LIVE UPDATES
Bota

Zgjedhjet afatmesme, miliona amerikanë nuk do të votojnë në anglisht

Akti origjinal i të Drejtës së Votimit i vitit 1965, u përqëndrua kryesisht në të drejtat e afrikano-amerikanëve në shtetet e jugut. Akti u zgjerua në vitin 1975 për të përfshirë pakica të caktuara gjuhësore - amerikanët vendas, vendasit e Alaskës, latinët dhe amerikanët aziatikë.

5 Nëntor 2022, 11:48 Nga k.m.
Zgjedhjet afatmesme, miliona amerikanë nuk do të votojnë në
Foto ilustruese

Ditën e zgjedhjeve, më shumë se 80 milionë amerikanë do të kenë mundësinë të votojnë në një gjuhë të ndryshme nga anglishtja, falë një dispozite federale, që garanton ndihmë gjuhësore në procesin e votimit për grupe të caktuara të popullsisë.

“Ideja ishte të ndihmoheshin grupe, që historikisht ishin të përjashtuara nga procesi zgjedhor dhe ta bënte procesin më të qasshëm për to,” thotë Gabe Osterhout, studiues në Institutin e Politikave në Universitetin Shtetëror Boise në shtetin Ajdëho.

Akti origjinal i të Drejtës së Votimit i vitit 1965, u përqëndrua kryesisht në të drejtat e afrikano-amerikanëve në shtetet e jugut. Akti u zgjerua në vitin 1975 për të përfshirë pakica të caktuara gjuhësore - amerikanët vendas, vendasit e Alaskës, latinët dhe amerikanët aziatikë.

“Materialet e votimit në anglisht funksionojnë në thelb si një test shkrim-leximi, që përjashton ata që mund të jenë plotësisht të shkolluar në gjuhën e tyre amtare, ose mund të mos jenë të shkolluar në asnjë gjuhë, duke u bërë pengesë për të marrë pjesë në votim,” thotë Jim Tucker, këshilltar i lartë me Projektin për të Drejtat e Votimit në Komisionin e Avokatëve për të Drejtat Civile sipas Ligjit.

Çdo 5 vjet, Byroja e Regjistrimit në SHBA përcakton se cilat grupe gjuhësore duhet të ndihmohen dhe pajisen me informacion në gjuhën e tyre amtare. Ky vendim merret nëse më shumë se 5% e votuesve me të drejtë vote në një zonë flasin anglishte të kufizuar, ose nëse ka më shumë se 10,000 banorë me të drejtë vote në një juridiksion, që kanë aftësi të kufizuara në anglisht.

Zyrtarëve zgjedhorë lokalë u kërkohet të ofrojnë materiale votimi, duke përfshirë fletëvotimet, në këtë gjuhë të dytë. Në dhjetor 2021, Censusi përcaktoi 331 juridiksionet, që plotësojnë kushtet për zgjedhjet e 8 nëntorit të këtij viti. Është numri më i madh i juridiksioneve të mbuluara ndonjëherë nga dispozita federale, 68 më shumë se në vitin 2016. Shumica e juridiksioneve të përfshira janë qarqe dhe bashki, por tre janë shtete. Kalifornia, Florida dhe Teksasi duhet të ofrojnë materiale votimi në gjuhën spanjolle për zgjedhjet e përgjitshme, edhe pse disa lokaliteve në këto shtete nuk u kërkohet të sigurojnë fletë votimi dygjuhëshe për garat lokale.

Më shumë se 80 milionë qytetarë në moshë votimi jetojnë në zonat ku zyrtarëve zgjedhorë u kërkohet të ofrojnë ndihmë gjuhësore. Ndërsa Departamenti amerikan i Drejtësisë u thotë juridiksioneve të kualifikuara të përmbushin udhëzimet dhe të ofrojnë ndihmë gjuhësore, nuk ka asnjë mekanizëm të integruar për të zbatuar rregullin.

"Nëse po përpiqemi të kuptojmë ndikimin që kjo do të ketë në pjesëmarrjen në votim, ne nuk e dimë se kush po e bën atë që supozohet të bëjë mes qarqeve që përfshihen,"- thotë zoti Osterhout.

"Nga ana tjetër, ka qarqe, që nuk janë të përfshira, ose qytete, apo fshatra, që nuk mbulohen, por mund të zgjedhin t'i ofrojnë këto materiale në gjuhë të tjera gjithsesi".

