22 Dhjetor 2022, 11:57
Nga f.g
Foto ilustruese
I internuar nga sulltani në një qytet në atë që është Mali i Zi i sotëm, mesia i rremë i shekullit të 17-të Shabbetai Tsvi, edhe pse i konvertuar në Islam, ishte i dëshpëruar të merrte me vete disa libra hebrenj. Kështu, jo shumë kohë para vdekjes së tij, ai i shkroi komunitetit hebre aty pranë Beratit, duke kërkuar që të dërgonin disa. Berati ishte vetëm një nga disa komunitete hebre të lulëzuara në atë që sot është Shqipëria, më e madhja prej të cilave ndodhej në Vlorë—një qytet që tani do të ketë një muze hebre. Avi Kumar shkruan:
Muzeu synon të ofrojë një vështrim gjithëpërfshirës të jetës hebreje shqiptare gjatë shekujve, pasi prania hebreje në kombin ballkanik është dokumentuar që nga shekulli II i erës sonë. Nga romaniotët greqishtfolës te sefardimët spanjollë që ikën nga persekutimi në shekullin e 15-të tek hungarezët Ashkenazim që erdhën shumë më vonë, kombinimi i një rajoni malor dhe afërsia me Italinë dhe Greqinë krijoi një kulturë të veçantë hebraike.
Me shpërthimin e Luftës së Dytë Botërore, rreth 1800 refugjatë hebrenj që ikën nga persekutimi nazist mbërritën në Shqipëri për shkak të politikave liberale të vizave. Disa shpresonin të vazhdonin në Amerikën e Veriut dhe të Jugut, në Palestinën e Detyrueshme Britanike ose në vende të tjera strehimi. Disa prej tyre përfunduan duke e bërë Shqipërinë shtëpinë e tyre të përhershme. Rreth 2,000 hebrenj u shpëtuan falë përpjekjeve të myslimanëve shqiptarë vendas dhe vendi ishte një nga vendet e pakta evropiane, popullsia hebreje e të cilit ishte rritur deri në fund të Luftës së Dytë Botërore.
Popullsia hebreje e Vlorës ishte afërsisht 2600 në vitet 1500, kur qyteti ishte një qendër tregtare për shkak të vendndodhjes së tij bregdetare dhe afërsisë me Italinë. Sot, ka vetëm 50 deri në 100 hebrenj me origjinë shqiptare, shumica e të cilëve jetojnë në kryeqytetin dhe qytetin më të madh të vendit, Tiranë. Në kombin ballkanik ka edhe rreth 200 hebrenj të huaj.
muzeu hebraik ne vlore hebrenjte ne shqiperi
Art&Argëtim
22 Dhjetor 2022, 11:21
a.l
leonardo Di Caprio
SHBA- Aktori Leonardo Di Caprio duket se nuk i ndahet vesit. Teksa prej disa ditësh u përfol se kishte nisur një...
Art&Argëtim
22 Dhjetor 2022, 11:14
f.g
Dua Lipa dhe Andrew Tate
TIRANE- Personazhi kontravers i rrjeteve sociale, Andrew Tate i njohur për këshillat e tij mbi "maskilitetin toksik", ka...
Art&Argëtim
22 Dhjetor 2022, 11:08
a.l
Aurela Gaçe
TIRANË- Dje u transmetua nata e tretë e Festivalit të Këngës, e cila solli në vëmendje këngë...
Art&Argëtim
22 Dhjetor 2022, 09:09
a.l
Festivali i Këngës
TIRANË- Sot do të mbahet nata finale e Festivalit të 61-të Këngës në Radio Televizion...
Art&Argëtim
22 Dhjetor 2022, 08:48
a.l
Elsa Lila dhe Capital T
TIRANË- E veçanta e natës së tretë në Festivalin e Këngës ishte rikthimi i dueteve me art...
Art&Argëtim
22 Dhjetor 2022, 07:27
A.B
Grida Duma
TIRANË- Grida Duma, ishte e ftuar mbrëmjen e djeshme në “Goca dhe Gra”. Ajo ka treguar përballjen e saj të ...
Art&Argëtim
22 Dhjetor 2022, 07:08
A.B
Fifi
TIRANË- Filloreta Raçi ka ndarë me publikun lajmin e bukur. Këngëtarja është shtatzënë. Lajmin e k...
Art&Argëtim
22 Dhjetor 2022, 06:59
A.B
Horoskopi
DashiTë lindur më: 21 Mars - 19 PrillDo të jetë një ditë e përzier për ju. Mund t’ju duhet të ...
Art&Argëtim
21 Dhjetor 2022, 22:57
k.m.
Foto ilustruese
TIRANË- Zbulohen për herë të parë dy emrat e konkurrentëve që do të marrin pjesë në &ldqu...
Art&Argëtim
21 Dhjetor 2022, 19:27
d.a.
Snoop Dogg
SHBA- Reperi Snoop Dogg ka arritur të bëhet sërish viral, këtë herë pasi u transformua si 16-vjeç...