“Kyç gojën” për Ahmetajn! Arrestimet e kryebashkiakëve socialistë, Balla: PS s’është zyrë avokatie
Balla 'kyç' gojën për Ahmetajn, s'prononcohet para gazetarëve: Flasim javës tjetër 20 Mars, 11:18 ...
Balla 'kyç' gojën për Ahmetajn, s'prononcohet para gazetarëve: Flasim javës tjetër 20 Mars, 11:18 ...
EMRAT/ 16 deputetët e pranishëm në mbledhjen me Alibeajn 20 Mars, 17:27 ...
Zgjedhjet presidenciale në Mal të Zi, shqiptarët dhe boshnjakët qëndruan në shtëpi 20 Mars, 09:29 ...
Ra dakord për zbatimin e propozimit evropian/ Walker kritikon Kurtin: Gabim i madh të pranohet Asosacioni 20 Mars, 09:48 ...
BRUSKEL – Raportet e reja shkencore për temperaturat rekord të atmosferës dhe oqeaneve, sipas të cilave vitet e kaluara janë më të ngrohtat që nga fillimi i mbajtjes së këtyre të dhënave, shtojnë dëshminë e një tendence afatgjatë të ngrohjes globale, pa shenja të ngadalësimit të temperaturave.
Vitet më të ngrohta
Sipas gjetjeve të reja të Shërbimit të Ndryshimeve Klimatike Copernicus (C3S), shtatë vitet e fundit kanë qenë më të ngrohtat që nga fillimi i mbajtjes së rekordeve, ndërsa në vitin 2021 ishte i pesti më i ngrohtë, sipas The Wall Street Journal. Megjithëse viti 2021 ishte mesatarisht relativisht më pak i ngrohtë se vitet e fundit, Evropa pati verën më të ngrohtë në histori, sipas një raporti të Shërbimit Evropian, i cili daton në vitin 1950 dhe e njëjta gjë ishte e vërtetë për Shtetet e Bashkuara. Më shumë se 100 njerëz vdiqën nga vala e të nxehtit. Temperatura mesatare në vitin 2021 ishte 0.3 gradë Celsius më e lartë se mesatarja midis 1991 dhe 2020, si dhe midis 1.1 dhe 1.2 gradë Celsius më e lartë se temperaturat e regjistruara gjatë epokës para-industriale nga 1850 deri në 1900.
Një raport i Shërbimit Evropian i lëshuar të hënën (10 janar) tha se temperaturat mbi mesataren u regjistruan në pjesë të botës, duke përfshirë Shtetet e Bashkuara perëndimore dhe Kanadanë, Afrikën qendrore dhe veriore dhe Lindjen e Mesme, ndërsa studiuesit e Groenlandës vunë re shi për herë të parë vitin e kaluar, në pikën më të lartë të shtresës së akullit. Rritja e temperaturave globale lidhet drejtpërdrejt me rritjen e emetimeve të gazeve serrë, tha Samantha Burgess, zëvendësdrejtore e shërbimit Copernicus, i cili ofron analiza klimatike për anëtarët e BE-së. Një panel shkencor që këshilloi Kombet e Bashkuara për ndryshimet klimatike vitin e kaluar paralajmëroi se disa nga pasojat e ngrohjes globale si rritja e nivelit të detit dhe shkrirja e shtresave të akullit mund të jenë të pakthyeshme duke shtuar nivelet e dioksidit të karbonit dhe metanit në historinë e atmosferës. Megjithatë shkencëtarët thonë se shkalla e shpejtë e ndryshimit në të kaluarën e afërt është për shkak të emetimeve të gazeve serrë që ushqehen nga aktivitetet njerëzore.
Misteri i metanit
Ndërsa shtatë vitet e fundit kanë qenë më të ngrohtat, nuk ka shenja të një ngadalësimi të rritjes së temperaturës, shkruan Politico, duke vënë në dukje se pavarësisht presioneve politike vitin e kaluar për të adresuar çështjen e ndotjes së shkaktuar nga ngrohja, përqendrimet e dioksidit të karbonit dhe metanit kanë vazhduar të rriten. Përdorimi i qymyrit u rrit me nëntë për qind në vitin 2021 pasi ekonomia globale filloi të rikuperohej nga pandemia, veçanërisht në Kinë dhe Indi, thekson portali, duke shtuar se shkencëtarët nuk mund të shpjegojnë rritjen misterioze të metanit në atmosferë në 2020 dhe 2021. Sipas raportit të Copernicus, sasia e metanit është rritur “shumë ndjeshëm”, në një rekord vjetor prej rreth 1,876 grimcash për miliard (ppb).
