34-vjetori i Partisë Socialiste, Rama: Procesi i anëtarësimit nuk është një proces thjesht i qeverisë 19 Qer...
Opsionet e Iranit për t'u hakmarrë kundër agresionit përfshijnë edhe mbylljen e Ngushticës së Hormuzit 19 Qe...
Takimi i Komitetit Parlamentar të Stabilizim Asociimit në Strasburg/ Balla: Shqipëria është e vendosur për anë...
Nga frika e sulmeve izraelite, iranianët kërkojnë strehim në Armeni 18 Qershor, 11:43 Spiunë, dron&eu...
Në nëntor 2013, presidenti ukrainas Victor Janukovich, refuzoi të nënshkruajë nën presionin e Kremlinit një marrëveshje asociimi dhe marrëveshje të tregtisë së lirë me BE-në, pavarësisht se premtoi ta bënte këtë.
Nga Luke Coffey “Arab News”
Komisioni Evropian, dega ekzekutive e Bashkimit Evropian, ka rekomanduar fillimin e bisedimeve të anëtarësimin me Ukrainën dhe Moldavinë, dhe që Gjeorgjia të fitojë statusin e saj të shumëpritur si një vend kandidat për në union. Këshilli Evropian pritet që të votojë në samitin e dhjetorit për këtë rekomandim, duke i hapur rrugë atij që do të jetë një proces i gjatë por i rëndësishëm.
Të treja shtetet prodhojnë një ndërlikim shtesë në procesin e zgjerimit të BE-së: praninë e trupave ruse në territorin e tyre. Prania e paligjshme ushtarake e Rusisë në Ukrainë nisi në vitin 2014. Në nëntor 2013, presidenti ukrainas Victor Janukovich, refuzoi të nënshkruajë nën presionin e Kremlinit një marrëveshje asociimi dhe marrëveshje të tregtisë së lirë me BE-në, pavarësisht se premtoi ta bënte këtë.
Ai ra dakord të bashkohej me Bashkimin Ekonomik Euroaziatik të udhëhequr nga Rusia. Populli ukrainas u ndje i tradhtuar dhe doli të protestojë në rrugë. Protestat disamujore sollën largimin e tij në fillim të vitit 2014. Rusia u kundërpërgjigj duke dërguar trupa pa uniforma ushtarake zyrtare për të pushtuar gadishullin e Krimesë të Ukrainës me pretekstin e “mbrojtjes së popullit rus”.
Kjo u pasua nga ndërhyrje ushtarake në Ukrainën Lindore. Pas 8 vitesh konflikti me një intensitet të ulët, Rusia nisi në shkurt 2022 pushtimin në shkallë të gjerë të Ukrainës. Verën e kaluar, BE i dha Ukrainës statusin e kandidatit. Këtë muaj, nisën bisedimet e pranimit, fiks një dekadë pasi Yanukovych nuk e mbajti premtimin e tij. Prania ushtarake e Rusisë në Moldavi është një trashëgimi e Bashkimit Sovjetik. Kur po shpërbëhej koj e fundit, Moldavia, në atë kohë pjesë e BRSS, shpalli pavarësinë. Të njëjtën gjë u përpoq të bënte rajoni i Transnistrisë, që konsiderohet nga komuniteti ndërkombëtar si pjesë e Moldavisë.
Në fillim të viteve 1990, shpërtheu lufta midis Moldavisë dhe separatistëve, ku Rusia u rreshtua në krah të këtyre të fundit. Në vitin 1999, Moska ra dakord të largonte gjithë trupat dhe armatimet nga Moldavia deri në fund të vitit 2002, por kjo nuk ndodhi. Sot, 2000 trupa ruse janë ende të vendosura në rajonin separatist.
Që nga vitet 1990, Moldavia është luhatur midis qeverive pro-ruse dhe pro-evropiane. Por vitet e fundit, zgjedhjet kanë rikthyer në pushtet qeveritë pro-evropiane. Pushtimi rus i Ukrainës në vitin 2022, ishte një zile zgjimi për Moldavinë, dhe që atëherë qeveria atje ka pasur marrëdhënie më të ngushta me Evropën.
Moldavisë iu dha vitin e kaluar statusi i kandidatit për në BE, dhe së shpejti do të fillojë bisedimet e pranimit. Pas Revolucionit të Trëndafilave 20 vjet më parë, Gjeorgjia ka ndjekur politikën e anëtarësimit në BE dhe NATO. Në vitin 2008, pasi NATO deklaroi se Gjeorgjia do t’i bashkohej aleancës në një moment, por pa përcaktuar një afat konkret, Rusia e ndje e rrezikuar dhe pushtoi një pjesë të këtij vendi.
Pas një lufte brutale 5-ditore në gusht 2008, Rusia vazhdon të mbajë të pushtuar rreth 20 për qind të territorit të Gjeorgjisë. Që nga rishfaqja e shteteve kombëtare në Evropën Lindore pas shembjes së Bashkimit Sovjetik, procesi i zgjerimit të BE-së, është shndërruar në një temë debati në mbarë Evropën.
