LIVE UPDATES
Bota

Marrëveshja historike midis SHBA-së, Britanisë dhe Australisë ‘trazon ujërat’ në politikën ndërkombëtare, K

18 Shtator 2021, 11:02 Nga DOSJA
Marrëveshja historike midis SHBA-së, Britanisë dhe

SHBA– Në një prezantim virtual të Mërkurën së bashku me kryeministrat e Australisë dhe Britanisë, Presidenti Biden njoftoi një aleancë të re tripalëshe të mbrojtjes midis aleatëve të vjetër që do të forconte bashkëpunimin e informacionit dhe teknologjisë në një sërë frontesh. Por thelbi u përqëndrua në një marrëveshje të re për të ndihmuar Australinë në ndërtimin e një flote nëndetësesh me energji bërthamore.

Nënteksti ishte i qartë, administrata e Biden, duke vepruar pjesërisht në analiza e paraardhësve të tij shpreson të forcojë aleatët amerikanë në rajonin e Azi-Paqësorit përballë zgjerimit të fuqisë detare të Kinës.

Ne duhet të jemi në gjendje të trajtojmë si mjedisin aktual strategjik në rajon ashtu edhe atë se si mund të evoluojë, sepse e ardhmja e secilit prej kombeve tanë dhe e botës, varet nga një Indo-Paqësor i lirë dhe i hapur, i qëndrueshëm dhe i lulëzuar në dekadat e ardhshme, “- tha Biden.

Pakti i ri është një lëvizje e madhe ku Shtetet e Bashkuara e kanë ndarë këtë teknologji vetëm me Britaninë, si pjesë e një marrëveshjeje prej dekadash që nga Lufta e Ftohtë. Duke pranuar këtë ndihmë amerikane, Australia është duke u mbështetur në një angazhim të qëndrueshëm, afatgjatë të SHBA-së dhe disi në zgjedhje strategjinë e saj të Kinës me atë të Uashingtonit. Britania, e etur për të mbajtur ndikimin e saj global pas Brexit, është e lumtur të luajë rolin e partnerit të vogël.

Në Pekin, reagimi i zemëruar ishte i shpejtë dhe i parashikueshëm. Zëdhënësi i Ministrisë së Jashtme kineze Zhao Lijian e përshkroi marrëveshjen si “jashtëzakonisht të papërgjegjshme” dhe një reflektim të një “mentaliteti të vjetëruar të Luftës së Ftohtë”. Zhao tha se aleanca e re “minoi seriozisht paqen dhe stabilitetin rajonal, përkeqësoi garën e armatimit dhe dëmtoi përpjekjet ndërkombëtare të mospërhapjes”.

Por zyrtarët kinezë nuk ishin të vetmit që u tronditën. Marrëveshja ‘AUKUS’ ka zemëruar pothuajse në mënyrë të barabartë edhe Francën, e cila pa Australinë në thelb të largohej nga një marrëveshje e vitit 2016 për të ndërtuar një flotë të re të nëndetëseve me naftë. Disa politikanë dhe analistë australianë pohojnë se projekti kishte çështjet e tij logjistike dhe teknike dhe kostot ishin të larta. Një mosmarrëveshje e zgjatur ndërkombëtare mund të pasojë, me Francën të prirur për të rimbursuar dhjetëra miliarda dollarë të humbur nga Australia që prishi kontratën e saj.

Përtej rënies së një marrëveshjeje fitimprurëse, zyrtarët francezë u zemëruan nga mënyra se si ndodhi gjithçka, duke thënë se ata ishin befasuar nga vendimi Australian dhe nuk ishin në dijeni të muajve të negociatave midis tre fuqive “Anglo”.

Është një goditje pas shpine. Ne kishim krijuar një marrëdhënie besimi me Australinë dhe ky besim u tradhtua’’-, tha ministri i Jashtëm francez Jean-Yves Le Drian.

Në një deklaratë të përbashkët me Ministren Franceze të Mbrojtjes, Florence Parly, Le Drian argumentoi se Shtetet e Bashkuara po demonstronin një mungesë konsistence, për të cilën mund të pendohen. Ai argumentoi se marrëveshja e njëanshme dhe brutale ishte diçka që ish-presidenti Donald Trump do të bënte. Si pasojë e këtij veprimi Franca ka tërhequr ambasadorët e saj nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe nga Australia në shenjë proteste ndaj paktit të ri të mbrojtjes midis SHBA-ve, Mbretërisë së Bashkuar dhe Australisë.

