LIVE UPDATES
Editorial

Evropa përpiqet të mbajë bashkë unitetin e brishtë pasi e kupton se nuk mund të mbështetet te SHBA

Udhëheqësit e Francës, Gjermanisë, Polonisë, Italisë, Spanjës dhe Danimarkës, plus kryeministri i Britanisë dhe krerët e NATO-s dhe Komisionit Evropian dhe Këshillit, mbërritën në Paris të tronditur nga një javë historike.

18 Shkurt 2025, 07:27 Nga Jon Henley
Evropa përpiqet të mbajë bashkë unitetin e brishtë pasi
foto nga samiti

PARIS- Ata shkuan duke buzëqeshur, por detyra ishte e madhe. Pas dhjetëra samitesh, në të cilat një BE hezituese dhe e papajtueshme nuk kishte arritur të binte dakord për një plan koheziv për përfundimin e luftës në Ukrainë, ky befas dhe në mënyrë jetike, duhej të ishte ndryshe.

Udhëheqësit e Francës, Gjermanisë, Polonisë, Italisë, Spanjës dhe Danimarkës, plus kryeministri i Britanisë dhe krerët e NATO-s dhe Komisionit Evropian dhe Këshillit, mbërritën në Paris të tronditur nga një javë historike. Të hënën e kaluar, nënkryetari i SHBA, JD Vance, i kishte thënë Evropës "rregullimi i tepërt" i teknologjive potencialisht të dëmshme ishte i gabuar. Dy ditë më vonë, Donald Trump i telefonoi Vladimir Putinit për të nisur bisedimet mes SHBA-së dhe Rusisë për përfundimin e luftës.

Në të njëjtën ditë, sekretari amerikan i mbrojtjes, Pete Hegseth, u tha numrave të tij të kundërt evropianë në një takim në Bruksel se SHBA nuk ishte më “kryesisht e fokusuar” në sigurinë e Evropës dhe kontinenti do të duhej të merrte drejtimin në mbrojtjen e Ukrainës.

Të premten erdhi grushti i mirësisë së Vance, një sulm i dhunshëm ideologjik që akuzonte demokracitë evropiane për shtypjen e fjalës së lirë, përkuljen ndaj multikulturalizmit dhe vrapimin e frikësuar nga votuesit. "Harrojeni Rusinë kërcënimi i vërtetë për Evropën, tha ai, ishte "nga brenda".

Zëvendëspresidenti i SHBA-së më pas refuzoi të fliste me kancelarin gjerman, Olaf Scholz, në vend të kësaj takoi Alice Weidel, udhëheqësen e ekstremit të djathtë AfD, një parti që agjencia gjermane e sigurisë e mban nën vëzhgim si një kërcënim potencial për demokracinë.

Në pesë ditë, liderët u ndërgjegjësuan me forcë për tre realitete, së pari, SHBA-ja dhe Evropa dukej se nuk i ndanin më vlerat që, që nga viti 1945, kishin mbështetur aleancën transatlantike. Së dyti, Evropa nuk mund të mbështetej më tek SHBA për ta mbrojtur atë.

Së treti – për pyetjen e menjëhershme për të cilën Evropa po priste me padurim një përgjigje – plani i SHBA, për aq sa ekziston në të vërtetë, nuk dukej se përfshinte një vend në tryezë për Evropën përfshirë, për këtë çështje, Ukrainën.

Samiti i Parisit i së hënës u thirr nga presidenti francez, Emmanuel Macron sepse, sipas fjalëve të një këshilltari të Elysee, tani është e nevojshme që evropianët të bëjnë më shumë, më mirë dhe në mënyrë koherente, për sigurinë kolektive.

Ata që morën pjesë u konsideruan si më të vendosurit, por edhe më të pajisurit, një koalicion jo vetëm i vullnetarëve por të aftëve – duke përfshirë Britaninë, jo më një anëtare e BE-së, por një kontribues i madh në Ukrainë dhe një forcë e fuqishme ushtarake evropiane. Me të mbërritur në Paris, presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, tha se siguria e Evropës ishte në një pikë kthese.

"Po, është për Ukrainën – por edhe për ne. Ne kemi nevojë për një mentalitet urgjent. Ne kemi nevojë për një rritje në mbrojtje. Dhe ne kemi nevojë për të dyja tani," tha ajo.

Por samiti i së hënës ka të ngjarë të jetë i pari nga shumë në rrugën drejt një politike koherente sigurie evropiane për Ukrainën dhe për Evropën më gjerësisht: mjedisi i sigurisë së Evropës mund të ketë ndryshuar rrënjësisht, por Evropa jo.

Ajo ka “armiqtë” e saj brenda: qeveritë populiste, të ekstremit të djathtë, miqësore ndaj Moskës, pro Trump-it që do të bllokojnë një politikë të përbashkët sigurie ku të munden. Ministri i Jashtëm i Hungarisë, Peter Szijjarto, nuk humbi kohë duke denoncuar samitin e së hënës.