Një analizë e të dhënave të regjistrimit dhe votimit nga nëntori 1996 deri në 2000 zbulon prova se "dispozitat gjuhësore të Ligjit për të Drejtën e Votimit kanë efekte të rëndësishme dhe pozitive në përqindjet e votimit të pakicave".

Për shembull, profesorët Michael Jones-Correa dhe Israel Waismel-Manor zbuluan se pjesëmarrja e votuesve mes latinëve ishte 11% më e lartë në qarqet që ofronin ndihmë gjuhësore, sesa në qarqet që nuk ofronin materiale dhe ndihmë në spanjisht. Ata zbuluan gjithashtu se regjistrimi i votuesve në mesin e latino-amerikanëve ishte 15% më i lartë në qarqet që ofronin ndihmë gjuhësore sesa ato që nuk e bënin këtë.

“Ne kemi parë me të vërtetë rritje të konsiderueshme të pjesëmarrjes nga të gjitha grupet e pakicave gjuhësore që mbulohen në bazë të këtij ligji, të cilat janë katër grupe: indianët amerikanë, vendasit e Alaskës, votuesit latinë, ose spanjishtfolës dhe amerikanët aziatikë, që flasin gjuhë aziatike që nga viti 1975, dhe kjo i atribuohet drejtpërdrejt dispozitës gjuhësore për të drejtat e votës,”- thotë zoti Tucker, i cili është gjithashtu autor i librit “Beteja mbi fletëvotimet dygjuhëshe”.

Ai shton se kërkesat gjuhësore nuk sjellin një barrë financiare në rritje për qarqet e mbuluara.

"Në shumë raste, nuk ka kosto shtesë," thotë ai, "por edhe aty ku ka, qeveria federale në të vërtetë ka siguruar fonde për të kompensuar, ose në disa raste, për të mbuluar në tërësi kostot që mund të ketë juridiksioni”.

Akti për të Drejtat e Votimit fillimisht ishte menduar të skadonte në vitin 1970, por ai është zgjatur pesë herë, i mbështetur nga të dyja partitë në Kongres. Ai u zgjat për herë të fundit në vitin 2006 për 25 vjet.

“Kjo nuk i jep avantazh asnjërës palë, sepse ka një diversitet të gjerë për sa i përket pikëpamjeve politike, kandidatëve dhe partive politike që mbështesin votuesit me anglishte të kufizuar”, thotë zoti Tucker.

Mary Brennan, profesore e historisë në Universitetin Shtetëror të Teksasit, pajtohet se është gabim të supozohet se njerëzit që votojnë në gjuhë të ndryshme, do të votojnë në një mënyrë të caktuar.

“Ne bëjmë supozime për ata që flasin gjuhë të tjera sesi do të votojnë. Ne themi, ‘Oh, këta janë emigrantë, kështu që ata do të votojnë për demokratët’. …Ne nuk mund të supozojmë se çfarë do të bëjnë këta njerëz. Banorët e Floridas që flasin spanjisht mund të jenë shumë konservatorë”, thotë zoti Brennan.

"Unë mendoj se është vërtet e rrezikshme të bësh supozime se si njerëzit votojnë, vetëm sepse votojnë në një gjuhë tjetër."

Edhe nëse një numër i madh njerëzish nuk arrijnë të përfitojnë nga mundësia për të votuar në gjuhën e tyre kryesore, sipas zotit Osterhout, përpjekja nuk shkon kot.

“Edhe nëse ata nuk e marrin këtë të drejtë dhe nuk arrijnë të votojnë, ka ende vlerë të pranohet se ka një përfitim moral për ta bërë votën më të qasshme,” thotë ai./VOA

zgjedhjet afatmesme ne shba shba

Sondazh

Poll

VIDEO-VIRALE/ Po fliste në Rrugën e Salës, demokrati 'kapet mat' nga gruaja

VIDEO-VIRALE/ Po fliste në Rrugën e Salës, demokrati 'kapet mat' nga gruaja

"Injoranca nuk është argument" Nuk i pëlqeu pyetja, Rama prek në faqe gazetaren Ambrozia Meta

Del VIDEOJA, Elia godet Princ Lekën: Familja ime të ka mbajtur me bukë

VIDEO/ Noka i jep Spiropalit pankartën, Ministrja ofrohet ta mbaj para fytyrës

Publikohen pamjet nga brenda bazës ajrore të Kuçovës, Komandanti: E gatshme për stërvitjen e trupave

Tempulli 2/ Me kanabis gati për shitje dhe shuma parash, arrestohen 4 të rinj në Tiranë