Disa besojnë se BE-ja u zgjerua shumë shpejt në vitet pas Luftës së Ftohtë, dhe pa pritur kryerjen e reformave të duhura institucionale, për të akomoduar kaq shumë anëtarë të rinj. Për shembull, disa politika, si ato që kanë të bëjnë me punët e jashtme, mbrojtjen dhe sanksionet ekonomike, kërkojnë unanimitet të plotë midis anëtarëve përpara se të merret
një vendim. Kjo do të thotë se edhe vetëm 1 vend nga 27 në total, mund të bllokojë nismat kryesore në politikën e jashtme dhe të mbrojtjes.
Disa anëtarë të BE-së kanë bërë thirrje që të ndryshojë kjo praktikë, përpara hyrjes në union të anëtarëve të rinj. Kjo është pjesërisht arsyeja pse ka ngecur procesi i zgjerimit, dhe pse nuk është futur ndonjë anëtar i ri që nga momenti i anëtarësimit të Kroacisë në vitin 2013.
Kjo është periudha më e gjatë pa anëtarë të rinj që nga raundi i parë i zgjerimit të unionit
në vitin 1973. Po ashtu, ekziston një sfidë e madhe në lidhje me sigurinë, e cila nuk po diskutohet kur bëhet fjalë për anëtarësimin e Ukrainës, Moldavisë apo Gjeorgjisë.
Një nga arsyet kryesore pse këto vende nuk janë anëtarësuar në NATO, është sepse secili prej tyre ka trupa ruse që mbajnë të pushtuar një pjesë të territorit të tyre. Për shkak të klauzolës së mbrojtjes reciproke të nenit 5 të NATO-s, e cila thotë se një sulm ndaj njërit është një sulm ndaj të gjithëve, ekziston shqetësimi se një vend që i bashkohet aleancës, në një kohë që është në gjendje lufte apo në një “konflikt të ngrirë” me Rusinë, do të tërhiqte automatikisht në luftë gjithë NATO-s.
Edhe BE-ja ka një klauzolë të mbrojtjes reciproke: nenin 42 pika 7 të Traktatit të Bashkimit Evropian. Të njëjtat shqetësime në lidhje me nenin 5 të NATO-s vlejnë edhe për këtë të fundit. Deri më tani nuk ka pasur asnjë lloj diskutimi se si do të zgjidhet kjo çështje.
Rusia ka zhvilluar dhe përsosur një formulë për t’i mbajtur fqinjët e saj jashtë BE-së dhe NATO-s: pushtim total dhe të pjesshëm. Veprimet e Rusisë ndaj Ukrainës, Moldavisë dhe Gjeorgjisë gjatë viteve të fundit, janë një shembull i shkëlqyer i kësaj strategjie.
Pa ndonjë zgjidhje kreative apo të guximshme, nuk ka gjasa që ndonjë nga të treja vendet
të bashkohet me BE-në, në kohën që trupat ruse mbeten ende në territorin e tyre. Sigurisht, Rusia e di shumë mirë këtë gjë. Në rastin e Ukrainës, mënyra më e shpejtë dhe më e drejtpërdrejtë për të hyrë në BE (dhe NATO), do të jetë një fitore ushtarake duke i dëbuar plotësisht nga territori pushtuesit rusë.
Për këto arsye, SHBA-ja dhe Evropa duhet që ta armatosin Ukrainën që të arrijë fitoren që synon. Nëse kjo gjë ndodh, ka të ngjarë që Rusia të mos ketë zgjidhje tjetër përveçse të largohet edhe nga Moldavia dhe Gjeorgjia. Dhe kjo do të hapte rrugën edhe për anëtarësimin e tyre në BE (dhe NATO).
Ky vendim i Komisionit Evropian, vjen në një moment vendimtar për sigurinë evropiane. Ndërsa do t’i afrojë këto 3 vende më pranë anëtarësimit në BE, ai do të jetë ndoshta një proces i gjatë. Rusia nuk do të lejojë që kjo të ndodhë me lehtësi.
Shënim:Luke Coffey, studiues dhe anëtar në Institutin Hadson, SHBA.
Pas sulmit të tmerrshëm terrorist të Hamasit ndaj Izraelit më 7 tetor, dukej e pashmangshme që Izraeli të hakmerrej në nj&e...
Joe Biden dhe Xi Jinping SHBA- Republika Popullore e Kinës, është një shtet leninist, i drejtuar nga një parti që beson...
Manastiri i Gracanicës “Ata që nuk e njohin të kaluarën dhe vendin e tyre janë si foshnja” – nuk dinë asgj&...
Ukraine Nga Ivan Krastev “Financial Times” “Askush nuk beson si unë tek fitorja jonë”.Kështu deklaroi preside...
Edison Ypi Të jetë për mua, unë i bie shkurt. Nxjerr një VKM (Vari Këmborën Mushkës) për të zgjedhur Mbr...
Veshjet Artizanati, kjo traditë e vecantë por shumë e bukur dhe me rëndësi kombëtare ka qënë drejt zhdukjes së...
Sheferedin Shehu Marrëveshja e Ramës me Melonin është Personale dhe jo ShtetëroreSipas dispozitave të ligjit për marr&eu...
Deputetet te dera e Kuvendit Zyrat e Kryesisë së Kuvendit u mbushën me forcat e sigurisë që nuk lejuan deputetët e opozit&eum...
Shqipëria, me një sipërfaqe relativisht të vogël, ka një trashëgimi të pasur natyrore dhe kulturore, të lasht&eum...
FATF Në 2020 Shqipëria u fut në listën gri të pastrimit të parave dhe financimit të terrorizmit. Në bazë t&eum...
