zbehta.
Në mënyrë të ngjashme, Maqedonia e Veriut dhe Mali i Zi janë anëtarë të NATO-s, por jo pjesë e BE-së. Në të kundërt, Serbia, Kosova dhe Bosnje-Hercegovina mbeten jashtë NATO-s dhe BE-së, duke i bërë ato objektivat kryesore të fushatave të ndikimit rus dhe kinez që ka të ngjarë të vazhdojnë.
Shqipëria si spirancë
Tirana ka mbajtur përgjithësisht marrëdhënie pozitive me kryeqytetet fqinje dhe kërkon të perceptohet si një portë për në Ballkan. Shqipëria shihet gjerësisht nga të tjerët si e besueshme, pavarësisht nga problemet e saj me krimin e organizuar. Në mënyrë inkurajuese, kombi me më pak se 3 milionë banorë ka regjistruar rritje të qëndrueshme ekonomike pas Covid-it në intervalin 3-4 përqind, krahas inflacionit të moderuar dhe rritjes së pagave.
Në shkurt 2024, Sekretari Amerikan i Shtetit Antony Blinken vizitoi Tiranën. Në një konferencë për shtyp me kryeministrin shqiptar Edi Rama, z. Blinken deklaroi: Ne nuk mund të përsërisim atë që pamë dhe atë që përjetuan shumë njerëz në vitet 1990, kjo është arsyeja pse ne jemi të përkushtuar të mbështesim të gjitha përpjekjet për të çuar përpara integrimin e vendeve në Ballkanin Perëndimor me njëri-tjetrin dhe me Evropën.
Ai veçoi Shqipërinë si një rol konstruktiv. Zyrtarisht, SHBA-të e shohin vendin si politikisht të qëndrueshëm dhe pro-amerikan.
Flamujt e kuq dhe enigmat ballkanike
Megjithatë, ekzistojnë dy shkaqe të rëndësishme shqetësimi, të njohura brenda dhe jashtë vendit. Pavarësisht rritjes së PBB-së, Shqipëria ka humbur rreth një të tretën e popullsisë së saj. Ndërsa lindshmëria po bie atje, ashtu si kudo në Evropë dhe globalisht, shkaku kryesor i rënies së popullsisë së Shqipërisë është emigracioni i të rinjve. Ky eksod ngre pyetjen: Çfarë e arsyeton atëherë rritja e fortë ekonomike?
Sektori i turizmit në vend është zgjeruar ndjeshëm, me mbi 10 milionë turistë të regjistruar në vitin 2023. Megjithatë, aktiviteti kriminal ndërkombëtar, duke përfshirë trafikun e drogës, kontrabandën, krimin kibernetik dhe pastrimin e parave, mbetet një sfidë kryesore. Indeksi Global i Krimit të Organizuar raporton se “Shqipëria është vend burimi, tranziti dhe destinacioni për trafikimin e qenieve njerëzore”. Për më tepër, organizatat kriminale shqiptare kanë shtrirë shtrirjen e tyre globalisht, veçanërisht në Ekuador, që nga vitet 1990.
Pasuria e lidhur me krimin shtrembëron ekonominë dhe nxit korrupsionin. Në vitin 2023, Shqipëria shënoi vetëm 37 nga 100 pikë në Indeksin e Perceptimit të Korrupsionit të Transparency International, duke u renditur në vendin e 98 midis 180 vendeve të vlerësuara, në të njëjtin nivel me Bjellorusinë. Në të kundërt, Danimarka, homologja e Shqipërisë në NATO që është gjithashtu anëtare e BE-së, u konsiderua si vendi më pak i korruptuar, me një rezultat prej 90 pikësh. Ky korrupsion reflektohet edhe në rezultatin e ulët të Shqipërisë në Indeksin e Lirisë Ekonomike, i cili u ul me gjysmë pikë nga viti i kaluar, pavarësisht rritjes solide të PBB-së.
Shqetësimet për qeverisjen në Shqipëri po rriten pasi qeveria e qendrës së majtë minon opozitën politike. Reforma në drejtësi, e nisur rreth vitit 2014 me mbështetjen e BE-së dhe SHBA-së si pjesë e kandidaturës së Shqipërisë në BE, është një mjet kyç i shfrytëzuar nga Partia Socialiste në pushtet, e cila ka qenë në pushtet që nga viti 2013. Kritikët argumentojnë se këto reforma kërcënojnë në fakt pavarësinë e gjyqësorit dhe lehtësojnë konsolidimin e pushtetit të partisë në pushtet, duke i mundësuar asaj të shpërbëjë opozitën dhe të çojë përpara hegjemoninë politike dhe ekonomike.
Konsolidimi i pushtetit nga socialistët përkoi me udhëheqjen e dobët nga Partia Demokratike e vendit, një organizatë konservatore e qendrës së djathtë që ishte partia qeverisëse nga 2005 deri në 2013. Ajo ka mbetur në opozitë për më shumë se një dekadë, pjesërisht për shkak të vendimeve të saj të dobëta si p.sh. si bojkotimi i zgjedhjeve në 2019 dhe lufta e brendshme politike që ka përkeqësuar dobësinë dhe ka larguar votuesit. Mungesa e një opozite efektive në Shqipëri ka kontribuar në qeverisjen e dobët dhe korrupsionin endemik.
Rënia e popullsisë së të rinjve reflekton pakënaqësinë me nivelet e mundësive ekonomike dhe lirisë politike në Shqipëri. Nëse këto kushte vazhdojnë, me mungesën e opozitës politike të besueshme dhe aktivitetit të gjerë kriminal, potenciali për destabilitet në vend është gjithmonë i pranishëm. Kjo mund ta kthejë perceptimin e Shqipërisë nga një spirancë stabiliteti në një vend shqetësues.
ditmir bushati TIRANË- Para një viti ftova në podcastin tim “Public Square”, Arjan Gjonça, profesor në Shkollë...
Enton Abilekaj Mund të ishte ndjekur në gjendje të lirë, ashtu si po ndodhte këto 2 vite që ishte nën hetim, pasi u larg...
enton abilekaj TIRANË- Përdorimi i Gardës për të nxjerrë deputeten nga salla ishte një skandal që u harrua vetë...
Agim Nesho Integrimi i Shqipërisë në BE nuk është një gjetje e politikës së jashtme, por një kërkesë...
Giorgia Meloni dhe Ursula von der Leyen Ka shumë interes për marrëveshjen e kryeministres italiane Giorgia Meloni me procedurat e azilit n&e...
Enton Abilekaj TIRANA- Mbeti një spektakël fishekzjarresh dhe molotovësh, ajo që mbrëmë u pretendua të ishte fillim...
Benjamin Netanyahu dhe Joe Biden SHBA- SHBA mbetet e palëkundur në anën e Izraelit. Presidenti i SHBA, Joe Biden e konfi...
jorgji kote Në zgjedhjet parlamentare të datës 29 Shtator, për herë të parë në historinë austriake të pas...
foto ilustruese TIRANË- Kuvendi i Shqipërisë shpalli në mes të kësaj jave thirrjen për aplikime për plotësimin...
Sali Berisha Palët do të ndahen si gjithmonë në pro dhe kundër vendimit të Gjykatës së Apelit për dënimin...