Dalin pamjet nga kasollja ku u vra 50-vjeçari në Durrës

Kontrabandonin ilaçe dhe telefona, arrestohen dy persona në Tiranë, sekuestrohen 47 iPhone

I vunë flakën eskavatorit me vlerë 150 mijë euro, arrestohen 2 autorët e ngjarjes

Reshjet e shiut dhe borës në vend, policia: Moderoni shpejtësinë e mos kryeni parakalime të gabuara

Kampioni Alvin Karaqi mes lotësh: Për besë u ndjeva si Gjergj Kastrioti kur mora flamurin

'Dokumentar horror'/ Berisha publikon pamjet: Do ju paraqes terrorin që Bajrajt ushtruan më 14 maj

Krimi në Bulqizë/ Fqinji: Po hante bukë në banesë kur erdhën dy makina!

Dosja "Gjici"/ Zv.kryetari i bashkisë së Kukësit shkon në SPAK

Newsroom 11 |XAMA: LAJMI I FUNDIT FAKE QË PASHË, ISHTE PËR MUA

Newsroom 11 |XAMA: KËSHILLË QYTETARËVE- MOS LEXONI VETËM NJË BURIM

Newsroom 11 | XAMA: GAZETARËT NUK SHKRUAJNË ME EMËR, KJO S'ËSHTË ETIKE

Xama në Newsroom: Lajmet e rreme përhapin panik! Më akuzuan se kisha marrë para për një shkrim

Muka në Newsroom: Në Shqipëri ka portale gjobaxhie, u bëjnë shantazh njerëzve

Xama në Newsroom: Fake News shpërndahet më shumë në Facebook e Tik Tok! Gazetarët të shkruajnë emrin

Newsroom 11 |Kush prodhon lajme të rreme në Shqipëri

Newsroom 10 |SENJA: NE S'REAGOJMË NDAJ GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 |HAZIZAJ: 'ÇOHU ENVER', PJESË E GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ KEMI MARRËVESHJE PËR TË MBROJTUR 'VIKTIMAT'

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES KA SHKAKTUAR DHE KRIME

Newsroom 10 |GAZETARI: GJUHA E URREJTJES, PJESË E SHOQËRISË

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES, E FRIKSHME NË SHQIPËRI

Vidhnin në banesa duke përdorur çelësa të klonuar, vihet në pranga 1 person,nje tjeter në kërkim

Newsroom 10 |GJUHA E URREJTJES PËRDORET NGA POLITIKA, AMA TË KONTROLLOJË GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: STEREOTIPET NXISIN GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES LUFTOHET ME EDUKIM

Newsroom 10 | Gjuha e urrejtjes në media, si dhe kush e shpërndan?

Ndryshimet në PS/ Gjiknuri: S'është fundi, por fillimi i diçkaje të re.

Inceneratorët/ S’kam dhënë asnjë kontratë pa garë, ato janë publike!

Ndihet 'i shitur' nga Rama? Gjiknuri: Nuk ndjej braktisje, kam komunikim me të prej 20 vitesh

Klosi: Kemi primare reformimin e partisë, PS synon mandatin e katërt

U shkarkua si Sekretar i Përgjithshëm, Gjiknuri: PS edhe kur fiton, refekton!

Digjet shtëpia në Shkodër, në banesë ndodhej një i moshuar, përfundon në spital

Vazhdon përplasja në PD! Basha kërkon mbledhjen e Komisionit të Etikës për të, Bardhi: Shenjë humbje

Vrasja e Jetmirës/ Autori u dënua me 28 vite burg, nëna e viktimës: Duhet dënim përjetë!

Newsroom 9 | Kallanxhi: Threads? S`besoj se do zgjasë shumë

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Mos merrni për bazë asgjë thuhet në rrjet

Newsroom 9 | Gazetarja: po ndodhin vrasje nga tik tok

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Fake News dallohet vetëm po të jemi kritikë

Newsroom 9 | Kallanxhi: Shqiptarët besojnë gjithçka shohin në rrjet

Newsroom 9 | Eksperti i IT, Tomi Kallanxhi: Tik Tok ka "fake news" sepse s'ka censurë

Newsroom 9 | Gazetarja: Shqipëria do kohë të përshtatet me Tik Tok

Newsroom 9| Eksperti i IT: Çdo rrjet është i përkohshëm, duhet të kujdesemi për vlerat

A mund të mbyllet TikTok për Shqipërinë? Flet për Newsroom eksperi i IT

Fëmija mbyllet brenda në shtëpi, nëna e alarmuar njofton zjarrfikësit, NDËRHYRJA nga ballkoni