Takimi ishte një mbledhje e "liderëve evropianë pro luftës, anti-Trump, të frustruar" që synonte "parandalimin e një marrëveshjeje paqeje në Ukrainë", tha ai, duke shtuar se ndryshe nga ata, Budapesti "mbështet ambiciet e Donald Trump ... dhe dëshiron paqen në Ukrainë".

Robert Fico, kryeministri populist i Sllovakisë, gjithashtu kishte një lëvizje. Zyrtarët e BE-së nuk kishin mandat për rolin e Evropës në ndonjë armëpushim në Ukrainë, tha ai, duke shtuar se diskutimet nuk kishin të bënin me BE-në dhe pjesëmarrja e tyre dëmton besimin në bllok.

Vendet që nuk janë ftuar në bisedimet e Parisit po ankoheshin gjithashtu. “Edhe brenda BE-së, jo të gjitha shtetet trajtohen në mënyrë të barabartë,” tha presidentja pro-evropiane e Sllovenisë, Nataša Pirc Musar. "Kjo nuk është Evropa që ne aspirojmë [ose] Evropa që do të respektohet."

Udhëheqësit e tjerë do t'i frikësohen ndikimit të një rritjeje të madhe të shpenzimeve të mbrojtjes në politikën e brendshme tashmë të mbushur plot. Sipas NATO-s, Portugalia, Italia, Spanja, Belgjika, Kroacia, Luksemburgu dhe Sllovenia shpenzojnë të gjitha më pak se objektivi prej 2% të PBB-së për mbrojtjen.

Ka beteja të fuqishme në perspektivë për huamarrjen më të përbashkët – të cilën Gjermania, ndër të tjera, e kundërshton fuqishëm – për të financuar nevojat e sigurisë kolektive të Evropës dhe mbi përdorimin e aseteve të ngrira ruse.

Menjëherë, ka dallime në lidhje me garancitë e sigurisë së Ukrainës të pasluftës. Macron kishte ngritur tashmë mundësinë e një force eventuale paqeruajtëse evropiane në Ukrainë vitin e kaluar dhe Keir Starmer, kryeministri britanik, tha të dielën se Mbretëria e Bashkuar ishte e përgatitur të vendoste trupa në terren. Suedia ndoqi shembullin të hënën.

Holanda tha se nuk ishte "negative" për idenë, por Gjermania tha se ishte "e parakohshme" dhe Polonia – e cila me 4% shpenzon më shumë të PBB-së së saj për kokë në mbrojtje se çdo anëtar tjetër i NATO-s – tha se “nuk po planifikon të dërgojë asnjë trupë polake”.

Diplomatët e BE-së pranojnë se qëndrimi ideologjik brutal, transaksional dhe pa turp i administratës Trump mund të copëtojë unitetin tashmë të brishtë të Evropës. Nëse do të ndodhë apo jo, thonë ata, mund të varet nga procesi i të cilit takimi i Parisit të së hënës është vetëm hapi i parë.

lideret evropiane ne paris shba the guardian

Sondazh

Poll
Editorial 5 Shkurt 2025, 19:13 Meri Lika

Edi Rama, për mua, është e shkuara

meri lika TIRANË- Fiton apo nuk fiton Partia Demokratike, unë mendoj se tashmë Edi Rama duhet të jetë e shkuara. E ardhmja e Shqip...

Editorial 28 Janar 2025, 14:50 Ermal Mulosmani

Nënshtrimi ndaj së keqes

Ermal Mulosmani TIRANA- Ajo që më habit më së shumti nga intervistat e Ahmetajt, është tallja e njerëzve me to, relativi...

Editorial 16 Janar 2025, 12:42 Meri Lika

Demokracia qenka rrezik?

meri lika TIRANË- Në vitin 2022, kur termi i primareve u bë kryefjalë e ditës, kam shkruar një artikull ku, modestisht,  ...

Pamje nga protesta në Velipojë,policia largon me dhunë banorët,shoqëron në komisariat disa prej tyre

Pamje nga protesta në Velipojë,policia largon me dhunë banorët,shoqëron në komisariat disa prej tyre

"Ne bëmë reformën në drejtësi!" Rama: Shpata e ndëshkimit, ishte në këtë zyrë!

