LIVE UPDATES
Aktualitet

Liqeni i Ohrit, muzeu i fosileve të gjalla! BBC sheh PROBLEMET, i bën JEHONË: Korani po zhduket, peshkatarët në ‘luft

22 Korrik 2021, 13:41 Nga DOSJA

OHËR– Liqeni i Ohrit pozicionohet në kufirin midis Shqipërisë dhe Maqedonisë së Veriut. Disa varka të vogla prej druri peshkimi, të pikturuara me ngjyra të theksuara, lëvizin drejt bregut.

Peshkatarët dalin në liqen çdo mëngjes, që në 4 të mëngjesit, për të kapur troftën e Ohrit, e njohur në brigjet e saj shqiptare si “koran”. Është një specie që ekziston vetëm në këtë liqen dhe është shumë e kërkuar në të gjithë rajonin për shkak të mishit të saj të shijshëm, i cili zakonisht piqet në skarë.

Problemi është pikërisht ky, popullariteti tani po kërcënon ekzistencën e tij. Po të kthehesh pas në vitin 1990, në vit kapeshin 120 ton peshk. Nga viti 2012-2018 kjo mesatare u zbrit në një shifër të përafërt me 61 ton në vit.

Tridhjetë vjet më parë, ne mund të dilnim me rreth pesë grepa dhe të kapnim 30 kg” thotë Roland Bicja, një peshkatar nga Lini, një fshat piktoresk, i mbushur me lule të egra, në anën shqiptare të bregut të liqenit të Ohrit. “Tani, ne vendosim 100 grepa dhe mezi kapim 3 kg”- shton ai.

Çdo familje këtu ka një histori të gjatë të lidhur me peshkimin, dhe secila shtëpi ka varkën e vet. Babai dhe gjyshi i Rolandit ishin të dy peshkatarë dhe ai e përshkruan daljen në liqen çdo mëngjes si një përvojë pothuajse shpirtërore: “Kur jam në varkë, është sikur babai im është akoma atje me mua”, shprehet ai.

Ai dhe kolegët e tij e dinë se ata janë në një situatë të pasigurt. Ata duhet të kapin troftën e Ohrit për të ardhurat e tyre, por nëse e kapin shumë, mund të mos mbetet më dhe nuk do të mbetet asnjë mjet jetese për shumë njerëz që punojnë në liqen.

Ohri është një nga liqenet më të vjetër në botë. Kjo është arsyeja pse Rolandi dhe bashkëfshatarët e tij tani janë pjesë e një projekti që synon të rimbushë liqenin me troftë të Ohrit, duke i mbajtur peshkatarët të punësuar. Ujërat e Ohrit janë të rrethuara nga male të mbuluara me dëborë, dhe qytete dhe fshatra të shumtë janë ulur në brigjet e tij nga të dy anët shqiptare dhe maqedonase.

Vendi është konsideruar prej kohësh një vend i shenjtë në Krishtërimin Ortodoks, dhe qyteti më i madh maqedonas këtu, i quajtur gjithashtu Ohri, mendohet të ketë pasur 365 kisha, ose një për çdo ditë të vitit. I gjithë liqeni u shpall Trashëgimi Botërore e Unescos në 1979 , për shkak të rëndësisë së tij kulturore dhe bukurisë së tij të jashtëzakonshme natyrore.

Sidoqoftë, ky vend i veçantë është nën kërcënim nga shumë dukuri të tjera. Ndërtimi dhe ndotja janë rritur gjithashtu gjatë dekadës së fundit për shkak të një bumi turistik. Vetë liqeni shpesh referohet si ‘Galapagos Evropiane’ për shkak të numrit të lartë të specieve që nuk gjenden askund tjetër përveç tij. Gjithsej janë 212, që përfshin një larmishëri llojesh, nga algat dhe zooplanktonët te bimët, kërmijtë dhe krimbat.

Liqeni përshkruhet nga shkencëtarët si “një muze i fosileve të gjalla”, kështu thotë edhe Spase Shumka, një profesor në Universitetin Bujqësor në kryeqytetin shqiptar të Tiranës.

