Tragjedi në Turqi/ Përfshihet nga flakët një hotel në provincën Bolu, humbin jetën 66 pushues, plagosen 51 të tjerë, arrestohen 4 persona
66 viktima në Turqi/ "Kanë vdekur para syve tanë," zbardhen dëshmitë tronditëse për zjarrin në hotel: Dy...
66 viktima në Turqi/ "Kanë vdekur para syve tanë," zbardhen dëshmitë tronditëse për zjarrin në hotel: Dy...
"A do paraqiteshit në SPAK nëse merrni fletëthirrje për 21 Janarin"? Berisha: Mbështes çdo lloj hetimi të k...
14 vite nga protesta e 21 janarit, Rama: Drejtësia vonon po nuk harron, fëmijët e dëshmorëve po bëhen prindër...
Rikthehen reshjet e dëborës në Korçë, ARRSH apel shoferëve: Kujdes në këto akse rrugore! Pajisuni me g...
Nga akti historik te ndërgjegjja kolektive
TIRANË- 28 Nëntor 1912, joveçse datë e shënjuar e shpalljes së pavarësisë, por sakaq moment reflektimi e mendimi mbi rrugëtimin e kombit shqiptar. Datë që shërben si kujtesë e një kohe kur sakrifica dhe aspiratat e përbashkëta triumfuan mbi luftën. Datë që përtej aktit historik, na fton të kthehemi dhe në periudha të tjera sfiduese dhe frymëzuese, si vitet ’30, kur mendimatarë si Branko Merxhani, Vangjel Koça dhe Mit’hat Frashëri ndërtuan bazat e një ideali të ri kombëtar.
Këto vite caktojnë një periudhë formësimi për Shqipërinë e re. Pas shpalljes së pavarësisë, sfidat ishin të shumta: mungesa e një tradite shtetërore, ndasitë krahinore, fetare dhe kulturore, dhe varfëria e thellë. Në këtë kontekst, mendimtarët shqiptarë ngritën një projekt të guximshëm: krijimin e një ndërgjegjeje të re kombëtare, të bazuar jo vetëm në kufijtë territorialë, por në një unitet shpirtëror dhe kulturor.
Ky projekt, i quajtur Neoshqiptarizma, përfaqësonte një rrymë mendimi që u kristalizua në këtë periudhë, e konceptonte kombin si një ideal hyjnor, të rrënjosur në shpirtin dhe energjinë krijuese të popullit. Sipas Branko Merxhanit, i frymëzuar nga filozofia e Bergson-it, kombi nuk ishte vetëm një entitet politik, por një forcë e përbashkët që lind nga ndërgjegjja kolektive. Kombi, sipas tij, ishte një “hov jetik” (élan vital), një energji e brendshme, dinamike dhe krijuese që e shtyn jetën përpara, përtej pengesave dhe kufizimeve të jashtme.
Kjo nxitje e brendshme, buron nga vetë natyra e jetës dhe përpiqet të kapërcejë çdo kufizim. Sipas kësaj ideje, jeta ka një aspekt që është më shumë sesa fizik apo material; ajo është krijuese, shpirtërore dhe e pandalshme. Kur kjo ide e fuqishme aplikohet në kontekstin e kombit, ajo merr një kuptim edhe më të thellë: kombi shihet si një organizëm që jeton, zhvillohet dhe transformohet falë energjisë së tij kolektive dhe frymës krijuese.
Pra, dhe në momente krizash të mëdha, kombi bëhet shpëtimtari i vetvetes. Kur individët nuk mund të mbrojnë interesat e përbashkëta, vullneti kolektiv del në pah, duke krijuar një unitet shpirtëror që tejkalon çdo ndasi.
Në vitet ’30, mendimtarët shqiptarë nuk u kufizuan vetëm te teoritë. Ata u angazhuan në krijimin e platformave intelektuale, si revista “Përpjekja Shqiptare” dhe “Illyria”, ku debatuan mbi politikën, arsimin dhe kulturën. Qëllimi ishte i qartë: të formësohej një identitet kombëtar autentik që të bashkonte popullin përtej ndasive. Ato kishin bindjen se emancipimi dhe hapja ndaj botës mund të arrihen përmes rritjes së nivelit intelektual dhe edukimit shoqëror. Pra, një hapje shoqërore që ruan në thelb autenticitetin kulturor. Sipas tyre, pa një ndjenjë të përbashkët kombëtare, modernizimi rrezikonte të çonte në humbjen e identitetit.
Në një kohë kur globalizimi sfidon identitetet kombëtare, mesazhi i neoshqiptarizmit mbetet aktual. Për mendimtarët e grupviteve ’30, të qenit shqiptar nuk është vetëm çështje gjuhe apo territori, por një përpjekje shpirtërore dhe morale për të ruajtur dhe zhvilluar vlerat e përbashkëta.
Në Ditën e Pavarësisë, ne kujtojmë jo vetëm të kaluarën tonë, por edhe potencialin tonë për të kapërcyer sfidat. Neoshqiptarizma na kujton se kombi bëhet shpëtimtari i vetvetes kur individët bashkohen përreth një ideali të përbashkët, duke lënë mënjanë ndasitë për të ndërtuar një të ardhme më të ndritur.
Kjo datë na fton të reflektojmë, të pyesim: A jemi ende të aftë të krijojmë një vullnet të përbashkët për të çuar përpara Shqipërinë? Në një botë të ndryshimeve të shpejta, përgjigjja ndaj kësaj pyetjeje do të përcaktojë jo vetëm të ardhmen tonë si komb, por edhe trashëgiminë që do t’u lëmë brezave në ardhje.
Akti i Pavarësisë, gjurmë kërkimi Figura 1. Gazeta Përlindja e Shqipëniës Gazeta “Përlindja e Shqipëni&eu...
Dr. Vasfi Baruti “29 Nëntori ditë fetsta e çlirimit të Shqipërisë nga pushtuesi nazifashist” është e ...
martin cani TIRANË- Që prej orës 13:00 të 18 nëntorit familja e të miturit Martin Cani nuk po gjen qetësi! Prindër...
TIRANË- Vetëm për rroga, SPAK dhe BKH kanë shpenzuar rreth 14 milionë dollarë! Altin Dumani, kreu i SPAK, foli dje për &ldq...
Osman Stafa Sipas dëshmisë së zonjës e cila ka transportuar 14-vjeçarin Martin Cani drejt spitalit, ambulanca e ka marrë dj...
Silvana Begaj Rama përballë vetes në 2025! Më kujtohen shpesh fjalët e babait tim i cili më thoshte: kurr mos thuaj fjalë...
Klodiana Lala Martini 14-vjecar nuk jeton më. Ai mbylli sytë përjetë nga një goditje me thikë në zemër. Aty, mu pra...
lutfi dervishi TIRANË- Elon Musk është emeruar të drejtoje Departmentin e Eficenses se qeverisë Amerikane. Administrata në S...
akil pano TIRANË- Në emisionin Top Story, e ftuar përballë Akil Panos, i tregova publikut një gur me të cilin njerëz kre...
Donald Trump Fitorja vendimtare e Donald Trump në zgjedhje kishte të bënte me shumë gjëra: një refuzim global të pushtet...