Shkalla e rritjes së metanit në vitin 2020 ishte 14.6 pbb dhe në vitin 2021 16.3 pbb, që është më shumë se dyfishi i rritjes mesatare vjetore në 17 vitet e fundit, megjithëse shërbimi Copernicus thotë se për shkak të një sërë aktivitetesh njerëzore që kontribuojnë në emetimet dhe burimet natyrore është e vështirë të përcaktohet pse ka pasur një rritje kaq të fortë vitet e fundit. Metani (CH4) është gazi më përgjegjës për ngrohjen globale pas dioksidit të karbonit (CO2). Edhe pse qëndron në atmosferë për një kohë të shkurtër, ai ka një potencial shumë më të lartë për të shkaktuar efektin serë. Burimet natyrore të metanit përfshijnë ligatinat, ndërsa aktivitetet njerëzore përfshijnë rrjedhjet nga prodhimi i gazit dhe naftës, shfrytëzimi i qymyrit dhe deponive, si dhe orizi, blegtoria dhe trajtimi i plehrave.
Zvogëlimi i sasisë së metanit që rrjedh në ajërdo të kthehej shpejt në një ngadalësim të rritjes së temperaturave dhe do të ndihmonte në mbylljen e hendekut të emetimeve midis kufirit të Marrëveshjes së Parisit për kufizimin e ngrohjes në 1.5 Celsius dhe 2.7 Celsius, gjë që mund të pritet edhe nëse të gjitha shtetet mbajnë premtimet e tyre për reduktimin e karbonit. Në samitin e klimës COP26 të vitit të kaluar, rreth njëqind vende iu bashkuan nismës për të reduktuar emetimet e metanit me të paktën 30 për qind këtë dekadë, me Kinën që e vërejti duke shtuar se industritë e naftës dhe gazit kanë potencialin më të madh për shkurtime të shpejta në parandalimin e rrjedhjeve të gazit në prodhim dhe transport. Viti i kaluar ishte viti i katërt më i ngrohtë në historinë e SHBA-së, me dhjetorin që ishte muaji i fundit më i ngrohtë i regjistruar ndonjëherë. Përveç kësaj, Shtetet e Bashkuara u goditën nga 20 fatkeqësi të ndryshme me dëme mbi një miliardë dollarë, raporton Reuters, sipas një fragmenti nga një raport i qeverisë amerikane të publikuar të hënën, më 10 janar. Analiza e Qendrës Kombëtare të SHBA për Informacionin Mjedisor (NCEI) erdhi disa orë pasi shkencëtarët nga Bashkimi Evropian njoftuan se viti i kaluar ishte i pesti më i ngrohti në botë, gjë që, sipas Reuters, shton prova që tregojnë për një prirje afatgjatë të ngrohjes.
Në Shtetet e Bashkuara kontinentale, gjashtë vitet më të ngrohta në 127 vitet e mbajtjes së rekordeve kanë qenë që nga viti 2012, sipas NCEI, e cila është pjesë e Administratës Kombëtare të Oqeanit dhe Atmosferës (NOAA). Një raport gjithëpërfshirës i klimës duhet të publikohet më 13 janar. Temperatura mesatare në Shtetet e Bashkuara kontinentale në vitin 2021 ishte 12.5 Celsius, që është mbi mesataren e shekullit të 20-të, ndërsa rekordi prej 12.94 Celsius u regjistrua në vitin 2012. Raporti tregon gjithashtu se Shtetet e Bashkuara patën 20 fatkeqësi të motit dhe klimës me humbje mbi 1 miliard dollarë, duke përfshirë zjarret në pyje në perëndim, një valë të ftohtë në shkurt që shkaktoi ndërprerje të energjisë për gati 10 milionë njerëz, një tornado në dhjetor në Kentaki dhe zonat përreth. Kështu, sipas Reuters, viti i kaluar ishte i dyti për nga numri i ngjarjeve katastrofike me dëme mbi një miliardë dollarë, ndërsa numri më i lartë prej 22 u regjistrua në vitin 2020.
Kostoja totale e fatkeqësive në Shtetet e Bashkuara vitin e kaluar i ka kaluar 145 miliardë, ku uragani Ida ka shkaktuar pjesën më të madhe të humbjeve prej 75 miliardë dollarësh, thekson Reuters dhe shton se numri i vdekjeve në lidhje me këto ngjarje ishte 688, më i larti në dekadën e fundit.
