LIVE UPDATES
Insights

Analizë politike e Shqipërisë post-komuniste: Dimri i gjatë dhe lufta për verën e pamposhtur...

Pas rënies së diktaturës komuniste në vitin 1991, -Shqipëria u fut në një periudhë kaotike, ku, në vend që të ndërtohej një shtet i lirë dhe demokratik, ndodhi e kundërta: një zhvendosje nga një diktaturë moniste në një oligarki të strukturuar mbi korrupsionin dhe kapjen e shtetit.

21 Mars 2025, 12:08 Nga Edmond Stojku
Analizë politike e Shqipërisë post-komuniste: Dimri i gjatë
Edmond Stojku

-Dimri politik: 35 vite të humbura

Pas rënies së diktaturës komuniste në vitin 1991, -Shqipëria u fut në një periudhë kaotike, ku, në vend që të ndërtohej një shtet i lirë dhe demokratik, ndodhi e kundërta: një zhvendosje nga një diktaturë moniste në një oligarki të strukturuar mbi korrupsionin dhe kapjen e shtetit.

-Në frymën e filozofisë së Camus, mund të themi se Shqipëria nuk pranoi revoltën e vërtetë ndaj absurditetit, por thjesht e zëvendësoi njërin absurditet me një tjetër. Në vend të diktaturës së një partie, u krijua një regjim i maskuar si pluralizëm, ku të gjitha partitë kryesore u bënë pjesë e të njëjtës lojë kriminale.

-Korrupsioni dhe kapja e shtetit: Oligarkia post-komuniste

-Siç do të thoshte Nietzsche, Shqipëria post-komuniste e vrau "Zotin" e vjetër (komunizmin), por nuk krijoi një "mbretëri të re" mbi vlera të qëndrueshme. Në vend të një republike demokratike, u krijua një sistem oligarkik, ku:

-Pasuritë kombëtare u plaçkitën përmes privatizimeve kriminale (Albpetrol, ARMO, KESH, Telekomi, Banka e Kursimeve, etj.).

-Politika dhe krimi u bashkuan, duke i kthyer partitë politike në kartele të zhvatjes së vendit.
-Shteti nuk funksionoi kurrë si shërbëtor i qytetarëve, por si një instrument i kontrollit të masave, duke përdorur propagandë të stilit orwellian.
-Drejtësia u ble dhe u shkatërrua, duke e kthyer korrupsionin në standardin e çdo transaksioni politik e ekonomik.
-Dimri politik në Shqipëri ishte dhe mbetet një epokë e pandërprerë grabitjeje. -Gjithçka që duhej të ishte "e përbashkët", u bë "private", por jo në kuptimin kapitalist të pronësisë individuale të ndershme, por si plaçkë e bandave të pushtetit.
-Dimri ekonomik: Një komb i plaçkitur dhe i shitur
Nëse do të analizojmë pengesat e Shqipërisë për zhvillim, duhet të pranojmë se pengesa kryesore është vetë elita politike e krijuar pas vitit 1991.

-Privatizimet kriminale

Shteti shqiptar nuk u privatizua si një ekonomi e lirë, por si një ekonomi e kapur nga mafia politike. Pas vitit 1992, u ndërmor një grabitje e pasurisë kombëtare, ku:
Kapitalet publike u shpërndanë tek një grusht individësh pranë pushtetit.
-Banka e Shqipërisë u shkatërrua dhe kursimet e shqiptarëve u vodhën me skemat piramidale të vitit 1997.
-Sektorët strategjikë (energjia, nafta, minierat, turizmi) u falën për interesa klienteliste.
Marcus Aurelius thoshte se "pengesa është rruga", por në Shqipëri, pengesa e vërtetë është vetë shteti, i cili nuk i lejon qytetarët të krijojnë pasuri të ndershme.

-Emigrimi si “Zgjidhje”

Shqiptarët, të pashpresë, u detyruan të largohen në masë, duke e zbrazur vendin nga kapitali i tij më i çmuar: njerëzit e tij. Ky është një fenomen që mund ta shohim si përmbushje të filozofisë së Camus-it mbi absurditetin, ku individi duhet të luftojë për të gjetur kuptimin në një botë që duket se nuk ka kuptim. Në mungesë të një sistemi të drejtë, shumica e shqiptarëve zgjodhën të braktisin Shqipërinë, në vend që të rebeloheshin për ta ndryshuar atë.

-Dimri shpirtëror dhe moral: Humbja e shpresës
Siç shprehet Viktor Frankl, “edhe në kampet e përqendrimit kishte njerëz që ruanin dinjitetin e tyre”. Por në Shqipërinë post-komuniste, vetë sistemi u dizajnua për të shkatërruar çdo shpresë, për ta bërë njeriun të dorëzohet.