Në kryeqytetet e Evropës Perëndimore, pakti siguron një tjetër kujtesë se si interesat e Uashingtonit ndryshojnë dhe se Bashkimi Evropian mund të ketë nevojë të luajë si ‘fyellin e dytë’ ndërsa Shtetet e Bashkuara zhvendosin fokusin e tyre strategjik më tej drejt Azisë. Për Brukselin, koha e shpalljes së AUKUS ishte dyfish për të ardhur keq, pasi përkoi me publikimin e planifikuar të vetë BE-së të strategjisë së saj për atë që politikëbërësit tani e quajnë “Indo-Paqësori”. Biden do të presë një takim personal të “Quad”-një aleancë që përfshin Japoninë, Australinë dhe Indinë në Shtëpinë e Bardhë të Premten e ardhshme.

Pas njoftimit të Francës, zëdhënësi i Departamentit të Shtetit të SHBA-së, Ned Price tha se SHBA është në “kontakt të ngushtë” me Parisin dhe do të vazhdojë të konsultohet me zyrtarët francezë për të zgjidhur mosmarrëveshjet e tyre. Ndërsa e quajti Francën një “partner vital” dhe “aleatin më të vjetër”, Price tha se Shtetet e Bashkuara i japin “vlerën më të lartë” marrëdhënies midis dy kombeve. Zyrtari amerikan shtoi gjithashtu se Shtëpia e Bardhë shpreson të vazhdojë diskutimin mbi këtë çështje në nivelin e lartë në ditët në vijim.

Sidoqoftë, zyrtarët e administratës Biden kanë thënë se i kanë dhënë Francës njoftim të avancuar të paktit para njoftimit të së mërkurës. Si SHBA ashtu edhe Australia kanë treguar se qeveria franceze nuk ishte e verbër dhe thanë se zyrtarët e rangut të lartë francez ishin vënë në dijeni të vendimit nga qeveria australiane.

(d.a/dosja.al)

Iftar dhe politikë, a u prek Muaji i Ramazanit nga politikanët?

View Results

bota bota franca terheq ambasadorin nga shba marreveshja shba-britani-australi franca terheq ambasadorin nga shba marreveshja shba-britani-australi

Sondazh

Poll

Protestuesi Ramës: Mund të mbyllësh TikTokun por do marrësh Noc Rrokun

Protestuesi Ramës: Mund të mbyllësh TikTokun por do marrësh Noc Rrokun

Protestuesi Ramës: Mund të mbyllësh TikTokun por do marrësh Noc Rrokun

Mbyllja e TikTok/ I riu nga protesta: Shqipëria e sëmurë ka nevojë për një doktor dhe jo një artist

“Grekët i vunë flakën Athinës, serbët e shqyen Beogradin”/ Mehdi Malkaj: Po ne, dele jemi?

"Mu bë një padrejtësi në zyrat e NATO-s!" Romina:E kam nisur duke aspiruar për t'u bërë violiniste

"Je bërë edhe meme!" Muzhaqi për nisjen e karrierës në PS: Kur mora telefonatën u impresionova

Rama: Kush e do pasaportën e BE-së të na japë mandatin

Thirrja e Berishës: Asnjë votë për patericat e Ramës

Berisha: Dita e Verës i gjen shqiptarët më optimist se kurrë në ndryshimin e madh të 11 majit

"Vura dy verore, për Shqipërinë dhe BE-në", Marta Kos në Elbasan: Ende shumë punë dhe reforma

"Vura dy verore, për Shqipërinë dhe BE-në", Marta Kos në Elbasan: Ende shumë punë dhe reforma

Largimi i Dashnor Sulës/ "Midis betejës në sheshin e burrave zgjodhi Tikun", Berisha: Bëri gabim

"Do ndërtojmë unazën periferike të Shqipërisë"/ Berisha: Do i rikthehemi infrastrukturës rurale