Shumka shpjegon se liqeni është oligotrofik, “që do të thotë se është një liqen i pastër”. Kjo e bën ujin të pastër dhe të sigurt. Speciet këtu kanë evoluar për të lulëzuar në këto kushte të pazakonta, përfshirë troftën e Ohrit. Pas Luftës së Dytë Botërore, si Shqipëria ashtu edhe Maqedonia e Veriut qeveriseshin nga regjimet komuniste, këto të fundit si pjesë e ish-Jugosllavisë. Gjatë gjithë kësaj periudhe, situata mjedisore në të dy palët ishte mjaft e qëndrueshme.

Peshkimi kryhej vetëm nga ndërmarrjet shtetërore, dhe kështu që numri i troftës që kapej ishte i kontrolluar mirë. Rolandi kujton sesi, si fëmijë, ai shikonte nga shtëpia e tij dhe shikonte ujërat e pastër të liqenit të mbushur me peshq. “Ne nuk na lejohej t’i kapnim vetë ato ditë,”-kujton ai. “Por unë zakonisht notoja vetëm dhe peshkoja me grepa, kur isha rreth 12 vjeç.”

Gjithçka ndryshoi në fillim të viteve 1990. Regjimet në të dy palët u shembën, duke sjellë një kaos të përhapur. Të gjitha rregullat dhe sistemet që kishin qenë më parë tashmë ishin zhdukur. Në veçanti Shqipëria vuante nga varfëria ekstreme. Me troftën e Ohrit akoma një nga peshqit më të njohur tregtarë në rajon, dhe autoritetet e dobëta që rregullojnë aktivitetin, shumë njerëz të dëshpëruar panë një mënyrë të thjeshtë për të fituar para.

Situata vazhdoi për vite me radhë, duke krijuar një dëm në popullatat e troftave që liqeni ende po përpiqet të rikuperojë, sipas Zoran Spirkovski, kreu i peshkimit dhe bujqësisë së aplikuar në Institutin Hidrobiologjik të Ohrit. Ai tregon se ai dhe kolegët e tij filluan të bashkëpunojnë me palën shqiptare në vitet 1990 për të gjetur një zgjidhje.

Kishte një çelës të vjetër në Lin, i cili ishte përdorur për të kultivuar troftë ylberi gjatë periudhës komuniste,” thotë ai. “Kjo ishte një specie e huaj, e cila nuk është në përputhje me ligjet tona mjedisore. Por ne menduam që mjediset mund të rindërtohen.”

Nga pala maqedonase, ndalohet peshkimi i troftës së Ohrit. Nga pala shqiptare, megjithëse peshkimi kontrollohet më mirë sesa dikur, ekspertët besojnë se duhet të ketë një ndalim të peshkimit të troftës.

Marrë nga BBC

(kle.m./dosja.al)

Iftar dhe politikë, a u prek Muaji i Ramazanit nga politikanët?

View Results

aktualitet aktualitet bbc per liqenin e ohrit liqeni i ohrit bbc per liqenin e ohrit liqeni i ohrit

Sondazh

Poll

VIDEO-VIRALE/ Po fliste në Rrugën e Salës, demokrati 'kapet mat' nga gruaja

VIDEO-VIRALE/ Po fliste në Rrugën e Salës, demokrati 'kapet mat' nga gruaja

"Injoranca nuk është argument" Nuk i pëlqeu pyetja, Rama prek në faqe gazetaren Ambrozia Meta

Del VIDEOJA, Elia godet Princ Lekën: Familja ime të ka mbajtur me bukë

VIDEO/ Noka i jep Spiropalit pankartën, Ministrja ofrohet ta mbaj para fytyrës

Publikohen pamjet nga brenda bazës ajrore të Kuçovës, Komandanti: E gatshme për stërvitjen e trupave

Tempulli 2/ Me kanabis gati për shitje dhe shuma parash, arrestohen 4 të rinj në Tiranë

Dalin pamjet nga kasollja ku u vra 50-vjeçari në Durrës

Kontrabandonin ilaçe dhe telefona, arrestohen dy persona në Tiranë, sekuestrohen 47 iPhone

I vunë flakën eskavatorit me vlerë 150 mijë euro, arrestohen 2 autorët e ngjarjes

Reshjet e shiut dhe borës në vend, policia: Moderoni shpejtësinë e mos kryeni parakalime të gabuara

Kampioni Alvin Karaqi mes lotësh: Për besë u ndjeva si Gjergj Kastrioti kur mora flamurin

'Dokumentar horror'/ Berisha publikon pamjet: Do ju paraqes terrorin që Bajrajt ushtruan më 14 maj

Krimi në Bulqizë/ Fqinji: Po hante bukë në banesë kur erdhën dy makina!

