'Koha për të festuar'/ Mbesa e Trump reagon për aktakuzën ndaj tij: Më në fund pak drejtësi! 1 Prill, 12:51...
LUFTA/ Rusia injoron sanksionet, rrit prodhimin e municioneve 1 Prill, 13:00 Analiza e DW: Rusia shpall Perëndimin si &l...
LAJMI I FUNDIT/ Nami me drogë, kapen 41.7 kg heroinë 1 Prill, 10:55 62 pako të presuara brenda një kutie...
Shqipëria 14 vite në NATO, presidenti Begaj: Krenarë! 1 Prill, 09:18 Shqipëria 14 vite në NATO, Amba...
SERBI- Balkan Defense Monitor, i publikuar dje nga Qendra e Beogradit për Politikat e Sigurisë, tregon se, në Ballkan, mospërputhjet midis ligjeve buxhetore dhe shpenzimeve aktuale të mbrojtjes janë më të mëdhatë në Serbi. Europeanwesternbalkans shkruan se Serbia ka rritur gradualisht buxhetin e saj ushtarak nga viti 2016 e tutje dhe ajo mbetet shpenzuesi më i madh në rajon, duke tejkaluar 2% të PBB-së (2,42% në 2021). BiH ndan vetëm 0,7% të PBB-së së saj për qëllime të mbrojtjes, gjë që e bën atë shpenzuesin më të vogël nga të gjitha vendet e tjera. SHBA-të janë donatori më i madh në sektorin e mbrojtjes për çdo vend të rajonit.
Kur bëhet fjalë për anëtarët e NATO-s në rajon, ka gjithashtu një ndryshim midis shpenzimeve të raportuara në NATO dhe numrave në bilancet e qeverisë, thuhet në raport. Këto dallime, sipas hulumtimit, janë rezultat i metodologjive të ndryshme, por shërbejnë edhe si një truk i dobishëm politik – për të qetësuar NATO-n, por edhe publikun vendas.
Balkan Defense Monitor është një raport pilot mbi sektorët e mbrojtjes në gjashtë vende të Ballkanit (Shqipëri, Bosnje dhe Hercegovinë, Kroaci, Mal të Zi, Maqedoni të Veriut dhe Serbi). Ai mbulon katër fusha: shpenzimet e mbrojtjes, dokumentet strategjike, bashkëpunimin ushtarak ndërkombëtar dhe gratë në sistemin e mbrojtjes.
Duke pasur parasysh se diskursi publik në lidhje me ushtrinë në rajon ndonjëherë mund të jetë i paqëndrueshëm dhe i ngarkuar me narrativa të rrezikshme dhe të politizuara, Balkan Defense Monitor synon t’i sigurojë publikut fakte aktuale për sistemet e mbrojtjes në rajon. Hulumtimi bazë ka treguar se një nivel shumë i ulët i transparencës së sektorëve të mbrojtjes është i pranishëm në të gjitha vendet e lartpërmendura.
Shqipëria
Monitoruesi tregon se buxheti i mbrojtjes shqiptare është më pak transparent dhe më i detajuar në rajon. Ka gjithashtu një rritje të qëndrueshme të shpenzimeve ushtarake nga viti 2017, përveç vitit 2020 për shkak të pandemisë, por Shqipëria nuk e ka përmbushur ende pragun e NATO-s prej 2% të PBB-së (1,38% në 2021).
Strategjia e sigurisë kombëtare shqiptare zbulon krimin e organizuar, individët e korruptuar, terrorizmin dhe përhapjen e armëve të shkatërrimit në masë dhe armëve me rreze të gjatë veprimi si kërcënimet kryesore. Sa i përket kërcënimeve rajonale, nacionalizmi ekstrem dhe shoqëritë e ndara shihen si pengesa për paqen.
Shqipëria po merr pjesë në 3 operacione shumëkombëshe – në BiH, Kosovë dhe Sudanin e Jugut. Shqipëria është gjithashtu i vetmi vend në rajon me një kuotë për gratë në ushtri (15%). Ajo gjithashtu ka përqindjen më të lartë të oficereve femra – 19,51% dhe pozita më e lartë e mbajtur nga një grua është ajo e gjeneralit.
Bosnjë dhe Hercegovinë
Të dhënat tregojnë se pothuajse 90% e buxhetit ushtarak të BiH-së është shpenzuar për personel për shkak të bllokimit politik, i cili pengonte planifikimin dhe sipas ndarjes së burimeve, që përfaqëson përqindjen më të lartë në rajon. Bosnja dhe Hercegovina mbetet i vetmi vend në rajon që nuk ka miratuar një dokument të madh strategjik që nga viti 2007.
Kërcënimet më të mëdha për BiH, sipas strategjisë së saj të mbrojtjes kombëtare nga viti 2008, janë armiqësitë politike dhe sociale të shkaktuara nga lufta, ekstremizmi nacionalist dhe zbatimi jo i plotë i Marrëveshjes së Paqes të Dejtonit.
BiH po merr pjesë në 3 operacione shumëkombëshe – në Mali, Republikën e Afrikës Qendrore dhe Kongo. Vetëm 6,96% e grave janë personel ushtarak dhe koloneli është pozicioni më i lartë i mbajtur nga një grua.
Kroacia
Buxheti ushtarak kroat ka përjetuar rritje të qëndrueshme që nga viti 2016, por ka pasur gjithashtu një rritje të mprehtë në vitin 2021 për shkak të blerjes së 12 avionëve luftarakë Dassault Rafale – francez. Analizat tregojnë se buxheti ushtarak kroat është më transparenti në rajon. Kroacia ndan 1,71% të PBB-së së saj për ushtrinë.