Oqeanet po ziejnë
Oqeanet e botës kanë filluar “të ziejnë”, shkruan Guardian në lidhje me një studim të ri i cili thotë se temperaturat më të larta të oqeaneve janë regjistruar vitin e kaluar, për të gjashtin vit radhazi. Shkencëtarët thonë se ngrohja e oqeanit është stimuluar kryesisht nga kriza klimatike e shkaktuar nga faktori njerëzor dhe se është një tregues jashtëzakonisht i thjeshtë i ngrohjes globale. Megjithëse temperaturat atmosferike po rriten gjithashtu ndjeshëm, vitet individuale kanë më pak gjasa të thyejnë rekord krahasuar me ngrohjen e oqeanit. Vitin e kaluar, një rekord nxehtësie u vendos për 2000 metrat më të larta të të gjitha oqeaneve në mbarë botën, pavarësisht La Niña, një fenomen periodik klimatik që ftoh ujërat në Oqeanin Paqësor. The Guardian thekson se që nga fillimi i mbajtjes së të dhënave në 1955, para rekordit 2021, viti i dytë më i ngrohtë për oqeanet ishte viti 2020 dhe i treti ishte 2019.
Ujërat më të ngrohta të oqeanit kontribuojnë në intensifikimin e stuhive, uraganeve dhe reshjeve ekstreme, të cilat rritin rrezikun e përmbytjeve të rënda, sipas një artikulli të botuar në revistën Advances in Atmospheric Sciences (Advances in Atmospheric Sciences). Uji i ngrohur i oqeanit po zgjerohet dhe po gëlltitet në shtresat e mëdha të akullit të Grenlandës dhe Antarktidës, duke ngritur nivelet e detit. Oqeanet marrin rreth një të tretën e dioksidit të karbonit të emetuar nga aktiviteti njerëzor, duke bërë që ato të bëhen acidike, duke dëmtuar më tej shkëmbinjtë koralorë që përbëjnë një të katërtën e jetës detare në botë dhe duke siguruar ushqim për më shumë se 500 milionë njerëz. Ndërsa bota ngrohet për shkak të djegies së lëndëve djegëse fosile, shpyllëzimit dhe aktiviteteve të tjera, oqeanet po marrin barrën më të madhe të nxehtësisë shtesë. Më shumë se 90 për qind e nxehtësisë së prodhuar në 50 vitet e fundit është thithur nga oqeanet, duke ndihmuar përkohësisht në shpëtimin e njerëzimit dhe specieve të tjera tokësore nga temperaturat që do të sillnin katastrofa të mëdha.
(m.k/dosja.al)
Ndihmës-Sekretarja e Shtetit takoi Alibeajn, ndërsa Paloka deklaroi se ka firmosur peticionin kundër ambasadores Kim. Çfarë do të thotë kjo për PD?
FRANCË – Rusia po ndikon në furnizimin e pamjaftueshëm me gaz natyror të Evropës, tha të sot kreu i Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë (IEA) Fatih ...
RUSI – Një nënkolonel me lidhje të nivelit të lartë në Kremlini, një kapës spiunësh dhe një specialist i të dhënave të mëdha… identitetet e tetë rus...
MAQEDONI E VERIUT – Kreu i shtetit Ilir Meta priti në takim kryetarin e partisë shqiptare Alternativa në Maqedoninë e Veriut Afrim Gashi. Presidenti i Shq...
MAQEDONI E VERIUT – Programi qeveritar i dorëzuar nga mandatar Dimitar Kovaçevski, parasheh edhe legalizimin e marihuanës për përdorim personal dhe...
SHBA – Zv/ndihmës Sekretari i Shtetit për Europën Qendrore dhe Jugore Gabriel Escobar do të vizitojë së shpejti rajonin e Ballkanit Perëndimor së bashku m...
SIBERI – Zyrtarët rusë thanë ditën e sotme se foshnja e braktisur në temeperaturat nën zro është mirë dhe po rikuperohet.Sipas BBC, foshnja ishte braktisu...
NORVEGJI – Analizat paraprake nga Norvegjia tregojnë se ekziston një rrezik 69% më i ulët për t’u shtruar në spital me variantin omikron të koronavi...
SHBA – SHBA ka vazhduar me shpalljen “non grata”. Departamenti i Thesarit konfirmoi vendosjen e sanksioneve ndaj 7 shtetasve: 6 nga Koreja e V...
SHBA – Një nga emrat më të mëdhenj të teknologjisë, Bill Gates tha se sheh një shpresë pas rasteve të shtuara me variantin Omicron se mund të jemi afër fu...
SHBA –GjykatësI federal në SHBA ka vendosur ditën e sotme se mbikëqyrja e konkurrencës mund të vazhdojë me një padi për ndarje kundër pronarit të Facebook...