-Normalizimi i krimit dhe korrupsionit

Një nga sukseset më të mëdha të elitës politike në Shqipëri është se ajo arriti të bindë qytetarët se korrupsioni është i pashmangshëm, se nuk ka zgjidhje tjetër përveç nënshtrimit. Kjo është një dhunë e heshtur psikologjike, një formë e shkatërrimit të vullnetit kolektiv për ndryshim.

-Përdorimi i frikës dhe manipulimit

Politika shqiptare ka përdorur vazhdimisht frikën dhe manipulimin si mjete për të kontrolluar qytetarët. Në vend të mendimit kritik, është promovuar servilizmi. Në vend të meritokracisë, është promovuar nepotizmi dhe militantizmi partiak.

-A ekziston "vera e pamposhtur" e Shqipërisë?

Pavarësisht të gjithave, Shqipëria ende nuk ka vdekur. Nëse do të ndjekim filozofinë e Camus, duhet të kuptojmë se pavarësisht dimrit të errët që ka mbuluar vendin për 35 vite, brenda shqiptarëve ende ekziston një forcë e brendshme për t'u çliruar.
-Revolta si formë Lirie

Camus na mëson se përballë absurditetit ka vetëm një përgjigje: Revolta. Jo një revoltë kaotike dhe shkatërruese, por një revoltë e organizuar, e ndërgjegjshme, që rrëzon sistemin oligarkik dhe e rikthen politikën tek qytetarët.

-Rilindja e Frymës së Re

Një elitë e re politike dhe intelektuale duhet të marrë përsipër të ringrejë shtetin nga rrënojat, duke ndërtuar një sistem të bazuar në drejtësi, meritokraci dhe llogaridhënie. Nevoja për të mos vegjetuar në një situatë ku të gjithë presin edhe pa ditur se çfarë, jo vetëm që nuk qëndron por duhet përmbysur. Ende kanë mbetur shqiptarë që bëjnë shkëputjen e plotë nga mendësia e mbrapshtë e deritanishme.

Konkluzioni: A do të zgjohet Shqipëria?

Dimri i korrupsionit dhe tradhtisë kombëtare ka qenë i gjatë, por çdo dimër ka një fund.
Pyetja është: A do të guxojë Shqipëria të gjejë "verën e saj të pamposhtur" dhe të rebelohet për ta përmbysur këtë realitet?

Përgjigja nuk varet nga një grup i vogël njerëzish, por nga të gjithë ata që refuzojnë të dorëzohen përballë padrejtësisë....?!

edmond stojku

Sondazh

Poll
Insights 20 Mars 2025, 21:44 Ermal Mulosmani

Zeusi dhe Uriahu i katundit tonë

ermal mulosmani TIRANË- Sot jam befasuar fort me bërjen publike të një "përplasjeje" mes Kryeministrit dhe Erion Veliajt. Kurr&eu...

Insights 19 Mars 2025, 10:30 Meri Lika

Shkëlqimi dhe rënia e shoqes Kim

Meri Lika Në vitin 2021, kur shkrova për herë të parë për shoqen Kim, më erdhën shumë sulme personale, në...

Insights 13 Mars 2025, 13:22 Ermal Mulosmani

Lista të mbyllura, lista të hapura

Ermal Mulosmani Dje ishte afafti i fundit i dorëzimit të listave në KQZ, një spektakël mbarëpopullor për të par&eum...

Insights 10 Mars 2025, 11:51 Ermal Mulosmani

RTSH duhet të dalë nga gjumi obllomovian

Ermal Mulosmani TIRANË- Diku nga fillimi i muajit Shkurt, ndërsa po ndiqja një kronikë rutinë lajmesh, shoh për herë t&e...

Insights 7 Mars 2025, 16:01 Andi Bushati

Populizëm shumë, fakte aSPAK

andi bushati TIRANË- Këtë mëngjes kur hapa celularin, u gjenda përballë një vërshimi jo normal mesazhesh që l...

Rama: Është status dinjiteti dhe qytetarie europiane që ky popull nuk e ka patur kurrë

Rama: Është status dinjiteti dhe qytetarie europiane që ky popull nuk e ka patur kurrë

Rama në Shkodër: Më vinte t’ju ulesha në gjunjë për t’ju kërkuar besimin

Rama: Sot kur erdha nuk u ndjeva sikur po hyja në Kandahar...

Rama në Shkodër: Gjysma e burrave, të rinjtë dhe shumica e grave mbështesin PS-në

Rama takim me gratë dhe vajzat në Shkodër: Përpiqen tani të më fusin në sherr me të gjithë burrat!