Kërcënimet kryesore sipas Strategjisë Kombëtare të Mbrojtjes 2017 janë çështjet e pazgjidhura për kufijtë me disa vende fqinje, terrorizmi dhe aktivitetet politike dhe inteligjente që i perceptojnë BE-në dhe NATO-n si kërcënime sigurie.
Kroacia merr pjesë në 9 operacione ushtarake jashtë vendit – Kosovë, Mesdhe, Irak, Spanjë, Libi, Indi, Sahara Perëndimore, Liban dhe Kuvajt. 14,6% e punonjësve në ushtri janë gra dhe 10,4% e tyre janë në poste komanduese. Grada më e lartë që mban një grua është ajo e gjeneral brigade.
Mali i Zi
Mali i Zi shpenzon 0,9% të PBB-së së tij për mbrojtjen, duke e bërë atë shpenzuesin e dytë më të vogël në rajon. Strategjia e saj e sigurisë kombëtare nga viti 2019 zbulon pjesëmarrjen në NATO si parakusht kryesor për sigurinë e Malit të Zi. Çështjet e kaluara dhe të pazgjidhura mund të sjellin destabilizimin në rajon sipas strategjisë së tij të mbrojtjes.
Mali i Zi merr pjesë në 5 operacione ushtarake ndërkombëtare – në Kosovë, Irak, Sahara Perëndimore, Mali dhe Somali. Numri i grave në ushtri është rritur me 60% nga viti 2019 në 2022 dhe tani ato përbëjnë 10,35% të personelit.
Maqedonia e Veriut
Maqedonia e Veriut ndan 1,43% të PBB-së së saj për ushtrinë dhe një rritje prej 30% është regjistruar midis 2017 dhe 2020. Ajo ka blerë gjithashtu automjete të lehta Stryker në 2021. Disa nga kërcënimet më të mëdha sipas strategjisë së saj të mbrojtjes janë ekonomia e pamjaftueshme rritja, korrupsioni, krimi i organizuar, radikalizmi dhe ekstremizmi.
Aktualisht po merr pjesë në 4 misione shumëkombëshe – në BeH, Kosovë, Liban dhe Republikën e Afrikës Qendrore. 10% e forcave të armatosura janë gra dhe Maqedonia e Veriut është një nga tre vendet në rajon që kanë emëruar një grua si ministre të mbrojtjes.
Serbia
Serbia aktualisht po shpenzon 2,42% të PBB-së së saj për ushtrinë, gjë që e bën atë shpenzuesin më të madh në sektorin e mbrojtjes. Duke qenë se analiza tregon se është praktikisht e pamundur të lidhësh kostot e armëve dhe shpenzimeve me prokurimet konkrete individuale, sepse kostot nuk ndahen sipas projekteve specifike.
Strategjia e saj e mbrojtjes kombëtare nga viti 2020 i sheh aspiratat separatiste, ekstremizmin etnik dhe fetar, aktivitetet e fshehta dhe migrimin e paligjshëm si kërcënimet më të mëdha për sigurinë kombëtare.
Forcat e armatosura serbe po marrin pjesë në 5 operacione ushtarake jashtë vendit – në Qipro, Liban, Republikën e Afrikës Qendrore, Somali dhe DR Kongo. Të dhënat tregojnë se Serbia ka përqindjen më të lartë të femrave ushtarake profesionale në rajon – 16,31%, por grada më e lartë e mbajtur nga femra është grada e kolonelit.
(I.A/dosja.al)
Ndihmës-Sekretarja e Shtetit takoi Alibeajn, ndërsa Paloka deklaroi se ka firmosur peticionin kundër ambasadores Kim. Çfarë do të thotë kjo për PD?
KUÇOVË- Një denoncim ka mbërritur sot në Komisariatin e Policisë Kuçovë për largimin nga banesa të një 23-vjeçari nga fshati Sqepur, i...
GJIROKASTËR– Një e moshuar ka shpërtuar mrekullisht nga zjarri pasi banesa e saj ka marrë flakë mbrëmjen e sotme. Zjarri është shkaktuar nga soba e d...
Prej 10 vjetësh, Edmira Toskes nga fshati Ferras i Divjakës, i është dashur të përballojë e vetme të gjitha punët e fshatit. Prindërit e moshuar e kanë mësuar a...
GREQI- Një 20-vjeçar me origjinë shqiptare ka humbur sot betejën në një spital të Patrës. TheBest.gr shkruan se i riu ishte transferuar aty rreth një mua...
TIRANË- Rritja e çmimeve të produkteve ushqimore është ndjerë më shumë në disa artikuj bazë, një prej te cilave edhe vaji i misrit dhe ai i lulediel...
PESHKOPI- Peshkopia i është bashkuar protestës së Tiranës ditën e sotme për rritjen e çmimeve të shportës ushqimore. Qytetarë të shumtë me pankarta në du...
TIRANË- Kryetari i Bashkisë së Tiranës, Erion Veliaj ka fituar në Apel gjyqin për shpifje ndaj deputetes së Partisë Demokratike, Grida Duma. Gjykata e Apel...
TIRANË– Dita e sotme, 15 marsi i vitit 2022 shënon plot 14 vite nga tragjedia e Gërdecit, ku në fabrikën e demontimit të armëve humbën jetën 26 persona, rr...
Kolegji i Posaçëm i Apelimit, KPA rrëzoi të martën dy kërkesa paraprake të prokurorit të Krujës, Bujar Memia që synonin pezullimin e procesit dhe vendosi...
VLORË– Qyteti i Vlorës është mbuluar nga tymi për shkak të djegies së gomave. Mësohet se në zonën e Nartës, i është vënë zjarri disa gomave, duke bër...