Berisha: Aksi Milot-Lezhë-Shkodër do jetë përparësi e të gjitha përparësive

Berisha: 12 miliardë euro janë dhënë nga Rama për infrastrukturën

Rama bie brenda me fjalët e veta: Nuk do ndodhte pa perspektivën e BE

Marta Kos nxjerr bllof Ramën: Të gjithë reformat do të vijojnë dhe pas zgjedhjeve

Marta Kos: Shqipëria ka ecur shumë mirë, BE do të japë 1 mld euro për reformat

"Marta ne duam lekët tona"/Rama: Ambicia jonë është që të marrim pasaportën e BE brenda kësaj dekade

Konferenca me Marta Kos/ Rama: Për ne s'ka alternativë tjetër, bashkimi në BE është e vetmja

Rama batuta me komisioneren evropiane: Donim të prisnim me diell, por dhe shiu është bereqet

"Pashë sa të shpejtë jeni kur bëri gol Bajrami", Kos i dhuron Ramës fanellën "Team Europa"

Gjiknuri: Kryeministri guxon dhe eksperimenton, mund të jetë e suksesshme

Rama: Ça të mire i doni Vlorës ju që shkoni me Leskon e ‘qirje’ Dulen

Futja e Alban Zenelit në listën e PS/ Rama: Ai e do PD-në, nuk do bufin dhe tribunën VIP të kënetës!

Rama: Neomalsorja është një shembull i listës tonë

Rama: U ndërtua me kujdes, listat e mbyllura i kemi shfrytëzuar për të hapur partinë

"I madhi Dash Sula u la në det të hapur si Gjuzi", Rama për listën e mbyllur të PD në Tiranë

"Ku ma pe mua këtë shishe 37 mijë euro?", Rama i përgjigjet komentuesit: Si ma provon ti

Rama: Sa të jem unë këtu, Rruga e Arbrit dhe tuneli i Murrizit nuk do të jenë me pagesë

Listat e PD, Rama: Jam mërzitur sot se Kujtim Gjuzin e lanë në det të hapur

"Tuneli i Murrizit e plasi syrin e keq", Rama: Më në fund hapet nesër, gjeologjia e tij ishte tmerr

Berisha: Risia më e madhe, bashkëpunimi i PD-së me kryemagjistarin e fitores, Chris LaCivita

Berisha: Koalicioni për "Shqipërinë Madhështore" paraqitet para shqiptarëve me listën më dinjitoze

Listat e kandidatëve për deputetë/ Berisha: Procesi më transparent që është zhvilluar në PD!

Mund të më këtë çuar mesazh, por…/Berisha: Sula është njeri i respektuar, nuk u përjashtua nga lista

Mund të më këtë çuar mesazh, por…/Berisha: Sula është njeri i respektuar, nuk u përjashtua nga lista

Rama: Në 11 maj t'i prezantojmë opozitës një Noc Rrok madhështor

Rama ironizon koalicionin e opozitës:Kujtim Gjuzi është më simpatiku, përveç mustaqeve nuk ka tjetër

Rama takim me asambletë socialiste të Kavajës dhe Vorës: Nëse Shqipëria nuk voton PS në 11 maj

"Lëreni bufin me gjithë kënetë në fatin e vet", Rama: Në 11 maj fokusohuni te flamuri europian

Hetimet e SPAK ndaj zyrtarëve socialistë, Rama: Partia në pushtet nuk jep llogari

"Në 12 vite 30 herë kam shkuar në restorant", Rama: Mund të rri pa ngrënë edhe dy ditë!

Rama: Në listën e mbyllur të PS do ketë njerëz që hyjnë për herë të parë në Parlament

"PD fitore në 11 maj", Rama replikon me komentuesin: Mos harroni që BE nuk i sheh fare me sy ca tipa

"Prandaj duroj lloj lloj kukumjaçkash dhe insektesh,Rama:Programi i PS është vetëm anëtarësimi në BE

Rama: Për herë të parë, në 11 maj vota ka peshë gjeopolitike

PE do të hapë zyrën e BP në Tiranë, Rama: Vlerësim i jashtëzakonshëm

Sot seanca në Apelin e GJKKO, Veliaj lë paraburgimin në Durrës, niset drejt kryeqytetit

Sherr mes nxënësve të shkollës "Sami Frashëri" në kryeqytet, të miturit godasin njëri-tjetrin