Dosja "Gjici"/ Zv.kryetari i bashkisë së Kukësit shkon në SPAK

Newsroom 11 |XAMA: LAJMI I FUNDIT FAKE QË PASHË, ISHTE PËR MUA

Newsroom 11 |XAMA: KËSHILLË QYTETARËVE- MOS LEXONI VETËM NJË BURIM

Newsroom 11 | XAMA: GAZETARËT NUK SHKRUAJNË ME EMËR, KJO S'ËSHTË ETIKE

Xama në Newsroom: Lajmet e rreme përhapin panik! Më akuzuan se kisha marrë para për një shkrim

Muka në Newsroom: Në Shqipëri ka portale gjobaxhie, u bëjnë shantazh njerëzve

Xama në Newsroom: Fake News shpërndahet më shumë në Facebook e Tik Tok! Gazetarët të shkruajnë emrin

Newsroom 11 |Kush prodhon lajme të rreme në Shqipëri

Newsroom 10 |SENJA: NE S'REAGOJMË NDAJ GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 |HAZIZAJ: 'ÇOHU ENVER', PJESË E GJUHËS SË URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ KEMI MARRËVESHJE PËR TË MBROJTUR 'VIKTIMAT'

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES KA SHKAKTUAR DHE KRIME

Newsroom 10 |GAZETARI: GJUHA E URREJTJES, PJESË E SHOQËRISË

Newsroom 10 |HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES, E FRIKSHME NË SHQIPËRI

Vidhnin në banesa duke përdorur çelësa të klonuar, vihet në pranga 1 person,nje tjeter në kërkim

Newsroom 10 |GJUHA E URREJTJES PËRDORET NGA POLITIKA, AMA TË KONTROLLOJË GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: STEREOTIPET NXISIN GJUHËN E URREJTJES

Newsroom 10 | HAZIZAJ: GJUHA E URREJTJES LUFTOHET ME EDUKIM

Newsroom 10 | Gjuha e urrejtjes në media, si dhe kush e shpërndan?

Ndryshimet në PS/ Gjiknuri: S'është fundi, por fillimi i diçkaje të re.

Inceneratorët/ S’kam dhënë asnjë kontratë pa garë, ato janë publike!

Ndihet 'i shitur' nga Rama? Gjiknuri: Nuk ndjej braktisje, kam komunikim me të prej 20 vitesh

Klosi: Kemi primare reformimin e partisë, PS synon mandatin e katërt

U shkarkua si Sekretar i Përgjithshëm, Gjiknuri: PS edhe kur fiton, refekton!

Digjet shtëpia në Shkodër, në banesë ndodhej një i moshuar, përfundon në spital

Vazhdon përplasja në PD! Basha kërkon mbledhjen e Komisionit të Etikës për të, Bardhi: Shenjë humbje

Vrasja e Jetmirës/ Autori u dënua me 28 vite burg, nëna e viktimës: Duhet dënim përjetë!

Newsroom 9 | Kallanxhi: Threads? S`besoj se do zgjasë shumë

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Mos merrni për bazë asgjë thuhet në rrjet

Newsroom 9 | Gazetarja: po ndodhin vrasje nga tik tok

Newsroom 9 | Eksperti i IT: Fake News dallohet vetëm po të jemi kritikë

Newsroom 9 | Kallanxhi: Shqiptarët besojnë gjithçka shohin në rrjet

Newsroom 9 | Eksperti i IT, Tomi Kallanxhi: Tik Tok ka "fake news" sepse s'ka censurë

Newsroom 9 | Gazetarja: Shqipëria do kohë të përshtatet me Tik Tok

Newsroom 9| Eksperti i IT: Çdo rrjet është i përkohshëm, duhet të kujdesemi për vlerat

A mund të mbyllet TikTok për Shqipërinë? Flet për Newsroom eksperi i IT

Fëmija mbyllet brenda në shtëpi, nëna e alarmuar njofton zjarrfikësit, NDËRHYRJA nga ballkoni