Pamjet e sherrit mes Xhelal MziuT, nipit të tij dhe punonjësit të bashkisë Bulqizë

Berisha: Aty zbulova se e-Albania ishte kthyer në një kurth të tmerrshëm

Rama-bizneset 3

Incidenti në Dibër, Berisha: Ishte provokacion i ulët i Klosit dhe militantëve socialist ndaj Mziut

Rama në Shkodër: Para pak ditësh, arkivi i Marubit u vulos si pasuri botërore

"Deri në 2029 biznesi i vogël ka zero taksë", Rama: Tavani nuk do të ndryshohet

Rama-bizneset 2

Rama për bizneset

Oratoria e kandidates socialiste në Belsh

"Pensionet janë qesharake"/ Berisha nga Saranda: Shqiptarët janë vjedhur si askush tjetër në Europë

Zhupa në Sarandë: Kemi një program nga më të mirët, Rama do ta marrë përgjigjen e merituar në 11 maj

Rama nga Gramshi: Dikur ai ishte i çarmatosur, sot po vendos drejtësi me “shpatën” që i dhamë ne!

Rama nga Gramshi: Duhet të bëjmë përpjekje që sa më shumë njerëz të na bashkohen

Integrimi në BE/ Rama në Belsh: Po zbatojmë profecinë e Skëndërbeut dhe amanetin e rilindasve

Rama e mbyll me batuta me të riun në Belsh: Do Zoti të është futur ndonjë gjë në kokë se pashë...

Rama nga Belshi: 11 maji historike për BE! Nëse nuk kapet 2027 për negociatat

"Unë e shijoj një vajzë se ma ka sjellë gruaja!" Këngëtarja-Ramës: Më vjen keq që nuk keni vajzë

Rama batuta me të rinjtë në Belsh: S’e kishte mendjen se po dëgjonte çfarë po i thoshte zoçka!

Rama takim me të rinjtë në Belsh: Vetëm një tifoz i një partie s’mund t’i shikojë…

Berisha: Edi Rama ngjason me atë hajdutin që vjen dhe të bën për të qeshur

Berisha: 4-vjeçari që vjen në mënyrë absolute do e çojë pronën tek i zoti

Rama takim me bizneset: Me rrëzimin e taksës së sheshtë, kemi kursyer 140 milionë euro çdo vit!

Rama në Elbasan: Fiskalizimit do t’i mbivendoset Inteligjenca Artificiale

Ministrja Ibrahimaj tregon tre pikat ku bazohet paketa "Paqja Fiskale"

Rama i drejtohet Llatjas: Mos i bëj presion me sy, duhet ta kishe bërë atë

"Altin Dumani nuk thërriste dot njeri se nuk e kishte shpatën", Rama: Drejtësinë e armatosëm ne

Rama: Nuk kam ofenduar asnjë burrë dibran, përkundrazi do i shikoni në zgjedhje

"Beteja politike është dyluftim me mjete paqësore",Rama:Politika bëhet me fjalë dhe me gjuhën shpatë

Rama: Fushata jonë e ka një çështje thelbësore, anëtarësimin në BE

"Nuk pyetën këta për fëmijët kur më nxorën mua lakuriq",Rama:Ilir Vrenozi,lideri i vërtetë i kënetës

Rama: Këta që thonë se fushata e PS është tallava janë përbuzës të kulturës shqiptare

"Flitet për gjuhën time", Rama: Ka vetëm një gjë që thashë gabim dhe kam kërkuar ndjesë!

Ezani i ndërpret fjalën/ Rama ndalon: Ta respektojmë!

"Vetëm me gratë po e mund Rama kënetën"/ Kryeministri nga Berati: Kaq sa jeni ju këtu

Rama nga Poliçani:Thonë "e ka gjysmën e qeverisë në qeli"! Ju kujtohet kur ju thoja ma jepni timonin

Rama: Do të krijohet një unazë që do të sjell më tepër investime dhe turizëm

Rama ironizon partitë e reja: Këta më kujtojnë Suden, Xhaferrin dhe Vehbiun!

"Ilir Vrenozi lideri i vërtet i PD-së"/ Rama: E ekzaltoi gjithë sallën kur përmendi erotizmin tim

Rama nga Skrapari: Dera e BE-së nuk hapet kollaj

"Altin Dumani nuk erdhi dje nga materniteti!" Rama në Skrapar: Ju këtu jeni specialistë për politikë

Rama nga Skrapari: Reformën në drejtësi e donim dhe e sollëm ne...

"Të thajmë kënetën që është bërë një pengesë!" Rama në Skrapar:Më 11 maj të shtyjmë Shqipërinë në BE

Rama në Skrapar: Shiu, oguri i bereqetit për mandatin e katërt

Berisha: Siguria në shkolla prioritet, orari në shkolla do të jetë 8 orë, që fëmijët të ushqehen

Berisha: Ne do e ndryshojmë atë dhe reformën territoriale