"Kujdes me VPN falas, janë shumë e rrezikshme!" Rama: Procedura për mbylljen e TikTok ka përfunduar

Babai i Elsejd Hyses kerkesë Ramës: Duhet një mol ne liqenin e Shkodrës

Edi Rama

“S’ke pasur ku ta kapësh atë shoqen, gjete vendin këtu”, Rama batuta me të riun në Lezhë

“S’ke pasur ku ta kapësh atë shoqen, gjete vendin këtu”, Rama batuta me të riun në Lezhë

Plani ‘ambicioz’ i Ramës: Në fund të vitit 2007 mbyllim negociatat me BE-në

Rama në Lezhë me kandidatët e PS-së, batuta me Manjën: Thonë të tjerët se mos di ndonjë gjë Ulsiu

Konflikti në Kamëz,dy shoferë zihen me sende të forta

Janë paterica të Ramës",Berisha:Ishte i frikshëm vendimi i disa partive që futën familjarët në lista

"Do vendosim arsimtarin në piedestal!", Berisha: Rrogat e mësuesve do shkojnë drejt dyfishimit

Berisha: Tokat e bregut i grabiti mafia, ne do ia nxjerrim nga kthetrat dhe do ua kthejmë banorëve

Berisha tregon politikanët që e kanë frymëzuar: Trump kur guxoi të thotë se armiku më i rrezikshëm

Berisha fton emigrantët për të votuar:Kush ka probleme, të drejtohet tek faqja e PD "Diaspora Voton"

Berisha: Mbështetje financiare për investime, strehim dhe garanci për punësimin e tyre

Berisha: Interesi më madhor kombëtar i PD është integrimi i Shqipërisë në BE bazuar në reforma

Berisha: Do vendoset minimumi jetik që asnjë shqiptar që mos marrë më pak se 200 euro në muaj

Berisha: Shqipëria Madhështore do jetë Shqipëria që nuk do njohë varfëri ekstreme

Berisha: Duam që Shqipëria të jetë vendi i ëndrrave të ditës të rinisë shqiptare!

Rama: Brezi i ri duhet të kuptojë se politika nuk është e keqja

Rama: Nuk është mirë të shohësh njerëz që i njeh prej kohësh të vihen në hetim

Rama: Që nga dalja prej diktaturës, për herë të parë shohim mundësi reale për tu bashkuar me BE

Rama

Mbyllja e TikTok/ Rama: Prindërit më shihnin si mundësi që t’i shpëtoja fëmijët nga ajo mortje!

"Gjeli detit ngeli pa parti!" Rama:Ndërtoi Dash Sula forcë politike në Peqin,shkuan ia prishën natën

Rama vijon komentet për drejtësinë: Nuk kishte shpatë në dorë Altini, e kishte pushteti politik

Rama për procesin e integrimit: Patronazhistët e PS nuk janë asgjë para atyre të BE-së

"Fusin baballarët dhe tezet në lista"/Rama vijon ironitë:Në11Maj populli do i jap një mesazh kënetës

Zgjedhjet e 11 Majit/ Rama: Tani është mundësia për të bërë histori! Na është hapur dritarja e BE-së

Ramës nuk i del e keqja me opozitën: PS është shanci i fundit për të dalë nga këneta!

Zgjedhjet e 11 Majit/ Rama: Mandati më i fortë për PS-në! Qielli do të jetë kufiri i fitores!

Liria individuale e shqiptarëve është e kërcënuar/Rama:Anëtarësimi në BE proces jetik për Shqipërinë

"Rama çoi Pojen te qelia e Veliajt"/ Berisha: Kamerat do të tregojnë shumë gjëra...

Përgjimet e Veliajt/ Berisha: Redaktori është Rama, natën i ndërsen kundër Skapit, ditën i mbron

"Kishe pyt ku është Luli"/Rama ironizon Bashën:Na thave sytë o zotni! Jam tremb se ti do fitosh prap

Përgjimet e Veliajt/ Berisha: Ulsiu e futi në kurth! I vendosi çimka në të gjitha anët...

Përgjimet e Veliajt/ Berisha: Ulsiu e futi në kurth! I vendosi çimka në të gjitha anët...

Berisha publikon përgjimet e ministrit Balla: Ja si i bën pazare Suel Çela me dosjet e SPAK-ut

Listat e PS-së/ Rama: Kemi një skuadër që përfshin të gjitha moshat!

Protestuesi Ramës: Mund të mbyllësh TikTokun por do marrësh Noc Rrokun

Protestuesi Ramës: Mund të mbyllësh TikTokun por do marrësh Noc Rrokun

Mbyllja e TikTok/ I riu nga protesta: Shqipëria e sëmurë ka nevojë për një doktor dhe jo një artist

“Grekët i vunë flakën Athinës, serbët e shqyen Beogradin”/ Mehdi Malkaj: Po ne, dele jemi?

"Mu bë një padrejtësi në zyrat e NATO-s!" Romina:E kam nisur duke aspiruar për t'u bërë violiniste

"Je bërë edhe meme!" Muzhaqi për nisjen e karrierës në PS: Kur mora telefonatën u impresionova

Rama: Kush e do pasaportën e BE-së të na japë mandatin

Thirrja e Berishës: Asnjë votë për patericat e Ramës

Berisha: Dita e Verës i gjen shqiptarët më optimist se kurrë në ndryshimin e madh të 11 majit

"Vura dy verore, për Shqipërinë dhe BE-në", Marta Kos në Elbasan: Ende shumë punë dhe reforma